KLEINBOER-VENNOOTSKAPPE: LEES 12 SUKSESSTORIES
Die gebrek aan beloning vir individuele kleinboere in inklusiewe sakemodelle met groot, gevestigde landbou-ondernemings is ’n groot hindernis vir sulke vennootskappe.
’n Studie van 12 sulke suksesvolle modelle het gewys die voordele vir die kleinboere en begunstigdes neig om klein te wees, veral as groot groepe mense betrokke is.
Dr. Ward Anseeuw, navorsingsgenoot van die Franse organisasie Cirad wat navorsing oor landbou-ontwikkeling doen, en me. Wytske Chamberlain, wat besig is met haar doktorsgraad oor inklusiewe sakemodelle in die landbou aan die Universiteit van Pretoria, het hul bevindings in die boek Inclusive Businesses in Agriculture. What, how and for Whom? gepubliseer. Die outeurs is versigtig optimisties oor die volhoubaarheid en groei wat sulke modelle reeds toon.
Op ’n projekvlak is daar gunstige resultate, soos dat grond ontwikkel, bates opgebou, kennis oorgedra en werk geskep word.
Daar is egter min inklusiewe modelle wat reeds ’n wins maak en ook min dividende wat al betaal is, terwyl laasgenoemde juis deel van begunstigdes se verwagtinge is.
Die inklusiewe modelle behels dikwels nuwe of verwaarloosde plase sodat die inkomste eers in die plaas teruggeploeg moet word of vir skuld gebruik moet word.
“Dit is belangrik om kennis te neem van die moontlike verskil in verwagtinge tussen die kommersiële vennote, wie se doelwit die vestiging van ’n haalbare maatskappy op lang termyn is, en dié van die begunstigdes en gemeenskappe, wat dikwels finansiële opbrengste op kort termyn verwag.”
Hulle sê die verwagtinge van begunstigdes moet dienooreenkomstig bestuur word en die kommersiële vennoot moet terselfdertyd begunstigdes se behoeftes erken.
In die studie is gevind dat die bestaande sakemodelle dikwels uit ’n ingewikkelde samevoeging van verskeie instrumente bestaan, soos kollektiewe organisasies, mentorskappe, kontraktuele reëlings, huur- of bestuurskontrakte en ekwiteit. Die ingewikkeldheid maak dit vir begunstigdes moeilik om te begryp en maak hulle weerloos.
Een van die belangrikste bevindinge van die studie was dat die verskillende vennootskappe elk hul eie, unieke struktuur het, met van klein tot groot getalle begunstigdes. Dit is dus moeilik om ’n bestaande suksesvolle model net so in ’n ander situasie toe te pas.
NAVRAE: Me. Wytske Chamberlain, e-pos: wytske.chamberlain@gmail.com; webwerf: http://tinyurl.com/y8ao5yr4