O klimacie bez Xi i Bidena
Dziś w Dubaju zaczyna się szczyt klimatyczny COP28. Nie pojawią się na nim przywódcy krajów będących dwoma czołowymi trucicielami planety.
Do Zjednoczonych Emiratów Arabskich nie wybierają się ani prezydent USA Joe Biden, ani chiński przywódca Xi Jinping. Z powodów zdrowotnych wizytę w ostatniej chwili odwołał papież Franciszek.
Duda jedzie do Dubaju
Z suchego komunikatu biura prezydenta RP możemy się dowiedzieć, że między czwartkiem a sobotą w Dubaju będzie Andrzej Duda. „Wyborcza” poprosiła o pełną listę osób biorących udział w szczycie klimatycznym oraz o podanie kosztów tego wyjazdu. W chwili zamykania tego numeru „Wyborczej” wciąż czekaliśmy na odpowiedź.
Przypomnijmy w tym miejscu, że Andrzej Duda co najmniej dwukrotnie kompromitował się na szczytach klimatycznych. W 2018 roku, gdy gospodarzem COP24 była Polska, Duda stwierdził, że kraj ma węgla jeszcze na 200 lat. W ubiegłym roku w Egipcie został zaskoczony na korytarzach COP27 w Szarm el-Szejk w Egipcie przez aktywistki z grupy Wschód, a konkretnie przez Dominikę Lasotę.
Z jego ust padły dwie wypowiedzi, które przejdą do historii: „To czym by pani chciała, żeby ludzie ogrzali mieszkania? Oponami?!” oraz „A ja, proszę pani, bym chciał, żeby w górach był śnieg, a na nizinach żeby było ciepło”.
Kilka dni temu Duda spotkał się z „młodymi uczestnikami szczytu [klimatycznego COP28]” w Pałacu Prezydenckim. „To dla mnie ważny temat, staram się regularnie brać udział w konferencjach klimatycznych” – powiedział prezydent, cytowany na oficjalnej stronie. „Podkreślił, że spotkanie z młodymi przed udaniem się na Szczyt Klimatyczny ma na celu poznanie ich perspektywy i oczekiwań wobec ustaleń, które zapadną w trakcie obrad” – dodaje komunikat.
„Wyborcza” zapytała aktywistki z grupy Wschód i Młodzieżowy Strajk Klimatyczny, czyli dwie liczące się organizacje młodzieżowe w Polsce, o to, czy dostały zaproszenie i czy ktoś z nich uczestniczył w spotkaniu z Dudą. Zarówno Weronika Jędroszkowiak (Wschód), jak i Szmo Kacprzak (MSK) zaprzeczyli, by dostali zaproszenie, i poinformowali nas, że nikt z ich środowisk w tym spotkaniu nie brał udziału.
Polska tradycja: wymiana ministra przed szczytem
Szczyty klimatyczne zwykle zbiegają się z przetasowaniami w polskim rządzie. Świecką tradycją stała się wymiana ministra klimatu i środowiska na kilka dni przed COP. W 2021 roku do Glasgow (COP26) miał jechać minister Michał Kurtyka, ale zrezygnował z funkcji na kilka dni przed szczytem (ministrą została wówczas Anna Moskwa).
W tym roku Mateusz Morawiecki, który właśnie otrzymał misję tworzenia rządu od Dudy, powołał na to stanowisko (w miejsce wspomnianej Moskwy) Annę Łukaszewską-Trzeciakowską. Nawet jeśli nowy rząd Morawieckiego – wedle powszechnego prawdopodobieństwa – pracował będzie tylko dwa tygodnie, to – jak podało nam biuro prasowe resortu – Łukaszewska-Trzeciakowska weźmie udział w wyjeździe do Dubaju.
„Dokładny program uczestnictwa jest w przygotowaniu” – dodaje ministerstwo w mailu.
Na miejscu są już natomiast wspomniane wcześniej aktywistki z grupy Wschód, których zdaniem do Dubaju powinien polecieć także Donald Tusk, wedle wszelkiego prawdopodobieństwa nowy premier RP. Argumentują, że skoro Tusk był w stanie, nie będąc jeszcze premierem, polecieć do Brukseli, by walczyć o pieniądze z KPO, to powinien także znaleźć czas na szczyt klimatyczny.
– Żaden poważny polityk z Polski na ten szczyt się nie wybiera – mówiła Lasota przed wyjazdem na COP28.
Bez Joego Bidena i Xi Jinpinga
Wielkimi nieobecnymi na COP28 w Dubaju będą prezydent USA Joe Biden i sekretarz generalny Komunistycznej Partii Chin Xi Jinping. I słowo „wielcy” nie jest tu bez znaczenia, bo Stany Zjednoczone i Chiny to dwóch największych trucicieli planety emitujących potworne ilości gazów cieplarnianych (dwutlenku węgla, ale także m.in metanu).
Biden był na COP w Glasgow i w Szarm el-Szejk (sam też zorganizował wirtualny, pandemiczny szczyt klimatyczny na początku swojej kadencji). Tym razem na szczyt nie pojedzie z uwagi na trwający konflikt pomiędzy Izraelem a Hamasem w Strefie Gazy – poinformował John Kirby, rzecznik Białego Domu. „The New York Times” pisze także, że Biden woli zostać w USA, aby pracować nad kolejną transzą pomocy dla Ukrainy, którą będzie musiał przepchnąć przez Kongres.
Na prezydenta USA spadła już krytyka ze strony młodych aktywistów klimatycznych. Przypominają oni, że zielona transformacja była jednym z ważniejszych punktów wyborczych Bidena. W poprawie reputacji nie pomaga mu – tak jak życzyliby sobie tego jego doradcy – przepchnięta przed rokiem przez Kongres największa ustawa klimatyczna w historii kraju – Inflation Reduction Act.
W zastępstwie Bidena administracja wysyła delegację, w której znajdą się m.in. specjalny wysłannik John Kerry, doradca ds. klimatu Ali Zaidi i doradca ds. czystej energii John Podesta.
Z kolei po stronie chińskiej udział planują wicepremier Ding Xuexiang i chiński negocjator ds. klimatu Xie Zhenhua.
Unię Europejską, a więc także Polskę w czasie negocjacji będzie reprezentować delegacja Komisji Europejskiej, w której będą przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen oraz rotacyjna prezydencja Rady (w tym roku jest to Hiszpania). Do Dubaju wybiera się także przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel.
Organizatorzy COP28 spodziewają się, że do Expo City w Dubaju zjedzie około 70 tys. osób. Wśród nich ma być m.in. brytyjski monarcha – król Karol III, który wygłosi przemówienie.
Agencja Associated Press spekuluje, czy w COP28 weźmie udział premier Izraela Beniamin Netanjahu. Co prawda ZEA i Izrael mają nawiązane stosunki dyplomatyczne od 2020 roku, ale nie ma pewności, czy Netanjahu zdecyduje się na wyjazd w tak ważnym momencie dla jego kraju, w dodatku do państwa arabskiego. „Według prorządowej gazety »Al-Watan« prezydent Syrii Baszar al-Asad również nie weźmie udziału w spotkaniu, mimo że otrzymał zaproszenie od przywódcy Emiratów, szejka Muhammada ibn Zajida al-Nahajjana. Zamiast tego syryjski premier Husajn Arnus będzie przewodniczył delegacji tego kraju” – pisze AP.
Padają pytania o udział Władimira Putina w COP28. „Mam nadzieję, że Rosja będzie reprezentowana na waszym wydarzeniu na przyzwoitym poziomie” – powiedział rosyjski dyktator w czerwcu (cytat za TASS), gdy spotkał się z przywódcą ZEA.
Na szczyt klimatyczny w Dubaju wybiera się za to prezydent Brazylii Luiz Inácio Lula da Silva, który wyraźnie kreuje się na obrońcę przyrody i klimatu. Z ostatnich informacji wiadomo, że na COP28 zapowie powstanie nowego wielkiego funduszu dla ratowania lasów deszczowych na świecie.
Organizatorzy spodziewają się także, że na COP28 przyjadą premier Wielkiej Brytanii Rishi Sunak, prezydent Francji Emmanuel Macron oraz premier Indii Narendra Modi – wymienia Bloomberg.
Papież Franciszek nie zadebiutuje na szczycie
Do Zjednoczonych Emiratów Arabskich wybierał się prawie 87-letni papież Franciszek, który przechodzi rekonwalescencję po stanie zapalnym płuc. Jeszcze we wtorek rano Watykan informował, że wizyta Franciszka w Dubaju potrwa trzy dni, rozpocznie się w piątek, „Franciszek wygłosi jedno z głównych przemówień w sobotę i tego samego dnia odbędzie dwustronne spotkania z około 30 osobami, w tym około 20 głowami państw” – pisał Reuters. W niedzielę miał uczestniczyć w otwarciu pawilonu wiary przy COP28. Tomografia komputerowa wykonana w sobotę w rzymskim szpitalu wykluczyła zapalenie płuc, ale wykryła w płucach papieża stan zapalny, który powodował trudności w oddychaniu. W poniedziałek Watykan poinformował, że papież otrzymał dożylnie antybiotyki.
We wtorek po południu agencja Associated Press podała jednak, że nastąpiła zmiana
Organizatorzy szczytu COP28 spodziewają się, że do Expo City w Dubaju zjedzie około 70 tysięcy osób. Wśród nich mają być m.in. brytyjski monarcha król Karol III, który wygłosi przemówienie, premier Wielkiej Brytanii Rishi Sunak, prezydent Francji Emmanuel Macron oraz premier Indii Narendra Modi
planów i Franciszek na COP28 nie poleci. Takie było zalecenie lekarzy. AP przypomina, że to druga podróż zagraniczna, którą z powodów zdrowotnych musiał odwołać papież. Wcześniej stało się to w 2022 roku, gdy wybierał się do Konga i Sudanu Południowego.
– Papież Franciszek przyjął prośbę lekarzy z wielkim żalem i dlatego podróż została odwołana – powiedział Matteo Bruni wieczorem we wtorek.