Stany wykluczenia
Amerykańskie stany, które są pod kontrolą Republikanów, na wielką skalę wprowadzają ustawy wymierzone w transpłciowych sportowców. Pierwszy zaprotestował związek kolarski. Grozi bojkotem.
Ostatnio swoje nowe przepisy zatwierdził stan Arkansas. Według ustawy, która wejdzie w życie latem, sportowcy muszą startować w zawodach w tej płci, do jakiej zostali przypisani w akcie urodzenia. W sposób oczywisty wyklucza to osoby transpłciowe. Podobne ustawy staną się obowiązującym prawem w Tennessee i Missisipi – zostały już podpisane przez gubernatorów. W ponad 30 stanach ustawy antytrans (w sumie jest ich około 60, ale część z nich nie dotyczy sportu) są na różnych etapach przygotowania.
Sprawa Arkansas wzburzyła środowisko kolarskie, w którym są transpłciowi sportowcy. „W świetle ostatnich antytranspłciowych decyzji stanu Arkansas i innych, gdzie planowane są imprezy pod patronatem naszej federacji i Międzynarodowej Unii Kolarskiej (UCI), US Cycling zapewnia, że kolarstwo powinno być dostępne dla wszystkich. US Cycling przeciwstawia się każdemu aktowi prawnemu, który ogranicza prawo do rywalizacji. Zrozumiemy zawodników, którzy zdecydują się na bojkot imprez [w tych stanach]” – czytamy w oświadczeniu amerykańskiego związku kolarskiego.
Arkansas ma gościć mistrzostwa świata w kolarstwie przełajowym w 2022 roku i Puchar Świata w kolarstwie przełajowym w 2021 roku. Tennessee – mistrzostwa USA w kolarstwie szosowym. Te imprezy na pewno się tam odbędą (choć grozi im bojkot), ale w kolejnych latach miasta gospodarze mają być weryfikowane przez federację pod kątem pełnej dostępności startu dla wszystkich chętnych.
„Ustawa łazienkowa” w Karolinie Północnej
W USA bojkotowanie imprez sportowych ze względu na nietolerancję lub dyskryminację, a także publiczne wyrażanie swojej postawy przez gwiazdy sportu staje się coraz częstsze – świadczą o tym m.in. protest zainicjowany przez Colina Kaepernicka czy aktywność LeBrona Jamesa w czasie prezydentury Donalda Trumpa. W 2017 r. Karolina Północna straciła prawo do Meczu Gwiazd NBA po wprowadzeniu tzw. ustawy łazienkowej, uniemożliwiającej skorzystanie z łazienek – a więc i szatni – przez osoby transpłciowe. Stan stracił 3,7 mld dol. z powodu przeniesienia All-Star Weekend, koncertów i pomniejszych zawodów sportowych. Imprezy wróciły po wycofaniu części zapisów.
Niedawno Mecz Gwiazd zawodowej ligi bejsbola MLB został przeniesiony przez zarząd ligi z Atlanty – z powodu zatwierdzenia dyskryminującej ordynacji wyborczej. Powód protestu inny, ale podobna postawa, związana z niezgodą na ograniczanie praw obywatelskich.
Zapisy w ustawach antytrans formalnie dotyczą sportu w szkołach publicznych, ale mogą mieć wpływ również na pozostałą część sportu.
Sport na różnym poziomie – uczelniany, zawodowy, a zwłaszcza zawodowy międzynarodowy – rządzi się swoimi wewnętrznymi przepisami. W USA potężny National Collegiate Athletic Association (NCAA) – zarządzający startami pół miliona uczelnianych atletów z 1000 uniwersytetów – ma bardzo liberalne zasady. Zawodnicy i zawodnicy mogą uczestniczyć w drużynach NCAA i w sportach indywidualnych w uzgodnionej płci, jeśli są po odpowiednich zabiegach chirurgicznych. W przypadku zmiany mężczyzna-kobieta i terapii hormonalnej muszą przedstawić wyniki określonego poziomu testosteronu z odpowiedniego okresu. Czyli są to przepisy podobne do stosowanych od kilku lat w sportach pod egidą Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, w których warunkiem uczestnictwa osób transpłciowych (i innych z zaburzeniami genetycznymi lub hormonalnymi) w konkurencjach kobiecych jest odpowiednio niski poziom testosteronu w ostatnim roku przed startem oraz w trakcie rywalizacji, a także deklaracja o pozostaniu przy uzgodnionej płci przez co najmniej cztery lata. Inaczej – uznał MKOl – kobiety trans miałyby w niektórych sportach olbrzymią, niesprawiedliwą przewagę fizyczną nad kobietami cis.
Akurat w sprawie Arkansas wypowiedział się były kolarz, świetny góral, dziś dziennikarka. Philippa York – kiedyś Robert Millar – stwierdziła, że „wybór miejsc zawodów będzie coraz uważniejszy ze względu na szacunek dla wszystkich uczestników. Milczenie w tych sprawach nie będzie dłużej akceptowane”.
Czy Biden skreślił kobiety
Wprowadzanie ustaw dyskryminujących sportowców transpłciowych nabrało tempa po czterech latach rządów Donalda Trumpa. Aktywistki reprezentują pogląd podobny do Martiny Navrátilovej. Była gwiazda tenisa twierdzi, że „pozwolenie mężczyznom na startowanie jako kobiety, jeśli zmienią imię i wezmą hormony, jest niesprawiedliwe”. Dla wyjaśnienia dodała w swoim komentarzu w „The Times”, że niesprawiedliwość polega na tym, że „mężczyzna może zdecydować się na zostanie kobietą, wziąć hormonu czy cokolwiek, czego zażąda odpowiednia organizacja, wygrać wszystko, co się da, zarobić małą fortunę i zmienić decyzję, wrócić do robienia dzieci. To chore”.
Navrátilová, która jako lesbijka sama zrobiła wiele dla większej akceptacji homoseksualizmu w sporcie, a osoba trans była nawet jej trenerką, w swoim tekście zaczepiła transpłciową kolarkę, mistrzynię świata masters. Rachel McKinnon pokonała w mistrzostwach Jennifer Wagner-Assali, która stwierdziła, że startowanie w tych okolicznościach jest niesprawiedliwe. – Przecież pokonałaś mnie 10 razy w ostatnich 12 wyścigach – odpowiedziała McKinnon.
W rzeczywistości takich sytuacji jak opisana przez Navrátilovą nie ma. Uzgodnienie płci – zwykle spowodowane traumatycznym doświadczeniem życiowym – poprzedzają skomplikowane procedury, konsultacje psychologiczne, a potem często zabiegi chirurgiczne, kuracje hormonalne, konieczne, aby w zawodowym sporcie uczestniczyć jak osoba trans (po zmianie mężczyzna – kobieta).
Jednym z pierwszych rozporządzeń prezydenta Joego Bidena po objęciu stanowiska – już 20 stycznia – był zakaz dyskryminacji mniejszości LGBTQ. Zasadniczo prezydentowi chodziło o miejsca pracy, ale rzecz dotyczy wszystkich miejsc publicznych, w tym państwowych szkół i uczelni. Niestosujący się do rozporządzenia narażają się na odebranie finansowania. Rozporządzenie spotkało się też z ostrą krytyką najbardziej radykalnych – i przez to marginalnych – grup feministek. Ukuto hasło: #BidenErasedWomen, czyli Biden Skreślił Kobiety.