JEOPOLİTİK ÜÇ STRATEJİK SEÇİM
Ortadoğu'da yeni dönem iç siyasal olaylar ve iktidar değişimleri gündemde oldukça uzun bir süre var olan mevzulardandır. İbn-ı Haldun'un da söylediği üzere "Coğrafya Kaderdir" cümlesi bugün Ortadoğu'da yaşanılanlar için en doğru ifadedir. Devletlerin sınırlarında bulunan sorunlar, savaşlar, etnik gruplar, ekonomik oluşumlar, sosyolojik unsurlar kuşkusuz her devleti etkilemektedir. Ülkelerin sınır komşularından etkilenmemiş olabilmeleri çok zor bir durumdur.
Ortadoğu'da siyasal konjonktürü etkileyecek üç stratejik öneme sahip seçim 2021 Haziran itibariyle gerçekleşmiştir. Bunlardan birincisi, İsrail - Hamas çatışması sonrasında 12 yıl boyunca iktidar olan Netenyahu döneminin sona ermesi ve aşırı sağcı Naftali Bennett önderliğinde bir koalisyon hükümetinin kurulmasıdır. Aynı zamanda ilk defa İsrail'in içinde yaşayan iki milyon Filistinli Müslümanların temsilcisi olarak Raam Partisi de bu koalisyonun içinde yer almaktadır. Tek partili iktidar süreci sona ermiş ve oluşan yeni siyasal ortamda tek bir Parti'nin iktidar olması çok zor bir durumdur.
Ortadoğu'nun kaderini etkileyen diğer bir iktidar değişikliği ise kuşkusuz İran Cumhurbaşkanlığı seçimidir. Son Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani üst üste iki dönem seçildiği için aday olamamıştı. Ve geçtiğimiz günlerde gerçekleşen seçimler ile İran tarihinin 8. Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi olmuştur. İran dini lideri Ayetullah Hamaney'e yakın bir isim olan Reisi, ABD karşıtı ve İsrail karşıtı bakış açısıyla bölgede eski İran görünümünü bu anlamda sürdürecektir. İran'da bilindiği üzere dini lider Hamaney, Cumhurbaşkanından daha yetkili bir otoritedir. Dolayısıyla Batı ile ilişkileri düzeltme ve nükleer anlaşmaya geri dönme isteği olan Hamaney ile yeni Cumhurbaşkanı Reisi, İran özelinde Ortadoğu'da farklı bir siyasal konjonktür oluşmasına etki edecektir.
Bölgede son olarak Jeopolitik bir öneme sahip son seçim ise Filistin seçimidir. Ancak Filistin devlet başkanı Mahmut Abbas, İsrail'in Doğu Kudüs'te yaşayan insanlara oy kullandırmayı garanti etmediği gerekçesiyle Mayıs 2021'de seçimleri ertelemişti. Bu karar sonrası AB "derin hayal kırıklığı" açıklamasını yapmıştır. Aynı şekilde Hamas da bu karara sert tepki vermiştir. Filistin'de, El- Fetih ve Gazze şeridinde yer alan Hamas arasındaki iktidar savaşı ve ortak bir paydada buluşulamayan bir karmaşık durum Filistin’i bölgede zor duruma düşürmektedir. Hamas ve El- Fetih arasındaki güç mücadelesi İsrail'e bölgede avantaj sağlamaktadır. Seçimler olduğu takdirde olası bir iktidar değişimi, henüz yeni değişen İsrail hükümeti ile ilişkiler geliştirebilir. Ve Ortadoğu'nun kanayan yarası olan İsrail - Filistin sorununu düzeltme yönelimi doğrultusunda çalışmalar başlayabilir.
Bu noktada Ortadoğu'da üç farklı stratejik öneme sahip seçim gerçekleşmiştir. Ortadoğu'nun bölgesel aktörleri İran, İsrail ve Filistin devletlerinin kendi iç politikasında yaşanan değişim ve gelişmeler elbette dış politikalarına yansıyacak ve yön verecektir. İç politika dış politika ile doğrudan bağlantılıdır. Bölgede yeni bir sürecin habercisi iç siyasal faktörlerdir. Ortadoğu'da yeni bir siyasal denklem kurulacaktır.