Konutta üretim, orta ve alt gelire kayabilir
Son düzenlemeyle fiyatı 10 milyon lirayı aşan konutlara kredi verilmezken, fiyatı 2 milyonun altında kalan konutlara verilen kredi desteği yüzde 90’a çıkarıldı. Bu desteklerle birlikte ikinci yarıdan itibaren yeni üretimlerin orta ve alt gelire yönelebileceği belirtiliyor.
Konut satışları açısından 2022 yılı hareketli geçiyor. Bu yılın ilk beş ayında konut satışları 2021’in ayını dönemine göre yüzde 37.7 oranında artarak 575 bin 889 olarak gerçekleşti Yıl sonunda satış adetlerinin geçen yılın üstüne çıkarak 1.5 milyon adete ulaşması bekleniyor. Sektörde satış hareketliliği sürerken, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından konut kredilerine yönelik kısıtlama devreye alındı. Yeni uygulama kapsamında fiyatı 10 milyon TL'nin üstünde olan konutlara kredi verilmezken, fiyatı 5 ila 10 milyon TL olan A enerji sınıfı yeni konutlarda 3.5 milyon lira, ikinci el konutlara ise 2.5 milyon TL kredi imkanı sağlanacağı belirtildi. Düzenlemede fiyatı 2 milyon TL’nin altında kalan yeni konutlara verilen destek ise artırıldı. Birinci el konutlarda verilen kredi desteğinin yüzde 90’a çıkarılmasıyla sektörde ikinci yarıdan itibaren üretimin alt ve orta gelire yönelik projelere kayabileceği ifade ediliyor.
“Ucuz konut için 6 ila 12 ay gerekli”
Bu yılın ikinci yarısına ilişkin görüşlerini açıklayan Dekar Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Salih Kuzu, “Satış anlamında bu yılın ilk yarısı iyi geçti. Firma olarak yeni projeleri satışa çıkardık. Kredi kısıtlamalarına rağmen, ikinci yarının da satış anlamında iyi geçeceğini düşünüyoruz” diye konuştu. Ancak sektörde daha düşük gelirli gruplar için konut yapmak gerektiğini aktaran Kuzu, “Şu andaki yüzde 90’a varan kredi teşvikleriyle orta ve alt gelir gurubuna yönelik üretimin artırılması hedefleniyor. Dolayısıyla bu alana bir kayma olur. Burada daha küçük daireler öne çıkacak. Şirketler, maliyetleri düşürmek ve belli limitler içinde kalmak için projelerini gözden geçirecek. Ancak projelerin revize edilmesi ve yeni projeler için de en az 6 ay ila 1 yıl arasında bir süreye ihtiyaç var” yorumunda bulundu. Diğer taraftan yüksek maliyetler nedeniyle konut fiyatlarının arttığını, bunun da konuta ulaşan kitleler bakımında sorun yarattığını vurgulayan Kuzu, “Bunun için maliyetlerin dengelenmesi lazım. İkincisi arsa üretimi olmalı” dedi. Şirket olarak kat karşılığı ve satın alma ile arsa geliştirdiklerini anlatan Kuzu, “Ancak şehir içinde arsa kalmadı. Maliyetin içinde arsa yüzde 50’ye çıkınca ucuz konut üretmek neredeyse imkansız. Ucuz konut için de arsa fiyatının düşmesi çok önemli. Zaten maliyetler yüksek. Arsa fiyatını biraz düşürüp, maliyetlerde de bir gerileme olursa yeni konut üretiminde tekrar bir canlanma olabilir” değerlendirmesini yaptı.
“Alım gücü yükseltilmeli”
İlk yarının 4 şantiyeleri olan firmaları için iyi geçtiğini dile getiren Artaş İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya da, yıl sonuna kadar İstanbul’da içinde 1650 konut olan 2 tane daha projeyi satışa sunacaklarını açıkladı. “Ancak piyasa genelinde inşaat yapan yok. Arsa ve inşaat maliyetleri yüksek. Bankalar inşaat sektörüne kredi vermiyor” diyen Çetinsaya, konut üretimi için alım gücünün yükseltilmesi gerektiğine vurgu yaptı. Yılın ikinci döneminde de ilk yarı gibi yüksek satış adetleriyle geçmesini beklediklerini kaydeden İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) ve Teknik Yapı Başkanı Nazmi Durbakayım ise, satış adetlerinin yıl sonunda 1 milyon 500 bin adetleri bulacağını belirtti. Durbakayım, yeni projeler için firmaların hazırlıklarını sürdürdüğünü ifade etti.