Emeklilik hakkı kazanılamadığında SGK’ya ödenen primler geri alınabilir mi?

Gerek özel veya kamuda bir işverene bağlı olarak çalışan olsun gerekse de kendi nam ve hesabına çalışan olsun yaşlandığında veya vefat ettiğinde kendi veya hak sahiplerine emeklilik veya ölüm aylığı bağlanamadığında ödenen primler ne olacaktır. Belirli şartların varlığı halinde ödenen sigorta primleri kendileri veya hak sahipleri tarafından geri alınabilecektir. Aşağıda bu durumlar açıklanmaktadır.

5510 sayılı Kanunun 31’inci maddesine göre yaşlılık toptan ödemesi, Kanunun 4/1-(a), 4/1( b) ve bu Kanuna göre ilk defa 4/1(c) bentleri kapsamında sigortalı olanlardan,

- Çalıştığı işten ayrılan, işyerini kapatan veya devreden,

- 5510 sayılı Kanunun 28’inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen yaş şartını (kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş) doldurduğu halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan, sigortalılara yapılacaktır.

Yaşlılık toptan ödemesi talebinde bulunan 4/1-(a) ve 4/1- ( b) sigortalılarının 4/1-(a) sigortalılarının çalıştığı işten ayrıldıktan, 4/1-( b) sigortalılarının işyerini kapattıktan veya devrettikten sonra kendisinin veya varsa vekilinin veyahut vasisinin ilgili üniteye veya 4/1-(c) sigortalılarının kendisinin veya varsa vekilinin veyahut vasisinin 236 Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına örneği SGK tarafından hazırlanan Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi ile başvurması yeterli olacaktır.

Yaşlılık toptan ödemesinin tutarı; Sigortalı;

- 4/1-(a) ve 4/1-(c) kapsamında ise kendi adına bildirilen,

- 4/1-( b) kapsamında ise kendisinin ödediği, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin (yüzde 20) her yıla ait tutarının;

5510 sayılı Kanunda açıklanan hesaplama yöntemleriyle toptan ödeme şeklinde verilecektir. Kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası primleri toptan ödeme yoluyla ödenmeyecek ayrıca, sigortalının hizmet borçlanmaları da yaşlılık toptan ödemesine dahil edilmeyecektir.

Toptan ödeme yapıldıktan sonra yeniden çalışmaya başlayan sigortalıların toptan ödeme tarihinden sonra geçen çalışmaları talepte bulunmaları halinde toptan ödeme şeklinde verilecektir.

5510 sayılı Kanunun 36’ncı maddesi gereğince, 4/1-(a) ve 4/1( b) kapsamındaki sigortalılar ile Kanuna göre ilk defa 4/1-(c) kapsamında sigortalı olanlardan, ölen sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanamaması durumunda ölüm tarihi esas alınmak kaydıyla , 4/1 (a) ve (c) bentleri kapsamında ise kendi adına bildirilen, ( b) bendi kapsamında ise ödediği malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri, 5510 sayılı Kanunda açıklanan hesaplama yöntemleriyle sigortalının hak sahipliği şartlarını taşıyan eşine, çocuklarına, ana ve babasına yine Kanunda belirtilen hisseler oranında verilecektir.

Ölüm toptan ödemesi yapılabilmesi için, eş, çocuk, ana ve babaya ölüm aylığı bağlanmasında aranan şartların mutlaka yerine getirilmiş olması gerekmekte olup, bu şartları taşımayan hiçbir hak sahibine toptan ödeme yapılmayacaktır.

Hak sahiplerine yapılacak toptan ödemenin toplamı sigortalıya yapılacak toptan ödeme tutarını geçemeyecek, bu sınırın aşılmaması için gerekirse hak sahiplerinin hisselerinden orantılı olarak indirim yapılacaktır.

Ölüm toptan ödemesi yapılabilmesi için, hak sahiplerinin örneği SGK tarafından hazırlanan Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi ile ilgili SGK ünitesine başvurmaları şarttır. Anılan belgeye malul çocuklar için sağlık kurulu raporu eklenecektir. Lise ve dengi öğrenime devam eden hak sahibi erkek çocukların Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulunda kayıtlı öğrenci bilgilerine istinaden işlemleri ayrıca öğrenci belgesi istenmeksizin sonuçlandırılacaktır.

Kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası primleri toptan ödeme yoluyla ödenmeyecek, ancak sigortalının sağlığında yapmış olduğu hizmet borçlanmaları hak sahiplerine ödenecek ölüm toptan ödemesine dahil edilecektir.