Een mondiaal actieplan om het internet te redden
Het internet staat op een keerpunt, schrijft Tim Berners-lee: of het zal zijn potentieel ten goede verwezenlijken of ons naar een digitale dystopie leiden.
Mijn ouders waren wiskundigen. Mijn moeder werkte mee aan de codering van een van de eerste computers met opgeslagen programma’s – de Manchester Mark 1. Ze leerden mij dat bij de programmering van een computer de enige beperking wordt gevormd door onze verbeelding. Mijn opwinding over experimenten en verandering hielpen mij bij de bouw van het World Wide Web.
Ik had gehoopt dat we dertig jaar na het ontstaan het internet vooral zouden gebruiken om de mensheid te dienen. Projecten als Wikipedia, Openstreetmap en de wereld van de open source-software zijn het soort constructieve hulpmiddelen waarvan ik hoopte dat het internet ze voort zou brengen.
Maar de werkelijkheid is veel ingewikkelder. Gemeenschappen worden verscheurd omdat online vooroordelen, haat en desinformatie worden verspreid. Oplichters gebruiken het net om identiteiten te stelen, stalkers gebruiken het om hun slachtoffers lastig te vallen en te intimideren, en slechte acteurs ondermijnen de democratie met behulp van slimme digitale tactieken. Het gebruik van op individuen gerichte politieke advertenties in de Amerikaanse presidentscampagne van 2020 en andere verkiezingen dreigt wederom het inzicht en de keuzen van de kiezers te ondermijnen.
We staan op een keerpunt. Onze reactie op dit misbruik zal bepalen of het internet zijn potentieel als mondiale kracht ten goede zal verwezenlijken of ons naar een digitale dystopie zal leiden.
Het internet heeft radicale ingrepen nodig van iedereen die macht heeft over de toekomst ervan: overheden die wet- en regelgeving kunnen maken; bedrijven die producten ontwerpen; maatschappelijke organisaties en activisten die de machthebbers ter verantwoording roepen; en elke internetgebruiker die online met anderen communiceert.
We moeten de patstelling doorbreken die tekenend was voor eerdere pogingen om de problemen van het net op te lossen. Overheden moeten platforms niet meer verwijten dat ze te passief zijn en bedrijven moeten constructiever meewerken aan de opstelling van toekomstige regelgeving – en daar niet alleen maar tegen zijn.
Ik introduceer een nieuwe aanpak om deze patstelling te doorbreken: het ‘internetcontract’. Dat is een mondiaal actieplan dat het afgelopen jaar is opgesteld door activisten, academici, bedrijven, overheden en burgers uit de hele wereld om ervoor te zorgen dat onze online wereld veilig, toegankelijk en echt voor iedereen is.
Het bevat stappen om opzettelijk misbruik van het net en onze informatie te verhinderen. Het roept bijvoorbeeld overheden op tot publicatie van openbare dataregisters, zodat ze niet meer voor hun eigen burgers kunnen verbergen hoe hun gegevens worden gebruikt. Als overheden onze gegevens met particuliere bedrijven delen – of gegevens van hen kopen – hebben wij het recht dit te weten en in actie te komen.
Het contract legt vast hoe het systeemontwerp zo kan worden verbeterd dat het prikkels wegneemt die clickbait of de verspreiding van desinformatie belonen. Gerichte politieke reclame geeft politieke partijen de mogelijkheid om het debat te ondergraven. Het is nodig dat platforms zoals Facebook hun ‘zwarte doos’ [met hun algoritmes] openen en duidelijk uitleggen hoe ze de risico’s van hun producten voor de samenleving minimaliseren of wegnemen. Overheden zouden naar mijn mening een onmiddellijk verbod op gerichte politieke reclame moeten instellen om het vertrouwen in ons publieke debat te herstellen.
Essentieel is ook dat het contract concrete acties bevat om de negatieve gevolgen van platformontwerpen aan te pakken, ook als deze onbedoeld zijn. Waarom zouden vrouwen zich bijvoorbeeld bij een trainingsapp zorgen moeten maken dat hun precieze joggingroutes standaard met andere gebruikers worden gedeeld? Misschien omdat ze zijn ontworpen door mensen die niet bij de veiligheidsbehoeften van vrouwen stilstaan.
We hebben een veel en veel diverser personeelsbestand in onze technologische industrieën nodig om ervoor te zorgen dat hun producten alle groeperingen bedienen. En bedrijven zouden op een zinvolle manier verslag moeten doen van de vooruitgang die ze met deze diversiteitsdoelstellingen boeken.
Om de online wereld tot een waardevolle omgeving te maken, moet iedereen het internetcontract gebruiken om te vechten voor het net dat we willen.
Overheden moeten hun burgers online ondersteunen en zorgen dat hun rechten met doeltreffende regelgeving en handhaving worden beschermd. Bedrijven moeten verder kijken dan de volgende kwartaalcijfers en inzien dat succes op de lange termijn betekent dat ze met producten komen die goed zijn voor de samenleving en dat mensen daarop kunnen vertrouwen.
Er is al een krachtige coalitie die het contract steunt. In landen als Frankrijk, Duitsland en Ghana heeft de overheid de beginselen onderschreven. De techreuzen Google, Facebook, Microsoft en Reddit praten met andere specialisten over gezamenlijke actie, zoals de zoekmachine Duckduckgo [die geen gegevens van de gebruiker opslaat]. Veel maatschappelijke organisaties, waaronder de Electronic Frontier Foundation, Reporters Without Borders en Accessnow, hebben zich bij de groeiende beweging aangesloten.
Overheden en bedrijven die het contract onderschrijven, verbinden zich om in allerlei kwesties concrete actie te ondernemen. Sommige veranderingen zullen misschien lang duren: we verwachten niet dat van de ene op de andere dag alles anders is. Maar we zullen hun inspanningen volgen en als ze geen vooruitgang boeken, verliezen ze hun status als ondersteuner van het contract.
Het contract wordt inmiddels al gebruikt om beleidsbeslissingen te nemen, als best practice-leidraad voor overheids- en bedrijfsfunctionarissen, en als middel om het maatschappelijk middenveld te helpen om verandering te bevorderen, vooruitgang te meten en overheden en bedrijven ter verantwoording te roepen.
Maar alleen dat is niet voldoende. Onze World Wide Web Foundation zal samen met haar mondiale partners werken aan de mobilisering van mensen over de hele wereld. Als er verkiezingen aankomen, stel deze kwesties dan bij uw politieke vertegenwoordigers en kandidaten aan de orde. De beste manier om de prioriteiten en de daden van de machthebbers te veranderen, is door ons te laten horen.
Verbied onmiddellijk politieke reclames om het vertrouwen te herstellen