Mucoïd cyste: hard bultje rugzijde van de vingers of tenen
Een mucoïd cyste (digital mucous cyst) is een solitaire, papuleus verheven, rond-ovale, elastisch aanvoelende symmetrische zwelling die in grootte varieert van 1 tot 15 mm. De cyste bevat een stroperige, heldere vloeistof. Een mucoïd cyste is gelokaliseerd op het laatste gewrichtje van de vinger, vaak ter plaatse van de huid rond het nagelbed. De oorzaak is degeneratie van het bindweefsel van het DIP-gewricht van de vinger of teen. Het DIP-gewricht is het bovenste gewricht van de vinger of teen. Vaak zal de arts een afwachtend beleid voorstaan als er geen klachten zijn. De cyste kan na verloop van tijd spontaan verdwijnen. Bij klachten zal een behandeling volgen, zoals het herhaald leegprikken of chirurgische excisie van de cyste. Na behandeling treden vaak recidieven op, dat wil zeggen dat het bultje terugkeert. Er zijn anno 2020 geen manieren bekend om deze cysten te voorkomen. Complicaties treden nauwelijks op. Soms kan de huid boven de bult zweren, wat tot een infectie kan leiden.
Een mucoïd cyste is een huidkleurig solitair tumortje die veelal voorkomt aan de rugzijde van de vingers of tenen. Het gaat om een hard bultje op de rugzijde van de vingers of tenen. De nodus is gevuld met een stroperige, heldere vloeistof. Deze huidafwijkingen worden vooral waargenomen bij mensen die ouder zijn dan 40 jaar. Het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, waarbij de verhouding ongeveer 7:3 is. Van alle cysten die gelokaliseerd zijn in de hand, is ongeveer 15-20 procent een mucoïd cyste.
De oorzaak van deze aandoening is anno 2020 nog niet opgehelderd maar moet gezocht worden in degeneratie van bindweefsel van het distale interfalangeale gewricht (in het Latijn: articulatio interphalangea distalis, afgekort als DIP) van vinger of teen. Het DIP-gewricht is het gewricht tussen het voorlaatste en het eindkootje. Artrose of een andere degeneratieve gewrichtsaandoening: dit komt omdat gewrichtsontsteking ervoor kan zorgen dat synoviaal vocht of gewrichtssvloeistof, een heldere vloeistof die zich in gewrichtsholtes bevindt, uit het gewricht lekt, waardoor een cyste ontstaat. Overproductie van een stof die mucine wordt genoemd in de bindweefselcellen of fibroblasten: dit is niet te wijten aan een degeneratieve gewrichtsaandoening en komt meestal niet voort uit een andere onderliggende aandoening. Blessure: in het verleden een vinger of teen hebben geblesseerd: dit kan vooral het geval zijn bij jongere mensen. Myxoïde cysten komen vaker voor bij mensen van middelbare leeftijd en ouderen, maar ook bij vrouwen. Dit komt omdat mensen in deze groepen meer kans hebben op artrose. Obesitas: fors overgewicht legt meer druk op de gewrichten. Herhaaldelijk gebruik of overbelasting van de gewrichten: dit kan de gewrichten beschadigen en het risico op artrose vergroten. Genetische factoren: het hebben van een familiegeschiedenis van artrose betekent dat een persoon het eerder zelf zal ontwikkelen. Een mucoïd cyste is een huidkleurig solitair tumortje die veelal voorkomt aan de rugzijde van een vinger of teen. Het komt het meest frequent voor op de wijs- en middelvinger van de dominante hand. Meestal is er slechts sprake van één cyste, maar soms ontstaan meerdere cysten op dezelfde vinger of teen. Bij sommige mensen verschijnen meerdere mucoïd cysten op meerdere vingers.
Het is een glad en hard bultje, dat net onder de huid ligt en meestal pijnloos is. Het tumortje kan enkele millimeters tot een centimeter groot zijn en bevindt zich op het laatste gewrichtje van de vinger (DIP-gewricht) en ter plaatse van de huid rond het nagelbed of binnen een centimeter daarvandaan.
Als gevolg van druk op de nagelmatrix kan er een groef of deuk in de nagel ontstaan en wel in het verlengde van de cyste. Soms kan het nagelverlies veroorzaken. Myxoïd cysten die onder de nagel groeien, zijn zeldzaam. Deze kunnen pijnlijk zijn, afhankelijk van in welke mate de cyste de nagelvorm verandert. De huisarts zal het uiterlijk en de locatie van de mucoïd cyste onderzoeken en vragen naar andere symptomen die je ervaart of hebt opgemerkt. Naast lichamelijk onderzoek is er meestal geen aanvullend onderzoek nodig. In een aantal gevallen kan er een röntgenfoto gemaakt worden., waarbij vaak afwijkingen te zien zijn die worden veroorzaakt door degeneratie van het gewricht. Vervolgens bespreekt de arts de beschikbare behandelingsopties en de voordelen en risico’s van elke optie. Aangezien de cyste spontaan kan verdwijnen, neemt de (huis)arts vaak een afwachtend beleid in als er verder geen klachten zijn.
(Mens en gezondheid)