Su mielas lea dárbu sámi ealáhushutkanoahpahussii
Dat boahtá ovdan Norce, dutkaninstituhta senioradutki Vigdis Nygaard logaldallamis Sámedikkis Kárášjogas. Sámi allaskuvlla rektor Liv Inger Somby lohká oahppofálaldagaid ásahuvvot servodaga dárbbuid mielde.
– Vuohki mo jurddašit, dat makkár hámiid fitnodahkii válljejit ja jođihit sámi fitnodagaid, dat ii leat seamma go stuorraservodagas, čilge dutki Nygaard Ávvirii.
– Go muhtin sápmelaš fuobmá álggahit fitnodaga dál ja háliidivččii váldit relevánta oahpu, de son oahppá beare Silicon Valley birra ja dan perspektiivvas fitnodaga huksema. Sámi allaskuvllas ovdamearkka dihtii ii leat sierra kursa gokčá daid dárbbuid, muitala dutki.
Norce, dutkaninstituhtta gos Nygaard bargá, jođiha dál pilohtaprošeavtta man namma lea «The Sámi Way» mas dokumenterejit 20 fitnodaga bargguid ja vásáhusaid Sámi guovllus. Duogábealde prošeavtta leat Sápmi ealáhusgárdi, Sijte Jarnge, UIT ja Sámediggi. Dat álggahuvvui diibmá borgemánus ja loahpahuvvo juovlamánu 2025.
Prošeavtta gaskaboddosaš bohtosiid vuođul Nygaard fuomašuhttá ahte sámi fitnodagain lea dávjá eará vuolggasadji ja višuvdna.
Nu maiddái son fuomašuhttá ahte sámi fitnodagaid duogábealde lea okta olmmoš dahje bearaš ii ge leat ulbmil sakka stuorrut.
Guktui guvlui
Danin prošeavttas oaidnit ovtta dain váldoulbmiliin, ahte ásahivčče sápmelaččaide sierra ealáhushutkanoahpahusa Sámi allaskuvlii. Nu maiddái Norgga ealáhushutkanskuvllaide lasihivččii oahpu sámi fitnodagaid ja sin jurddašeami birra.
– Norgga gávpeskuvllain ii gávdno mihkkege sámi ealáhusahutkama birra. Dat ii leat ii oassin ge oahpahusas. Vaikko ovdamearkka dihtii ealáhushutkanskuvla Uit:s lea Sámi guovllus, de liikká pensumis sámi ealáhusahutkama birra ii leat mihkkige, dadjá dutki Nygaard Ávvirii.
– Ealáhusat leat dehálaččat
Sámi allaskuvlla rektor Liv Inger Somby lohká ahte sutnje lea váttis kommenteret Norce dutkaninstituhta ja Vigdis Nygaarda jurdagiid. Skuvla dárbbaša eanet dieđuid mot oidnet dakkár oahppofálaldaga.
– Sámi allaskuvla ferte álo geahččat sámi servodaga dárbbuid, ja gokko galgat mii mohkastit ahte mis lea dakkár oahppofálaldat mii lea relevánta servodahkii. Okta dain surggiin lea dieđusge ii dušše ealáhushutkan, muhto maiddái sámi ekonomiija oahppu. Dat leat dehálaš oasit. Ferte maiddái geahččat mo lea ávkin oahppofálaldat guhkit áigge vuollái. Ealáhuspolitihkka ja ealáhusovdáneapmi leat hui dehálaččat sápmelaččaide eallimis, dadjá rektor Somby.
Dutki Vigdis Nygaard lohká Ávvirii ahte sis lea áigumuš gulahallat Sámi allaskuvllain. Go Ávvir jearrá sus leat go dat 20 sámi fitnodaga sávvan dakkár oahpahusa, de vástida ahte dat leat Norce dutkaninstituhta jurdagat.
Vigdis Nygaard muitalii «The Sámi Way» pilohtaprošeavtta birra semináras «Sámepolitihkka suohkaniin», mii lei cuoŋománu 23. beaivvi Sámedikkis, ja dat lágiduvvui Nordisk kommuneforskerforening ovttasbargguin.