Gestremdes kla oor toilette
‘n Inwoner van Mosselbaai wat met ‘n loopraam oor die weg kom, Talita de Kock het haar onlangs tot sosiale media gewend omdat die toilette vir gestremdes by ‘n winkelsentrum gesluit was. De Kock moes die sleutels by ‘n eiendomsagentskap duskant die ablusiegeriewe kry. “Die toilette vir gestremdes by die winkelsentrum op Mosselbaai was met ‘n slot toegesluit en ek kan nie met ‘n loopraam by ‘n gewone toilet ingaan nie. ‘n Vrou wat die sentrum skoonmaak het gelukkig na die eiendomsagentskap gehardloop en vir my die sleutel gaan haal.”
De Kock het die bestuurder van die winkelsentrum, Lynette Calitz gekontak, wat haar meegedeel het dat die sleutel van die toilette vir gestremdes by die eiendomsagentskap gehou word omdat die toilette gevandaliseer word.
Calitz het by navraag aan die Mossel Bay Advertiser gesê dat die besluit geneem is om die toilette vir gestremdes gesluit te hou omdat daar al voorvalle van vandalisme by die toilette aangemeld is. Volgens Calitz kos dit die sentrum geld en wil sy ook die toilette skoon en netjies vir kliënte hou. Calitz het intussen, na aanleiding van De Kock se ervaring, die slot afgehaal en die besluit geneem om die toilette te alle tye oop te hou. “Ons bedoeling was goed maar ons sal voortaan die toilette oophou en ek sal nog ‘n persoon aanstel om die toilette skoon te hou.”
Dit is egter nie die enigste winkelsentrum op Mosselbaai waar die toilette vir gestremdes gesluit gehou word nie.
Die Mossel Bay Advertiser het verskeie winkelsentrums besoek waar die toilette vir gestremdes agter slot en grendel was.
Wetgewing
Volgens die Mosselbaai-munisipaliteit moet enige gebou wat deur die publiek gebruik word aan die vereistes van die Nasionale Bouregulasies voldoen.
Enige gebou moet dus voorsiening maak vir toiletgeriewe en oor ten minste een fasiliteit vir gestremde persone beskik. Bouplannasiener, Annette Matthee sê die Nasionale Bouregulasies word streng toegepas. “Die Mosselbaai-munisipaliteit probeer ook die standaard stel deur ons eie geboue rolstoel/gestremdheid-vriendelik te maak, selfs wat bestaande geboue betref. Mosselbaai het egter ‘n ryk geskiedkundige agtergrond waar hierdie regulasies nie noodwendig van toepassing was nie. In sulke gevalle kan die vereistes nie afgedwing word nie, maar eienaars word wel aangemoedig om aanpassings te maak om te voldoen aan huidige wetgewing.”
Volgens Alan Downey van Disablity Info South Africa moet toiletgeriewe vir gestremdes in winkelsentrums oopgehou word. “Daar is egter geen dokumentasie wat besighede verplig om dit te doen nie en dit wil voorkom asof elke winkelsentrum self hieroor besluit.”
Downey sê dat die probleem van geslote toilette is nie slegs op Mosselbaai ter sprake is nie, maar landswyd. “Dit is inderdaad so dat die meeste toilette vir gestremdes gesluit word om vandalisme en die misbruik daarvan te verhoed. Boonop blyk dit nie of daar enige spesifieke regulasie hieroor bestaan nie.”
Downey, wat self in ‘n rolstoel is, sê egter dat dit problematies vir persone met gestremdhede is, omdat die persoon wat die sleutel hou nie altyd betyds opgespoor kan word nie.
“Deur ‘n toilet vir gestremdes te sluit, word daar inbraak op die menswaardigheid en die regte van gestremde persone gemaak. Dit is ironies dat gewone toilette nie gesluit word nie, maar wel toilette vir mense met spesiale behoeftes.”
Hy sê boonop dat baie mense met gestremdhede blaasprobleme ondervind. “Die probleem met vandalisme moet eerder aangespreek word deur ‘n sekuriteitswag aan te stel wat die toilette gereeld patrolleer.”
* Is Mosselbaai ‘n dorp wat na gestremde persone se belange omsien? Stuur u kommentaar na louise@groupeditors.co.za
Volgens Alan Downey van Disablity Info moet toiletgeriewe vir gestremdes in winkelsentrums oopgehou word.