4 bin 500 lirayı metal işçisine çok gördüler
Metal iş kolunda toplu sözleşmenin imzalanmasıyla birlikte MESS kapsamındaki HABAŞ’TA ücreti 4 bin 500 liranın üstüne olan işçilere iki seçenek sunuldu: Ya işten çıkın ya da girdi çıktı yapalım düşük ücrete çalışın.
130 bin metal işçisini ilgilendiren MESS grup toplu sözleşmesinin imzalanmasının ardından zamlı ilk ücretler alındı. MESS kapsamındaki HABAŞ’TA henüz 10 yılı dolmamış bir işçi ikramiye, çocuk yardımı, ayakkabı, asgari geçim indirimi ve diğer sosyal haklar dahil edildiğinde eline 4 bin 200 lira geçtiğini söylüyor. “Saat ücretim arttı, almam gereken ücret 3 bin 800 net, ikramiye, AGİ ve sosyal haklar da eklenince 5 bin 100 olması lazım. Dört ikramiye var ve ücrete ekleniyor, o yüzden. Eylemler olduğu için sıfır mesai, hesaplaması kolay” diyor.
İŞÇİLER KESİLEN YÜKSEK VERGİLERE TEPKİLİ
Saat ücreti ile hesaplananla eline geçen net ücret arasında 900 lira civarında fark olduğunu ve bu farkın vergi kesintisinden kaynaklandığını dile getiren HABAŞ işçisi, “Ayrıca hesaplamaya girmeyen 600 lira civarı da SGK kesintisi var. Sonuçta HABAŞ işçisinin saat ücretindeki artışla eline geçen miktarı aynı oranda artmıyor. Bunun daha haziranı, aralığı var. İkinci altı ayda gelecek yüzde 6 zammı bekliyoruz şimdiden, böylece biraz daha iyileşecek ücretimiz. Ama vergi kesintisi de artacak” diyor.
HABAŞ işçisi, “Bu sözleşme patronu da rahatsız etmez çok verdim diye, isçiyi de huzursuz etmez az aldım diye. Sadece saat ücreti 12 liranın altına çekme hikayesi biraz komikti, o saat ücreti asgari ücretinde altında” dedi.
SÖZLEŞME SONRASI İŞTEN ÇIKARMALAR
HABAŞ’TA ve Ege Çelik’te son günlerde işten çıkarma tartışmaları sürüyor. Her iki fabrikada tartışmaların boyutu farklı. HABAŞ’TA yüksek ücretlileri çıkarıp geri alarak ücretleri düşürme, Ege Çelik’te ise işçi sayısını azaltıp çalışma düzenini iki vardiya olarak düzenleme sorunu gündemde.
HABAŞ’TA ortalamanın üstünde ücret alan işçiler işten çıkarılıyor, buna 4 bin 500 lira sınırı konmuş. 4 bin 500 ve üstü net ücret alanları 20 yıldan fazla çalışan işçiler oluşturuyor. Fabrika yönetiminin ilk yaptığı uygulama “Kendi isteği ile çıkmak isteyenler bize bildirsin” şeklinde olmuş.
Çıkmak isteyenler ihbar tazminatı hariç haklarını alıyor ve çıkış veriliyor. Şayet tekrar çalışmak isterse daha düşük ücrete
“çalışma imkanı” da tanınıyor. Bu uygulama bundan 15 sene önceki ücretleri yarıya düşürmek için yapılan uygulamanın bir benzeri, ancak toplu şekilde yapılmıyor. Fabrika yönetimi ücretleri sürekli belli bir seviyede tutmak için çabalıyor ve artışına izin vermiyor. Yüksek ücret alan ama çıkış için isim yazdırmayan işçiler de var. Bu işçilere ihbar tazminatı vermeden çıkarabilmek için genelde bölüm değişikliği veya başka bir iş veriliyor. Bölüm veya iş değişikliğini kabul etmeyen işçi, kendi bölümünde de performans ve benzeri sebepler gösterilerek çıkartılıyor. HABAŞ’TA işten çıkarılanların sayısının 40-60 civarında olduğu söyleniyor.
Bir işçi fabrikada yaşananları şöyle özetliyor: “Tartışma kapsam dışı çalışanların yüzde 7 zam almasıyla başladı. Yüzde 7 zam alan formenler itiraz edip, müdüre daha fazla zam istediklerini, ücretlerinin işçilerin ücretinden daha düşük hale geleceğini bildirmiş. Müdür de tamam patronla konuşayım demiş. Patronla konuştuktan sonra cevabı ‘Patron dedi ki 4 bin 500 alan işçi mi olur çıkarın onları. Yüzde 7’den de
fazla vermeyin’ olmuş. Şimdi yüksek ücretli işçileri çıkarıyorlar.”
‘İŞÇİLERE DÜŞÜK ÜCRET DAYATILIYOR’
İşçi, formenlerin yüzde 7’den fazla zam alamayacağını, buna katlanmak zorunda olduklarını söyleyip, “Fabrikada geçtiğimiz sözleşmede çalışma yılına göre saat ücretine ekleme yapılmıştı. Eskiler o zamdan ziyadesiyle faydalandı, şimdi bir de bu sözleşme zammı ve ikinci altı ay yüzde 6 artış gelecek. O artışla beraber 5 bine çıkar ücretleri. Bunlar da göze batıyor” diyor.
HABAŞ işçisi şöyle devam ediyor: “Formenler bir acayip zaten. Kimisi özellikle formen olmak istiyor marifet sanki! İşçi görünmekten kaçınıyorlar. Ücret ya da hakları daha avantajlı desen o kadar da değil. Sayıları epey fazla. Sendikalı da değiller. Eylem falan olduğunda katılmazlar bize. Bu vesileyle işçi çıkarma bir süre daha sürer, çıkarılanların yerine daha düşük ücrette işçiler alınır ya da aynı işçiler 3 bin 500- 4 bine tekrar iş başı yapar, ücretler baskılanmış olur.”