Piyasa yapıcısı kurum olacağız…
Tariş, Türkiye kooperatifçilik tarihinde örnek bir kurum. Tariş İncir Birliği, 1915’de tek anlamıyla üreticinin çıkarını, yurtiçinde ve yurt dışındaki alıcılara karşı korumak için kuruldu. Bu örnek kurumdan TARİŞ doğdu. TARİŞ bununla Türkiye’mizde varolan tüm üretici birliklerin isim babası oldu.
Bu kooperatifler, sadece üretici çıkarlarını değil, bundan öte bir ‘piyasa düzenleyicisi kurum’ dur. Fiyatlara yön verir, ortak olan üreticinin mağduriyetini önler, örnek baş fiyatlarla piyasanın gidişatını belirler.
İşte şimdi TARİŞ Zeytin ve Zeytinyağı Birliği olarak bu piyasa düzenleyicisi kurum olma özelliğini yeniden kazanmak istiyoruz. Eminim, en geç 30 ay içinde Tariş Zeytinyağı Birliği olarak piyasa yapıcısı olma özelliğini yeniden tanıyacak. Bu anlamda dünya örneklerini inceliyoruz: İspanya ve Hollanda’daki tarımsaal birlikler ve kooperatiflerden çokça yeniliği öğreniyor, alet kutumuzu büyütüyoruz.
Yakın zamanda verdiğimiz bir mücadeleyi anlatayım: Piyasada 150-200 bin olarak kestirdiğimiz bir zeytinyağı stoku var. Buna karşılık yaklaşık 10 aydır Devlet ‘ihracat yasağı’ uyguluyordu. Bunun kaldırılması gerekiyordu… Sayısını artık anımsamıyorum ama Ankara’ya 4-5 kez ve ‘dosya’ ile gittik. Yetkilileri ikna etmeyi, bir ‘süreç yönetimi’ olarak algıladık.
Nihayet, Haziran ayı başında Ticaret Bakanı Prof. Dr. Sn. Ömer Bolat başkanlığında, Hazine ve Maliye Bakan yardımcısı, Tarım ve Orman Bakan yardımcısı, Ticaret Bakan yardımcısı ve ülkemizdeki kurulu 13 Birlik Başkanı ve genel müdürleri Ankara’da bir araya geldi. Birliklerin ihtiyaçları ve beklentileri değerlendirildi .
Burada Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birlik Başkanı olarak söz alarak, dökme zeytinyağı ihracaat yasağı tedbirinin, tamamlanamayan ihraç bağlantılarının gerçekleşmesi için kaldırılmasını talep ettim. Sonrasında yeni dönem zeytin ürününün rekolte durumuna göre değerlendirilmesini istedim. Yasağın ülkemize hem döviz, hem de ‘sözünde durmayan ülke’ sıfatı kazandırarak, ülkeye itibar kaybettirdiğinin altını çizdim.
Ticaret Bakanı Sayın Bolat “Size müjde vereyim, bir haftaya kadar kaldırıyoruz’’ sözleri, TARİŞ olarak piyasa düzenleyicisi olmanın anlamını bir kez daha ortaya çıkarttı. Şimdi Ege İhracaatçılar Birliğine gelen yazı aylık 10.000 tonu geçmemek üzere 5 ay, toplam 50.000 Ton kotanın ihacaatçılara verileceği bildirildi.
Böylece önümüzdeki Ekim ayına kadar zeytinyağı piyasasının önü açılmış oldu. En önemlisi, stok zeytinyağının bozulması önlendi. Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği Şubat 2024’deki olağan genel kurulunda 28.000 ortağı ve 30 kooperatifiyle tarihinde ilk kez ‘yönetimde oydaşma’ sağladı. Her türden anlayış ‘önce kooperatif’ ilkesinde buluştu. Büyük Kongre’mizde delegeler bu anlamda ‘örnek bir tutum’ gösterdiler. Onları kutluyor, bunun Türkiye siyasetinde de örnek olmasını diliyorum.