Antis, dimpués de Cristo
Una cuestión que pareixeba aceptada por toz, agora nos enteramos por os meyos de comunicación de que i hai muita chent esfendiendo un cambeo: se tracta d’a formula antis y dimpués de Cristo, que como toz sabemos s’emplega en cuasi to’l mundo pa meter fecha a los acontecimientos historicos, con relación a’l naiximiento de Cristo. Asinas y no d’atra traza, cuan en un texto se fa mención d’una fecha historica se fa tradicionalment con as expresions antes de Cristo u dimpués de Cristo, resumidas en as abreviaturas a. C. (anyo 60 a. C. por eixemplo) u d .C. (anyo 79 d. C.). Isto viene de la antiga expresión romana Anno Mundi (en l’Anyo d’o Mundo) pa referir-se a la suya propia historia, que mes tarde, con l’advenimient d’o cristianismo, se tornó en a latina Anno Domini (A. D.), hue en desemplego. En cualsiquier caso, o mundo en cheneral –menos os musulmans, que cuentan as fechas a partir d’a fuyida de Mahoma d’a Meca enta Medina– basa o calandario alredor d’a supuesta fecha d’o naiximiento de Cristo. No ye un concepto relichioso, sino una convención universal que hasta os chinos –salvo en tiempos de Mao– adoptón como suyo. Una traza de contar os anyos adoptada por a sociedat occidental a causa d’as suyas venas cristianas, y que toz, u cuasi toz, himos emplegau por su carácter practico. Alredor de 1615 se introdució Era Vulgaris (E.V.), emparellada dos sieglos dimpués con Era Común (E. C.), replegadas en a ortografía d’a RAE. As tres formas han teniu vida parella y coexistencia pacifica, usadas por historiadors y cientificos seguntes as preferencias de cada cual. Pero a clasica marca a. C. y d. C. (antis y dimpués de Cristo) ha siu a mes utilizada hasta agora. Y dicimos hasta agora porque pareix que ha amaneixiu a moda d’emplegar a Era Común.