O starym i nowym
Nowy rok nadszedł, a wraz z nim świeże pomysły i wezwania lingwistyczne. Kto by pomyślał, że jednym z takich wyzwań będzie to, jak angielski traktuje wyraz „nowy”...
Znaczenie przymiotnika „ nowy” można bowiem w tym języku wyrazić na wiele sposobów. Najprościej jest powiedzieć new ( The new model is much faster than the old one. – Nowy model jest o wiele szybszy od starego.). Podobnie jednak jak w polskim, istnieje wiele synonimów new, które często lepiej współgrają z poszczególnymi kontekstami. I tak w odniesieniu do najnowszej techniki lepiej użyć określenia state-of-the-art ( The company unveiled their state-of-the-art car last week. – Firma odsłoniła swój najnowocześniejszy model w zeszłym tygodniu.). Natomiast świeże wiadomości odradzam nazywać fresh news. Fresh bowiem odnosi się głównie do świeżości biologicznej ( I bought fresh fruit at an open-air market. – Kupiłem świeże owoce na rynku.). A wiadomości lepiej określić jako latest ( Have you heard the latest news about Harry? – Słyszałeś ostatnie wiadomości o Harrym?).
Z formami wyrazu late radzę jednak uważać – jeśli zamiast the latest użyjemy the late, i to w odniesieniu do osoby, w łagodny sposób określimy ją jako… martwą ( The late queen was famous for her hospitality. – Świętej pamięci królowa słynęła z gościnności.).
Podobnie wygląda sytuacja z antonimem new, czyli old. Po angielsku przyjmuje się, że tym przymiotnikiem najlepiej określać rzeczy i pomysły ( That book is the oldest in my collection. – To najstarsza książka w mojej kolekcji; That old idea has been around since dinosaurs roamed the Earth. – Ten pomysł jest tak stary jak dinozaury.). Do opisywania osób starszych lepiej użyć przymiotnika elderly ( The elderly woman slowly crossed the street. – Starsza kobieta powoli przekroczyła ulicę.). Ale i on może się okazać niewystarczający. Jeśli chcemy podreślić, że komuś albo czemuś wiek służy, możemy skorzystać z przymiotnika aged ( The aged man showed us that growing old can be fun. – Starszy pan pokazał, że z wiekiem nie trzeba się przestawać bawić; The whiskey is aged in old port casks. – Whiskey dojrzewa w starych beczkach po porto). Zresztą synonimy old to temat na osobny, obszerniejszy artykuł. A tego można się spodziewać już w niedalekiej przyszłości.
marcin.wilczek@gmail.com A fan of the latest forms of aged arts.