Binnenvaart: de elektrificatie
Een consortium van Engie, Havenbedrijf Rotterdam, ING en Wärtsila bouwt oplaadpunten om binnenvaart te elektrificeren.
Langs de weg staan ze al, en binnenkort zijn ze ook langs de waterkant te vinden: elektrische laadpalen.
Of nou ja, een versie ervan. Dinsdagmiddag maakten vier bedrijven bekend dat ze een onderneming oprichten die de Nederlandse binnenvaart moet gaan elektrificeren: ZES, wat staat voor zero emission services. Scheepsmotorbouwer Wärtsilä, energiebedrijf Engie, het Havenbedrijf Rotterdam en ING vormen samen een consortium dat op verschillende plekken langs Nederlandse waterwegen oplaadpunten wil bouwen. Daar kunnen binnenvaartschepen dan volle ‘batterijcontainers’ oppikken en lege achterlaten.
Dit jaar eerste elektrische schepen
In eerste instantie kent het project een oplaadpunt langs de route Alphen aan den Rijn-Moerdijk. Uitbreidingen zijn voorzien in de richting van Rotterdam en Nijmegen. De bedoeling is dat vanaf eind dit jaar de eerste schepen van het systeem gebruik kunnen maken, waarbij ze zullen betalen voor de hoeveelheid stroom die ze daadwerkelijk aan de batterij onttrekken – één container is goed voor ongeveer vijf uur varen.
Heineken stapt als eerste bedrijf in, en zal vanaf eind dit jaar ZES-batterijen
gebruiken om bier te transporteren vanaf de brouwerij in Zoeterwoude. Dat gaat om zo’n 70.000 biercontainers per jaar.
Willem Dedden, directeur van ZES, sprak dinsdagmiddag over „in één keer een grote stap nemen” in de richting van emissievrij vervoer. Binnen de transportsector, verantwoordelijk voor 21 procent van de CO2-uitstoot in Nederland, is de binnenvaart verantwoordelijk voor 5 procent van de uitstoot. Een gemiddeld binnenvaartschip vervoert de lading van 52 vrachtwagens en stoot 30 procent minder CO2 uit. Vanwege klimaatdoelen streeft het kabinet naar verplaatsing van vervoer van weg naar water.
Toch moet nog blijken hoe groot de stap zal zijn van ZES, waarvoor de investeringen in eerste instantie 20 miljoen euro bedragen, inclusief 2 miljoen subsidie van het Rijk. Directeur Dedden gaf aan in 2030 zo’n 150 schepen emissievrij te willen laten varen. Dat zou gaan om 25 procent van de containerbinnenvaartvloot. Het totaal aan in Nederland geregistreerde binnenvaartschepen – inclusief bulkvervoer – is enkele duizenden schepen, blijkt uit cijfers van het CBS. Het is de grootste vloot van Europa.
Niet elk schip is zomaar geschikt voor de batterijen van ZES: daarvoor moet het beschikken over een elektrische aandrijflijn. Hoeveel Nederlandse schepen die op dit moment hebben, is onduidelijk. Deze techniek – die nu draait op diesel – bestaat al langer. Ombouwen of een nieuw schip kopen is dus een optie, maar schippers zijn niet altijd klaar voor zulke grote investeringen, zei voorzitter van de branchevereniging Dominic Schrijer een jaar geleden tegen NRC.