Lana mahukmanon

Ang problema sa kanunay ug dili matagna nga pagsaka sa presyo sa mga produkto sa petrolyo gikan sa kalibotanong merkado, dakong problema sa mga kabus o nagmalambuong nasod. Ang polisiya sa industriya sa lana sa nasod nahimong usa sa mga isyu sa protesta sa kadalanan tungod sa iyang direktang epekto sa mga kabus tungod sa domino effect sa pagsaka usab sa presyo sa mga nag-unang palaliton.

Importante ang petrolyo sa operasyon sa planta ug produksiyon ngadto sa paghatod sa merkado o mga konsumidor. Ug masabtan lang nga ang pagmahal sa gasto sa ang-ang sa paghimo, paghatod ug baligya sa merkado ipatong gyud sa produkto ug kini momahal na.

Dunay pagduda sukad pa niadto bahin sa cartel sa lana nga nagmaniobra sa kalibotanong presyo sa lana o bisan sa lokal lang pianaagi sa obra sa dagkong kompaniya sa Shell, Caltex, Petron ug uban pa, diin sayon lang nila himuon ubos sa deregulated nga polisiya sa industriya sa lana.

Kon atong balik-lantawon, taliwala sa daghang negatibong taho bahin sa diktadoriya ni anhing Presidente Ferdinand Marcos, siya lang ang nakahimo sa mas tino nga solusyon sa problema.

Sa panahon ni Marcos, regulated ang industriya o dili makabuotbuot nga mopasaka sa presyo sa lana. Imbestigaron una ko angayan ba. Gitukod usab ang Oil Price Stabilization Fund (OPSF). Kon mamatud-an nga dako ang umento, ang OPSF moabag sa mga kompaniya aron dili malugi aron di ipasa ngadto sa publiko ang umento, lakip sa “pag-relax” buhis sa importasyon.

Dili ba maayo? Ang nisunod nga administrasyon nihimo sa industriya nga deregulated. Nagtukod sa Energy Regulatry Board (ERB) nga puno sa kontrobersiya ubos sa nawad-an og dungog ug pahoy nga Depertment of Energy (DOE).

Kon matutukan ni Presidente Rodrigo Duterte ang solusyon sa problema sa lana, mas molig-on ang suporta sa masa. Kon pasagdan niya, kini ang mopalagpot niya sa gahom. Pagbantay.