Black Friday is nu ook in Nederland ingeburgerd
Vijf jaar nadat de eerste winkels het kortingsfestijn omarmden kent heel Nederland Black Friday. Maar wat levert al die extra uitverkoop nu echt op?
Tot 40 procent korting op alle keukenapparatuur. Een gratis speaker bij het afsluiten van een telefoonabonnement. Een led-televisie van 1.999 euro voor 1.299 euro. En dure luchtjes voor soms nog niet de helft van de originele prijs.
Wie gevoelig is voor aanbiedingen heeft deze vrijdag een zware dag. Winkels en webshops doen dit jaar weer massaal mee aan Black Friday, een Amerikaans kortingsspektakel dat de laatste jaren ook in Nederland terrein wint. Mediamarkt, Bol.com en Wehkamp – overal is de boodschap hetzelfde: wie uit is op een koopje moet nú toeslaan.
De kans is zelfs groot dat velen allang voor een prachtaanbieding zijn gezwicht. Verschillende grote winkels doen dit jaar niet aan één kortingsdag, maar strooien de hele week met acties. Dat is omdat Black Friday dit jaar dichter op Sinterklaas valt, zo laat een woordvoerder van Bol.com weten. Samen met brancheorganisatie Thuiswinkel.org hebben verschillende bedrijven daarom besloten de koopjes uit te smeren, om „de logistieke druk” te verdelen.
Black Friday verwijst naar de vrijdag direct na Thanksgiving, een Amerikaanse feestdag op de vierde donderdag van november. In de VS is dat traditiegetrouw de eerste dag van de kerstperiode. Veel Amerikanen nemen een dag vrij, zodat ze een vierdaags weekeinde hebben. Al sinds de jaren vijftig is dat weekeinde hét moment om kerstcadeaus in te slaan. Winkels zijn daarom de hele dag open en lokken klanten met aantrekkelijke kortingen.
Verkeersinfarct
De naam Black Friday raakte overigens pas later in zwang. Dat begrip werd voor het eerst gebruikt in de jaren zestig in Philadelphia, waar de massale toestroom van winkelpubliek leidde tot een verkeersinfarct. Later kwam nog een andere uitleg: Black Friday zou voor veel winkeliers ook de eerste dag van het jaar zijn waarop ze ‘zwarte cijfers’ schrijven.
Jarenlang was Black Friday een louter Amerikaanse aangelegenheid. Pas de laatste tien jaar is het fenomeen ook te zien in andere landen, zoals Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland. In Nederland begonnen de eerste winkelketens in 2014 met Black Friday-uitverkopen. Naast het Amerikaanse kledingmerk Levi’s deden onder meer Mediamarkt en iCentre mee.
Inmiddels is het aanbiedingenfestijn ook in Nederland ingeburgerd. Een kleine 97 procent van alle Nederlanders kent Black Friday, zo meldde het economisch bureau van ABN Amro deze week. Tegelijkertijd zijn Nederlanders er volgens de onderzoekers vrij onverschillig over: ruim de helft van de ondervraagden was niet uitgesproken positief en vond Black Friday „overdreven Amerikaans gedoe”.
Toch weerhoudt dat velen van hen er niet van de vele aanbiedingen scherp in de gaten te houden, blijkt uit andere onderzoeken. Volgens accountantskantoor PwC heeft ruim 60 procent van de consumenten belangstelling voor Black Friday. Een internationaal onderzoek van adviesbureau Oliver Wyman kwam tot dezelfde cijfers: 62 procent van de ondervraagden verwacht dit jaar te gaan winkelen vanwege de acties.
Meer klanten en omzet
Wat levert al die extra uitverkoop nu op? Voor de consument minder dan op het eerste gezicht soms lijkt. Volgens de Consumentenbond gebeurt het namelijk dikwijls dat winkels in de aanloop naar Black Friday hun prijzen verhogen, om dan te kunnen stunten met hoge, kunstmatige kortingen. De belangenorganisatie hield de afgelopen drie maanden bij honderd webwinkels de prijzen bij. Bij veertig verkopers werden meerdere nepaanbiedingen gevonden.
De werkelijke korting bedroeg vorig jaar gemiddeld zo’n 20 procent, berekende de Consumentenbond destijds. De aanbiedingen waren daarmee niet scherper dan op een willekeurig andere momenten in het jaar, aldus de vereniging.
En voor de winkelier? Die ziet de klanten en bestellingen binnenstromen, merkt Thuiswinkel.org, de brancheorganisatie voor webwinkels. Datzelfde zien ook Mediamarkt en Bol.com, waar Black Friday de drukste dag van het jaar is. Bij Bol.com gaan op een doorsnee dag tienduizenden pakketjes de deur uit, aldus een woordvoerder. Met Black Friday waren dat er vorig jaar „honderdduizenden”. Ook kopen klanten volgens haar vaak duurdere producten.
Vorig jaar werd in Nederlandse winkels voor meer dan 1,5 miljard euro uitgegeven tijdens Black Friday en het daaropvolgende weekeinde, blijkt uit cijfers van Betaalvereniging Nederland. Het aantal transacties lag toen 16 procent hoger dan in een regulier lang weekend. Via internetbetaaldienst iDeal werd in diezelfde dagen 850 miljoen euro betaald. Het aantal transacties lag daar ruim 70 procent hoger dan normaal.
Toch valt ook bij die cijfers een kanttekening te maken, zo merken anderen op. Kredietbureau Moody’s waarschuwde vorig jaar zelfs dat Black Friday ronduit slecht is voor Europese detailhandelaars. Volgens Moody’s is het namelijk niet zo dat consumenten door de vele kortingsacties méér gaan kopen, maar vooral op een ander moment. Kortom: ze hadden die televisie of keukenmachine hoe dan ook wel gekocht, alleen nu betalen ze niet de volle prijs.
Sommige winkels verhogen eerst de prijzen, om dan op Black Friday te ‘stunten’