Niks troef landbou as belegging nie
DAAR is “amper nie ’n beter belegging” as landbougrond nie en dis een van die redes waarom kommersiële banke aanhou belê in die bedryf, ten spyte van beleidsonsekerheid.
Mnr. Johan Delport van Standard Bank het op die Inmaakvrugteprodusentevereniging en Droëvrugte Tegniese Dienste se tegniese inligtingsdag vir vrugteprodusente op Robertson gesê kommersiële banke besit sowat 55% van die skuld in die landbou. Die res behoort aan landboukoöperasies en sekondêre landbou-instellings.
“Ons is baie gelukkig en bevoorreg in die landbou. Die prys van grond het in die afgelope tyd dermate gestyg dat ek meen daar is amper nie ’n beter belegging nie. Geen aandelebeurs kon die prys van grond inhaal nie.”
Delport sê landbougrond in die Overberg het in 2003 nog teen R4 000/ha verhandel, maar in 2014 het Standard Bank grond in die omgewing teen R53 000/ha gefinansier.
“Ek meen dis ’n baie goeie opbrengs op jou belegging!”
Hy sê in die Robertson-gebied het die opkoms van sitrusboerdery ook pryse opgejaag.
“Daar is beslis ’n groot skuif na sitrus in ons area. Die boere wat van die noorde van die land af kom om hier sitrus te plant het ’n groot invloed op grondwaardes en daar is ’n groot vraag na grond in die gebied.”
VERANDERINGE
Delport sê terwyl die hoeveelheid landbougrond dieselfde bly, raak boere minder en plase raak groter.
“Dis ’n neiging wat al van die 1960’s af aankom. Daar was egter ’n strukturele verandering ten opsigte van dit waarin boere belê. Die afgelope dekades het die belegging in toerusting verdubbel. Dis as gevolg van ’n verskuiwing na verhoogde produktiwiteit en die arbeidsprobleme waarme boere op ’n daaglikse grondslag te doen kry.”
Hoewel die bedryf weens die droogte swaargetrek het in veral Noordwes, die Wes-Vrystaat en dele van KwaZulu-Natal, sê hy daar is positiewe groei in boerderymarges in Suid-Afrika. Veral Wes-Kaapse appel-, peer- en perskeboere het in die afgelope ruk uitstekend gevaar.
Afrika is een van die grootste invoerders van Suid-Afrikaanse vrugte en deur sy besigheid in Afrika uit te brei, maak die bank dit makliker vir produsente om soontoe uit te voer omdat betalings en prosesse gladder loop.
Hy sê die banke benader bemagtigingstransaksies soos enige ander besigheid. “Dit moet sin maak sodat hulle hul skuld kan betaal.” –
Die boere wat van die Noorde van die land af kom om hier sitrus te plant het ’n groot invloed op grondwaardes.’
GROEI