Al vier jaar berichten over zeventig doden

Het Amerikaanse leger meldde stellig: er zijn zeventig burgerdoden gevallen in Hawija.

Tijdens het Kamerdebat AMSTERDAM. over het bombardement op de Iraakse stad Hawija woensdagavond trok premier Mark Rutte in twijfel of daarbij zeventig burgerdoden zijn gevallen. Berichten van NRC en NOS over zeventig burgerslachtoffers noemde hij tegenover BNR Nieuwsradio „een gerucht” en „irrelevant”.

Maar er zijn meerdere berichten en officiële verklaringen over zeventig burgerslachtoffers die bij dit bombardement vielen. Daaronder is ook het ministerie van Defensie.

Juni 2015 Het Koerdische medianetwerk Rudaw.net sprak kort na de aanval van 3 juni 2015 over zeventig slachtoffers, onder wie 22 vrouwen en 26 kinderen. De Koerden, die met de VS tegen Islamitische Staat vochten, baseerden zich op „lokale en medische bronnen”. Ook wezen ze erop dat er naast de zeventig doden nog veel mensen onder het puin lagen rondom het industrieterrein van Hawija.

11 december 2018 In een mail van 11 december 2018 aan NRC en NOS bericht kolonel Sean Ryan van het Amerikaans commandacentrum voor het Midden-Oosten, Centcom, dat er zeventig burgers (‘70 civilians’) waren omgekomen. Hij noemt daarbij niet het land dat de aanval op de bommenfabriek van IS in Hawija uitvoert.

4 november 2019 Naar aanleiding van de berichten stuurt Defensie op 4 november een brief naar de Kamer en plaatst een bericht op de website over twee bombardementen in Irak, dat in Hawija en een in Mosul (vier burgerdoden). „De Nederlandse regering stelde zelf vast dat hierbij zeker dan wel zeer waarschijnlijk burgerslachtoffers zijn gevallen. Defensie schat dat het om 74 mensen gaat”, meldt de site. Vier ervan zijn bij een bombardement op een woonhuis in Mosul omgekomen.

20 november 2019 In november vraagt het ministerie van Defensie opheldering bij Centcom over de mail van kolonel Ryan aan NRC en NOS, vertelden premier Rutte en minister Ank Bijleveld (Defensie, CDA)

Volgens een Koerdisch medianetwerk stierven er 22 vrouwen en 26 kinderen

woensdag in de Kamer. Dit omdat het Centcom tegenover Defensie nooit getallen van burgerdoden had bevestigd, maar alleen over „zeer waarschijnlijke burgerdoden” had gesproken.

Op 20 november laat Centcom aan Defensie weten dat burgerslachtoffers „waarschijnlijk” (likely) zijn, maar dat „geen specifieke getallen” kunnen worden bevestigd. Voor Rutte is het aanleiding te spreken over de 70 doden als een „gerucht.”

De verklaring van Centcom is donderdag ook aan NRC en NOS verstrekt. De woordvoerder van Centcom ging donderdag echter niet in op vragen van beide media hoe de mail van kolonel Ryan uit 2018 tot stand is gekomen en of deze nog steeds van toepassing is.