Die impak op Suid-Afrika
In die tweede aflewering in die reeks kyk ons na die impak wat die klimaatskrisis op Suid-Afrika het
Die klimaatskrisis het ’n duidelike invloed op die Suid-Afrikaanse omgewing, insluitend die oseaan, landbou en ekosisteme. Volgens ’n verslag van die Amerikaanse agentskap vir internasionale ontwikkeling is Suid-Afrika een van die wêreld se 15 top-bydraers tot kweekhuisgasse. Dit is as gevolg van ons land se afhanklikheid van steenkool.
DIE ROL VAN WETGEWING EN DIE REGERING
Menslike aktiwiteit is die rede vir die klimaatskrisis en die feit dat aardverhitting nou reeds onafwendbaar is. Die Suid-Afrikaanse energiesektor moet verander van steenkool – ’n fossielbrandstof – na volhoubare en hernubare energiebronne.
Ons Grondwet bepaal elkeen het die reg op die beskerming van hul omgewing . Die regering word dus verplig om die omgewing deur wetgewing te beskerm. Dié maatreëls moet besoedeling
en ekologiese agteruitgang voorkom, bewaring bevorder en die ekologiese volhoubare ontwikkeling
en aanwending van natuurlike hulpbronne verseker.
Die internasionale regsraamwerke en die Verenigde Nasies se volhoubare ontwikkelingsdoelwitte vir 2030 stel die raamwerk daar vir Suid-Afrika se optrede om die impak van die klimaatskrisis te verminder.
Daar word voorspel dat die klimaatskrisis die volgende gevolge in Suid-Afrika sal hê:
■ ’n Algemene afname van 5-10% in reënval.
■ Langer droë tye in die binneland en die noordoostelike dele van die land.
■ Meer en erger oorstromings.
■ Toename in die voorkoms, frekwensie en impak van natuurrampe. ■ Wisselvallige reënvalpatrone wat tot uiterste droogtes, asook groot, onvoorspelbare storms en vloede kan lei.
■ ’n Afname in die hoeveelheid en gehalte van grondwater en die aanvullingstempo daarvan.
■ ’n Verlies aan noodsaaklike koue tydperke vir vrugte- en wingerdproduksie.
■ Lugbesoedeling.
■ Sanitasieprobleme weens druk op stormwaterdreins.
■ Swakker sanitasie wat tot ernstige siektes soos cholera kan lei.
■ Werkers wat buite werk, sal aan kwaai hitte, hitte-uitputting of sterftes blootgestel wees. Suid-Afrika het die afgelope paar jaar kwaai droogtes, verwoestende storms, oorstromings en selfs meer gereelde aardbewings ervaar.
LANDBOU
Suid-Afrika is ’n betreklik droë land – een van die 30 droogste lande ter wêreld – met ’n lae reënval en gereelde droogtes. Ongeveer 11% van die land se oppervlak is geskik vir die verbouing van gewasse. Dit is dus noodsaaklik dat die beskikbare grond so goed moontlik bewaar word.
Verskeie studies toon dat die getal baie warm dae in Suid-Afrika oor die afgelope vier dekades toegeneem het, terwyl die aantal koeler dae afgeneem het.
Stygende temperature en veranderende reënvalpatrone ontwrig die groei van gewasse en diere se teelgedrag. Droogtes, wat gereelder en ernstiger geword het, lei tot watertekorte, mislukte oeste, en veevrektes.
Om hierdie uitdagings die hoof te bied, moet Suid-Afrikaanse boere innoverende tegnieke begin gebruik en waterbronne doeltreffend benut om voedselproduksie te handhaaf.
Die gevare van die klimaatskrisis wat swak bestuur word, kan insluit:
■ Verlies weens droogte van geskikte grondgebied vir produksie.
■ Grondverlies weens wind- en watererosie.
■ Afname in die gehalte van grond weens die verlies aan organiese inhoud, minerale en grondorganismes.
■ Grootskaalse natuurrampe wat tot erosie lei.
■ Toename in die frekwensie, intensiteit en voorkoms van buiteseisoenale brande, wat die grond en plante sal beskadig en tot winderosie en die oorname van indringerplante sal lei.
■ ’n Afname in grondvog weens die verlies aan grondbedekking en die gepaardgaande verlies aan organiese inhoud in die grond.
EKOSISTEME
Die klimaatskrisis kan skadelik wees vir ekosisteme soos woude, fynbos, vleilande, savanna, koraalriwwe en die see. Talle spesies kan uitsterf. Langdurige droogtes verhoog die waarskynlikheid van veldbrande wat groot gebiede se plantegroei vernietig en die grond kwesbaar maak vir erosie. Veranderende reënvalpatrone bedreig ook die beskikbaarheid van waterbronne, wat die oorlewing van baie plante en diere in gedrang bring.
OSEAAN
Warmer temperature kan veroorsaak dat groot hoeveelhede ys by plekke soos Antarktika en die Noordpool smelt. Dit laat seevlakke langs kusdele styg, wat oorstromings kan veroorsaak. Stygende watervlakke kan beteken dat gemeenskappe se huise onder water is en hulle moet verskuif, mense en diere kan verdrink en belangrike habitat vir voëls en
mariene lewe kan so verlore gaan. Voorts kan ’n hoër oseaantemperatuur ook bydra tot koraalverbleiking, wat skade aanrig aan die pragtige koraalriwwe langs Suid-Afrika se kuslyn.