Flashmob tegen vrouwengeweld krijgt navolging
Latijns-Amerikaanse vrouwen zijn machogeweld zat. Een Chileense flashmob krijgt internationaal navolging.
De danspasjes zijn eenvoudig en de begeleidende liedtekst is pakkend. Maar de werkelijke reden dat een Chileense protestdans inmiddels door heel Latijns-Amerika navolging krijgt, is dat vrouwen in de regio het zat zijn. Vooral het wijdverbreide geweld tegen latina’s en de bijna absolute straffeloosheid voor daders maken dat El violador en tu camino (De verkrachter op je pad) zo snel heeft kunnen uitgroeien tot internationale feministische hymne.
Vrouwelijke betogers zongen het de afgelopen dagen tot in Bogotá en Mexico-Stad, en inmiddels ook in Parijs, Barcelona, Londen en Madrid.
Ze doen dit tijdens een zogenoemde intervención (een soort semispontane flashmob) waarbij deelnemers zingen en dansen, opgesteld in rijen en vaak geblinddoekt. Het levert indrukwekkende beelden op, die veel weerklank vinden op sociale media.
Bedacht in onrustig Chili
De collectieve protestvorm is bedacht door Las Tesis, een actiegroep van vier dertigers, uit de Chileense stad Valparaíso. Hun groepsopvoeringen dragen uit dat verkrachting niet alleen een misdaad is tegen één individu, maar voortkomt uit bredere maatschappelijk problemen. De liedtekst wijst daarom niet alleen beschuldigend naar de dader (‘de verkrachter dat ben jij!’), maar ook naar ‘rechters’, ‘de repressieve Staat’, ‘het patriarchaat’, ‘de agenten’ en ‘de president’.
Geweld tegen vrouwen, stellen de vier, is een product van de diepgewortelde machocultuur in hun land. Zo wordt in Chili slechts 8 procent van de verkrachtingen bestraft. In landen met een zwakkere justitie nadert dit cijfer zelfs de 1 procent.
Het is geen toeval dat ‘El violador en tu camino’ ook de president aanklaagt. Las Tesis bestaat al anderhalf jaar, maar kreeg extra aandacht nu Chili sinds half oktober in de ban is van sociaal-economische protesten. De rechtse regering sloeg de demonstraties aanvankelijk hard neer en betogers werden opgepakt. Veel vrouwelijke arrestanten klaagden na afloop dat ze door agenten waren aangerand of verkracht.
De Chileense president Piñera heeft inmiddels beloofd dat dit (en ander) politiegeweld niet onbestraft zal blijven. Hij staat tegelijkertijd zelf bekend om zijn vrouwonvriendelijke opmerkingen.
Uit protest tegen het machismo ging Las Tesis op 20 november voor
Geweld tegen vrouwen is een product van de machocultuur in het land
het eerst de straat op in Valparaíso. De videobeelden gingen viraal en inspireerden andere vrouwen. Het hielp daarbij dat vijf dagen later de Internationale Dag voor Afschaffing van Geweld tegen Vrouwen plaatshad, die in Latijns-Amerika al jaren veel mensen de straat op krijgt.
Uitgerekend die dag werd in Mexico een geruchtmakende moord gepleegd. Abril Pérez Sagaón werd doodgeschoten, terwijl ze met twee van haar kinderen in de auto reed. Het vermoeden is dat haar ex-man opdracht gaf tot de moord. In Mexico worden dagelijks gemiddeld tien vrouwen vermoord, vooral uit de lagere klassen. De moord op Pérez Sagaón trekt aandacht omdat ze plaatsgreep binnen de elite: de verdachte is voormalig topman van webwinkel Amazon in Mexico. Hij was eerder vastgezet omdat hij zijn ex in haar slaap met een honkbalknuppel had mishandeld. De kritiek richt zich daarom ook op de rechter die hem vrijliet.