Kto wygrał drugą wojnę?
Adam Lebor to Brytyjczyk, krytyk literacki, dziennikarz i pisarz na stałe mieszkający w... Budapeszcie. „Protokół budapesztański” jest jego debiutem w beletrystyce. To powieść z rodzaju global conspiracy thriller, którego to gatunku mistrzem był Robert Ludlum. Lebor może nie dorównuje Ludlumowi kreatywną wyobraźnią i zaskakującymi pomysłami fabularnymi na granicy prawdopodobieństwa, za to na pewno zna perfekcyjnie historię, realia, nurty polityczne i życie w krajach postkomunistycznych. Stąd też nie razi w jego powieści wykorzystanie dość już mocno przed nim eksploatowanego motywu odradzania się faszyzmu przy aktywnym udziale pogrobowców i niedobitków III Rzeszy.
Co sprawiło, że w przededniu ważnego dla jednoczącej się Europy wydarzenia (wyboru pierwszego prezydenta UE) w Budapeszcie ktoś morduje skromnego emeryta Miklosa Farkasa, cudem ocalałego z Holocaustu węgierskiego Żyda? Jego wnuk, dziennikarz Alex Farkas, rozpoczyna prywatne dochodzenie. I odkrywa, że przyczyn tego morderstwa można się doszukać w ostatnich tygodniach przed upadkiem III Rzeszy. Jego dziadek pracował wówczas jako kelner w hotelu w stolicy Węgier i przypadkiem był świadkiem pewnego spotkania. Udział w nim wzięli wielcy przemysłowcy i bankierzy, którzy na kontaktach z III Rzeszą podczas wojny dorobili się gigantycznych fortun. Wplątany w sieć współczesnych intryg i szykan policyjnych, tropiony i prześladowany Alex rozpoczyna poszukiwanie dokumentu – notatek z tego spotkania, które zamordowany dziadek na pewno posiadał i gdzieś musiał ukryć...
JACEK MICHOŃ ADAM LEBOR. PROTOKÓŁ BUDAPESZTAŃSKI (THE BUDAPEST PROTOCOL). Przeł. Maria Kabat. Wydawnictwo ALBATROS A. KURYŁOWICZ, Warszawa 2011. Cena 39 zł.