Czy każdy lepszy jest najlepszy?
Poczet nazwisk polskich
Bester to moje nazwisko po przodkach ze strony ojca (od strony matki: Czyrek, prababcie Peszek z Trojnarów, Łuksik). W erze przedinternetowej uważałem, że mam nazwisko po niemieckich praprzodkach, obecnie skłaniam się ku tezie, że moje nazwisko ma korzenie irlandzkie (http://www.allfamilycrests.com/family-crest-names-b. shtml), choć najwięcej Besterów mieszka dziś w RPA (http://www.locatemyname.com/poland/bester), a Irlandczycy mogli przypisać to nazwisko do swej nacji z powodów komercyjnych. Żeby zarobić na gadżetach (http://www. allfamilycrests. com/ b/ bester- family-crest-coat-of-arms.shtml), ponieważ wszystkie irlandzkie nazwiska mają tu przypisane herby. Wzmianka o pierwszym Besterze znaleziona w internecie mówi o kapitanie statku „Beverwyk” Andreasie Besterze (1712 r. – kurs z Magdeburga do Kaap).
Pierwsza myśl zwykle – nomen omen – najlepsza. Nazwisko ma oczywiste korzenie niemieckie, jest bowiem stopniem wyższym niemieckiego przymiotnika dobry ( gut), czyli lepszy ( bester – dziś besser). Jednak istnieje też prawdopodobieństwo, że iw irlandzkim, należącym do grupy języków celtyckich, wykazującym zbieżności z grupą języków germańskich, znaleźć możemy źródłosłów. W irlandzkim też istnieje przymiotnik bester i tu znaczy lepszy. Ponieważ Irlandczycy należeli do grupy mobilnych narodów, jest prawdopodobne, że nazwisko weszło do użycia niezależnie od siebie z dwóch różnych języków, a może i trzech, bowiem identycznie brzmi ten przymiotnik po niderlandzku, co akurat w tym przypadku uzasadnia znaczącą liczbę Besterów południowoafrykańskich. Dziś w bazie PESEL znajdujemy 349 nazwisk Bester.
Z wielkim zaciekawieniem czytam co tydzień Pańską rubrykę w „Angorze” iw końcu postanowiłam zapytać o pochodzenie mojego nazwiska panieńskiego – Krystians oraz nazwiska panieńskiego mojej babci – Karamalczyk. Barbara Czaińska Pani Barbaro, Krystians jest przez K. Rymuta, autora słownika historyczno-etymologicznego, uznawane za nazwisko polskie i wywodzi je on od imienia Krystian używanego w polszczyźnie od średniowiecza. Imię pochodzi od rzeczownika chrystianus, czyli wyznawca Chrystusa. Natomiast Karamalczyk, dziś nieobecne w PESEL-u, może pochodzić od niemieckiej nazwy osobowej Kahrmann, która w polszczyźnie dała przymiotnik karamański, czyli przewrotny, opaczny. Wyjaśniał pan ostatnio, że nazwisko Klityński powstało od klitki, małej klatki lub skrzyni. Etymologia tego rzadkiego nazwiska jest inna. Pochodzi ono od ruskiej (ukraińskiej) nazwy miejscowej. W XVII wieku, od 1610 roku, w bojarskiej wsi Klityszcze na Podolu, w powiecie lityńskim, siedzieli Klityńscy herbu Wieniawa. Spotyka się ich również na Wołyniu i w Galicji. Galicyjscy Klityńscy używali w XIX wieku przydomka Passowicz.
Adam Wierciński, Opole