Proszę wstać! Nauka idzie! Pomówione: wilki, że są szakalami

Przedmiot sprawy: Genetycy z Kalifornii odkryli, że pomimo niezwykłego podobieństwa złote szakale z Afryki Wschodniej i z Eurazji są różnymi gatunkami. Po zbadaniu DNA obydwu grup zwierząt odkryli, że te z Afryki to nowy gatunek wilka i nazwali go złotym wilkiem afrykańskim. Złoty szakal z Eurazji i wilk z Afryki mają tak podobną do siebie budowę czaszki i zębów, że myślano, iż są jednym gatunkiem. Jednak badania DNA pokazują, że zwierzęta te nie są nawet ze sobą blisko spokrewnione i ewoluowały niezależnie przez przynajmniej milion lat. Zatem liczba gatunków zwierząt z rodziny psowatych żyjących na świecie wzrosła właśnie z 35 do 36. (JC)

Orzeczenie: Nie należy oceniać szakala po wyglądzie. Trzeba zajrzeć w jego DNA.

Podrasowane: limfocyty T

Przedmiot sprawy: Limfocyty T to niezwykle ważny element układu odpornościowego. Odpowiedzialne są za wykrywanie i niszczenie czynników powodujących najróżniejsze schorzenia. Uczeni od dawna próbują ulepszyć działanie limfocytów T, tak by były niezawodne w wykrywaniu chorób, w tym nowotworów i AIDS. Tym razem wykorzystali nowatorską metodę manipulacji kodu genetycznego, zwaną CRISPR/Cas9. Pozwoliła ona sprawić, by limfocyty T nie produkowały dwóch białek, z których jedno jest rozpoznawane i niszczone przez wirusa HIV, a drugie spowalnia wykrywanie i atakowanie komórek nowotworowych. Wstępne rezultaty prac są obiecujące, jest więc szansa, że będziemy mogli wyleczyć wiele chorób. (ZK)

Orzeczenie: Terapia na zamówienie.

Zestresowane: rośliny

Przedmiot sprawy: Australijscy naukowcy wykazali, że rośliny pomimo braku układu nerwowego reagują na bodźce stresowe podobnie jak zwierzęta. Stresem dla roślin są m.in. susza czy infekcje wirusowe. W warunkach stresowych rośliny, tak jak zwierzęta, produkują cząsteczkę sygnałową zwaną GABA (kwas aminomasłowy). Jej produkcja wiąże się z wytwarzaniem w roślinie sygnałów elektrycznych, które prowadzą do regulacji jej wzrostu w niekorzystnych warunkach. Odkrycie wspomoże badania nad uprawą roślin w różnych środowiskach. Badania wyjaśniają również, dlaczego niektóre leki pochodzenia roślinnego, stosowane jako środki uspokajające i przeciwpadaczkowe, działają u ludzi. (PR)

Orzeczenie: Z roślinami delikatnie się obchodzić.

trzeba

Prześwietlony: brak snu

Przedmiot sprawy: Po nieprzespanej nocy nasze zachowanie się zmienia. Możemy być wtedy bardziej impulsywni i poirytowani. Nie wiadomo było, jak brak snu wiąże się z agresywnością. Wygodnym modelem w poszukiwaniu odpowiedzi jest muszka Drosophila melano- gaster. Naukowcy odkryli, że u muszek pozbawionych snu zmniejsza się agresywność, podczas gdy inne zachowania społeczne pozostają niezmienione. Okazało się również, że proces ten jest regulowany przez neuroaminę, zwaną oktopaminą. Mniejsza agresja powoduje z kolei, że samce przegrywają w konkurencji o samice. (KR)

Orzeczenie: Czyżby u ludzi brak snu był przyczyną niepowodzeń miłosnych?

Dla niewidomych:

smartwatch

Przedmiot sprawy: Wynalazek koreańskiej firmy ułatwi życie niewidomym. To pierwszy brajlowski smartwatch, który wyposażony jest w cztery panele, posiadające sześć aktywnych punktów, które mogą chować się lub wysuwać, formując cztery znaki alfabetu Braille’a naraz. Zegarek wystarcza na pięć dni użytkowania bez ładowania i posiada Bluetooth, dzięki czemu może łączyć się z różnymi aplikacjami w smartfonie i tłumaczyć wiadomości. Wynalazcy chcą zsynchronizować smartwatcha z bankomatami i tablicami informacyjnymi na dworcach, by można było łatwo pozyskać ważne informacje. Pierwsze egzemplarze trafią na rynek w grudniu tego roku. (ZK)

Orzeczenie: Niewidomi dostaną swój gadżet.

Zdemaskowana: struktura włosa

Przedmiot sprawy: Nasze włosy mogą skrywać tajemnice. Zaawansowane badania, podczas których za pomocą promieni rentgenowskich prześwietlano włosy wzdłuż i wszerz, pozwoliły na dokładne ustalenie ich struktury. Dotąd uważano, że włos zbudowany jest głównie z keratyny, minerałów i lipidów oraz że składa się z trzech części: środkowego rdzenia, warstwy tzw. kory i z warstwy zewnętrznej, tzw. kutikuli. Teraz odkryto, że pomiędzy korą i kutikulą jest jeszcze jedna warstwa, która zamiast keratyny zawiera jej strukturalną „siostrę” keratynę. keratyna jest znana ze świata zwierząt i tworzy zwykle twarde i elastyczne struktury, np. szpony, dzioby czy łuski. (MK)

Orzeczenie: Niby taka nowość, a Polacy już z dziada pradziada wiedzą, że włos się dzieli na czworo.

Na celowniku: HIV

Przedmiot sprawy: Naukowcy wynaleźli niezwykle czułą metodę wykrywania wirusa HIV wewnątrz i na zewnątrz komórek. Dotychczasowe techniki polegały na komplementarnym wiązaniu się kawałków kwasu nukleinowego, zwanego oligomerem do sekwencji RNA wirusa. Oligomery są związane z fluorochromem, który emituje promieniowanie, dzięki czemu można go wykryć w komórce. Taki oligomer mógł połączyć się przez przypadek z DNA człowieka, emitując fałszywy sygnał. Nowa technologia nie ma tej wady, a działa w następujący sposób: oligomery dzielone są na dwie części, a fluorescencja emitowana jest przez dodatkowy oligomer, który łączy się do poprzednich, spajając je ze sobą. Sygnał jest emitowany jedynie wtedy, kiedy dwie części oligomerów znajdują się obok siebie, a szanse na to, że znajdą się tam obydwie przez przypadek, są znikome. (AZ)

Orzeczenie: Kolejna wygrana bitwa z AIDS.

nauka@angora.com.pl