AGDA STOEI DEUR COVID-19-INPERKING
DIE landbou-ontwikkelingsagentskap Agda was te midde van die covid-19-pandemie gekniehalter om genoeg geld vir sy beoogde ontwikkelingsprojekte in te samel, maar is tog in sy skik met wat reeds bereik is.
Me. Leona Archary, uitvoerende hoof, sê hulle hoop om binne die volgende maande van hul groot kapitaalprojekte aan die gang te kry.
“Dit het nie net gegaan oor die insameling van geld nie, maar ook om as tussenganger op te tree om vennootskapsooreenkomste vir projekte te sluit, vaardigheidsontwikkeling en toegang tot markte.” Hulle het al ooreenkomste gesluit met die Gautengse provinsiale regering, Limpopo se departement van landbou en onderhandel tans met Mpumalanga en die Vrystaat. “Ek is optimisties dat ons vanjaar baie vinniger met ons planne sal vorder.”
NUWE VOORSITTER
Op Agda se eerste jaarvergadering in Maart is dr. Mathews Phosa, sakeman en Mpumalanga se eerste premier in 1994, tot voorsitter verkies in die plek van mnr. Nick Serfontein van die Sernick-groep, wat in die raad aanbly.
Hoewel Agda se infrastruktuur verlede jaar eers ten volle gevestig is, het hy toe reeds sy ledetal tot meer as 180 uitgebrei. Ontwikkelingsprojekte is by onder meer Jabulani, Mamelodi, Olievenhoutbosch, Louwsburg, Waterberg en Garankuwa op die been gebring.
Dit het tot die behoud en skep van 500 werkgeleenthede bygedra. Ander projekvoorstelle en sakeplanne van 2021 behels die behoud en skep van ’n verdere 3 500 werkgeleenthede.
Projekte wat vanjaar deurgevoer word, sal bydra tot 2 400 werkgeleenthede en projekte in
’n beplanningstadium tot nóg 1 500. Enkele van die projekte is die volgende:
■ ’n Aartappel-en-groenteknooppunt in vennootskap met De Beers by Blouberg in Limpopo, gemik op die ontwikkeling van 40 nuwe aartappelboere oor die volgende vier jaar, wat 800 werkgeleenthede sal skep. ’n Pakhuis en marktoegang word ook beoog. Die staat, gevestigde landboubesighede en boere is ook betrokke.
■ In ’n tuinbou-ontwikkelingsprojek by Soweto saam met die Gautengse provinsiale regering sal hoëwaardegroente verbou word met werkgeleenthede op produksie- en verwerkingsvlak.
■ ’n Voedselsekerheidsprojek beoog om 330 mense in verskillende gebiede op te lei om koöperasies te vestig wat kleinboere sal help om doeltreffend deel van plaaslike markte te word. Een van die voorkeurgebiede is Louwsburg in Noord-KwaZulu-Natal, waar inwoners hoofsaaklik van die landbou afhanklik is. Sowat 75 gemeenskapslede is begin vanjaar opgelei in boerderymetodes gemik op huishoudelike voedselsekerheid. Hulle het groentesaad ontvang om te plant en ’n plaaslike koöperasie hou toesig oor hul boerderye. Die agentskap is onder leiding van oudmin. Roelf Meyer op die been gebring nadat ’n voorstel daaroor op Landbouweekblad se grondberaad by Bela-Bela in 2018 bespreek is. Dit was na aanleiding van ’n versoek van pres. Cyril Ramaphosa aan die private sektor om met werkskeppingsplanne vorendag te kom.