Verkopers van scheepsbouwer Damen doen wereldwijd verdachte betalingen
Carola Houtekamer Merijn Rengers
Damen Shipyards, de grootste scheepsbouwer van Nederland, heeft in diverse landen zaken gedaan met dubieuze tussenpersonen die gelinkt kunnen worden aan het betalen van steekpenningen.
Dat blijkt uit onderzoek van NRC en journalistencollectief Lighthouse Reports naar de zakelijke mores van Damen. Het gaat om dubieuze tussenpersonen en betalingen in Sierra Leone, Ghana, Togo, Libië, Brazilië en Chili. Het Openbaar Ministerie stelt in een reactie op de bevindingen dat het Damen ervan verdenkt „actief, via tussenpersonen steekpenningen te hebben betaald aan buitenlandse overheidsambtenaren ter verkrijging van buitenlandse (overheids)opdrachten”.
Damen is van oudsher populair onder bewindspersonen en leden van het Koningshuis. Premier Rutte roemde Damen deze zomer als „oer-Nederlandse wereldspeler” en het koningspaar bezocht dit jaar een werf van het bedrijf in Curaçao.
NRC en Lighthouse Reports spraken met tientallen (oud-)werknemers van Damen, diplomaten, ambtenaren en andere betrokke- nen in binnen- en buitenland. Uit deze gesprekken en uit interne documenten komt een beeld naar voren van een bedrijf met een doorgeschoten commerciële cultuur, waarin verkoopsucces belangrijker is dan ethisch zakendoen.
Uit die gesprekken blijkt ook dat het strafrechtelijk onderzoek naar Damen stroef verloopt. Dat komt door het internationale karakter van de zaak, maar ook door tegenwerking van de advocaten van het bedrijf. Die stellen zich op het standpunt dat relevante delen van de administratie niet gebruikt mogen worden in het strafrechtelijk onderzoek. Het OM: „De verdediging van het bedrijf stelt dat een deel van de in beslag genomen stukken en gegevens onder het verschoningsrecht valt. Daar moet een rechter-commissaris een beslissing over nemen. Die procedure loopt.”
In een reactie stelt Damen dat de „beschuldigingen” „deels feitelijk onjuist en deels onvolledig en misleidend” zijn. Damen had „graag inhoudelijk en gedetailleerd” gereageerd, maar zegt dit niet te kunnen vanwege het FIOD-onderzoek. Hollands glorie verdacht p. 24-27