Nedir Bu BIM?: Yapı Bilgi Modellemesi ve Mimarlık
Bilgi güdümlü çalışma yöntemlerine geçişin yapı sektöründeki yansıması, kolaylaştırıcı etmeni ve temel yapıtaşlarından olan “Yapı Bilgi Modellemesi” (BIM: Building Information Modelling) günümüzde yapı sektörünün gelişiminde kritik bir role sahip. Proje paydaşları ve iş süreçleri arasında iletişim köprüleri kuruyor, proje aşamalarında geçişler arası mesafeyi kısaltıyor ve proje bilgilerinin proje yaşam döngüleri boyunca aktarımını kolaylaştırıyor. Yapı Bilgi Modelleri’nin mevcut proje başlatma, yürütme, izleme ve kapanış süreçlerinin bilgi güdümlü dönüşümüne öncülük ettiği onlarca kullanımı birçok ülkede yerini şimdiden sağlamlaştırmış durumda. Konuya Türkiye ve dünya perspektifinden bakma imkanı veren, farklı uzman ve paydaşların görüş ve deneyimlerini biraraya getiren Tema; Burcu Esen Barutçu’nun konuk editörlüğünde hazırlandı. Elif Çileli, Elçin Filiz Taş, Bahriye İlhan Jones, Hakan Yaman, Jıbid Bulğan,
Afif Eymen Nalbant, Ecem Tezel, Heyecan Giritli ve Salih Ofluoğlu’nun metinlerine, Bimfili’nin farklı mesleki pratiklerden paydaşlarla yaptığı söyleşi ile MuuM, HENN ve DOME+Partners’ın BIM uygulamalarını örnekleyen projeleri eşlik ediyor.
Bilgi her türlü iş sürecinin mihenk taşıdır, karar mekanizmalarının en önemli bileşenidir ve yapı endüstrisini bilgi yönlendirir. Doğru bilginin, doğru zamanda, doğru proje paydaşına iletilmesi projelerin başarısında kritik bir rol oynar. Yapı sektörünü diğer sektörlerden ayıran başlıca özelliği, farklı disiplinlerden gelen proje paydaşlarının bir projenin gerçekleştirilmesi adına geçici şekilde biraraya gelmesidir. Bu nedenle paydaşlar arası bilgi paylaşımı ve proje bilgilerinin tasarım aşamasından işletme aşamasına kadar veri kaybı yaşanmadan iletimi büyük bir çaba gerektirir. Bu bağlamda bilgi güdümlü çalışma yöntemlerine geçişin yapı sektöründeki yansıması, kolaylaştırıcı etmeni ve temel yapıtaşlarından olan “Yapı Bilgi Modellemesi”nin (BIM: Building Information Modelling) yapı sektörünün gelişiminde bir dönüm noktası olduğu rahatlıkla söylenebilir.
Geleneksel tasarımdan Bilgisayar Destekli Tasarım’a (CAD) geçerken değişime uğramayan proje çıktılarına, BIM’e geçiş sürecinde algımızı zenginleştiren bir yenisi eklenmektedir: Yapı Bilgi Modeli. Parçalı ve birbirinden bağımsız yapıda bilgiler içeren belgeler aksine, Yapı Bilgi Modeli; düzenlenmiş, birbirleriyle ilişkilendirilmiş ve hesaplanabilir bilgilerin değişimi için proje paydaşlarına hem bir araç hem bir ortam sunar. Yapı Bilgi Modeli, projenin farklı aşamalarında, proje paydaşlarının kendi iş süreçlerini yürütebilmesi için gerekli olan diğer proje paydaşları tarafından sağlanan grafiksel veya grafiksel olmayan bilgileri içerir. Böylelikle projeyi farklı bakış açılarından görünür kılar ve projenin tasarımını, yapımını ve işletmesini ilgilendiren kararların zamanında alınarak maliyet, zaman ve kaynak kayıplarının önüne geçilmesini, kalite ve verimliliğin artırılmasını kolaylaştırır. Proje paydaşlarının yapı bilgi modelleri aracılığıyla bilgi alışverişi, aralarındaki iletişimi kuvvetlendirir ve kesişen kümeler halinde çalışma ortamları kurulmasını cesaretlendirir. Bunun sonucunda iş süreçleri arasında iletişim köprüleri kurulur, proje aşamaları geçişleri arası mesafe kısalır ve proje bilgilerinin proje yaşam döngüleri boyunca aktarımı kolaylaşır.
Yapı Bilgi Modelleri’nin mevcut proje başlatma, yürütme, izleme ve kapanış süreçlerinin bilgi güdümlü dönüşümüne öncülük ettiği onlarca kullanımı birçok ülkede yerini şimdiden sağlamlaştırmış durumda. Birlikte çalışmadan doğan takım ruhu yenilikçi model kullanımlarının ilk örneklerini ortaya çıkarıyor. Yapı Bilgi Modellemesi, bütünleşik proje teslim sistemi, yalın yönetim, sürdürebilir tasarım vb. yaklaşımları etkinleştirici bir rol üstleniyor. Konuya Türkiye ve dünya perspektifinden bakma imkanı veren, farklı uzman ve paydaşların görüş ve deneyimlerini biraraya getiren Tema kapsamında; hem BIM yaklaşımının pazar, organizasyon veya proje ölçeğinde benimsenmesinin sosyal, ekonomik ve çevresel etkilerinin hem de BIM uygulamalarının başarıyla gerçekleştirilmesinde büyük rol oynayacak gerekli uzman gücünün önemi vurgulanıyor.