M/V IN HET NIEUWS Emmerson ‘de Krokodil’ Mnangagwa en zijn Team Lacoste
Hij zorgde voor wapens in de onafhankelijkheidsstrijd en knapte vuile klussen op. Nu is hij de man achter de coup tegen ‘vader’ Mugabe.
Wim Brummelman
De 75-jarige Emmerson Mnangagwa, vorige week ontslagen als vicepresident, nu mogelijk de nieuwe machthebber in Zimbabwe, wordt gezien als de ‘ultieme insider’ in het land. Zijn band met Robert Mugabe gaat terug tot de jaren zestig toen hij, nog minderjarig, met Mugabe en andere oudere nationalisten zat opge- sloten in Harare. In de jaren zeventig regelde hij wapens in de onafhankelijkheidsoorlog. Na de onafhankelijkheid in 1980 werd Mnangagwa minister van Staatsveiligheid. De man die om zijn politieke sluwheid de bijnaam ‘de Krokodil’ draagt, knapte allerlei vuile klusjes op.
Begin jaren tachtig leidde hij de door Noord-Koreanen getrainde Vijfde Brigade die een dreigende opstand in de zuidelijke provincies van Matabeleland neersloeg. Bij de slachtpartijen vielen naar schatting 20.000 doden. In 2000 hielp hij achter de schermen mee bij het inpikken van grond van blanke boeren, nadat Mugabe een referendum over de uitbreiding van zijn macht had verloren. In 2008 grepen Mnangagwa’s milities met geweld in toen Mugabe de presidentsverkiezingen dreigde te verliezen van oppositiekandidaat Tsvangirai.
Naast het ministerschap en leiderschap van het centrale veiligheidsapparaat Joint Operations Command, bekleedde Mnangagwa na 1988 andere posten. Zo was hij minister van Defensie en Justitie en parlementsvoorzitter. Maar er kwamen ook scheurtjes in de vertrouwensband met Mugabe. Mnangagwa beschouwde Mugabe lang meer als zijn ‘vader’ dan als strijdmakker. Mugabe op zijn
De leider
beurt begon argwaan te koesteren over Mnangagwa’s ambities. Toen Mnangagwa in december 2014 werd benoemd tot vicepresident, leek dat nog de opstap tot een rimpelloze opvolging van Mugabe.
In 1960 werd Mnangagwa van school gestuurd wegens politiek activisme tegen het blanke minderheidsregime van Ian Smith. Een paar jaar later werd hij gerekruteerd door de Zimbabweaanse Afrikaanse Volksunie, een van de pijlers van de huidige regeringspartij ZANU-PF. In januari 1965 werd hij opgepakt en in zijn cel gefolterd. Daardoor liep hij blijvende gehoorschade op. Later ging hij in Zambia naar de universiteit.
Zijn verleden in de onafhankelijksoorlog geeft hem veel krediet bij de ‘veteranen’ die beducht zijn dat Mugabes echtgenote Grace aan de haal gaat met hun revolutie. Dat Mnangagwa ook door belangrijke elementen in het leger nog wordt beschouwd als een steunpilaar, blijkt uit het ingrijpen van de generaals.
Mnangagwa zorgde ook steeds goed voor zichzelf. In 2011 werd hij omschreven als de rijkste man van Zimbabwe met inkomsten uit onder meer illegale mijnbouw (goud, diamanten) in Congo. Met een presidentschap zou Mnangagwa die bezittingen veilig kunnen stellen.