Moralisme får ingen ut i arbeid
SPEKTER-SJEF Anne-Kari Bratten går i onsdagens DN fram som ein elefant i ein porselensbutikk. Om deltidsarbeidande kvinner seier ho at dei «vil heller gå og shoppe på CC Vest enn å jobbe».
Med si moralpreike klarar Bratten å avspore ein viktig debatt om framtidas arbeidsliv. Ho leier sjølv ein arbeidsgjevarorganisasjon med mange medlemmer der ein jobbar deltid. Ikkje minst gjeld det sjukehusa.
Men framleis er det ein stor del av desse deltidsarbeidarane som gjerne vil jobbe meir, men ikkje får det fordi arbeidsgjevaren nektar. For dei må bergtalen til Bratten stå fram som spesielt provoserande.
DELTIDSARBEIDANDE kvinner utgjer den klart største arbeidskraftreserven i Noreg, noko statsminister Erna Solberg la stor vekt på i sin tale til NHOs årskonferanse tysdag.
I dag arbeider 36,8 prosent av norske kvinner deltid, mot 12,5 prosent av menn, ifølgje Statistisk sentralbyrå. Skal Noreg ha nok arbeidskraft i tiåra framover må fleire av desse ut i fulltidsjobb.
Men ein løyser ikkje problemet med moral, heller ikkje for dei som arbeider deltid fordi dei ønskjer det. I staden må arbeidsgjevarar, som sjukehusa Bratten organiserer, leggje til rette for at fleire ufrivillig deltidsarbeidande får heiltidsstillingar.
Å FÅ DEI som frivillig har deltidsjobbar til å jobbe fulltid er meir komplisert. Noko handlar om å leggje betre til rette for å kombinere fulltidsjobb med ungar og familie. Men det er ein myte at deltid berre handlar om tidsklemma. Det er fleire kvinner utan born enn kvinner med born under 16 år som jobbar deltid.
Ein del av deltidsarbeidet handlar difor òg om livsval, at kvinner ser fritid som eit større gode enn den løna dei får ekstra ved å jobbe full tid. Det er eit val som den enkelte må ta sjølv.
For samfunnet er dette meir komplisert. Den norske velferdsstaten er avhengig av at alle gjer sitt. Viss ein ikkje lykkast med å få kvinner og andre underrepresenterte grupper som innvandrarar inn i fulltidsjobb, vil ikkje reknestykket gå opp. IFØLGJE regjeringas perspektivmelding vil statens underskot auke med fem milliardar kroner i året frå 2030. Skulle ein finansiert dette med auka arbeid, måtte timeverket pr. innbyggjar aukast med 13 prosent, ifølgje tal Solberg la fram tysdag.
Det illustrerer kor viktig det er å få fleire i arbeid framover. Det siste ein då treng er leiarar som gjer arbeidet vanskelegare gjennom lite gjennomtenkte utspel.