‘Hangend plassen vergroot de kans op blaasontsteking’

Dat schreven Bahareh Goodarzi en Naomi Donner op 12 augustus in

De aanleiding

Op 12 augustus doen verloskundige Bahareh Goodarzi en arts in opleiding Naomi Donner in een opiniestuk in NRC een oproep aan vrouwen: „Ga óók wildplassen.” ‘Waarom zou iets dat voor mannen volstrekt normaal is, abnormaal zijn voor vrouwen?’, is hun redenering.

Om hun standpunt kracht bij te zetten noemen Goodarzi en Donner een aantal voordelen van wildplassen. Een daarvan is dat het een stuk gezonder zou zijn dan plassen op een vies openbaar toilet. Hangend plassen – in een poging aanraking met een vieze wc-bril te voorkomen – zou de kans op urineweginfecties vergroten. Is dat zo? We checken de stelling: „Hangend plassen vergroot de kans op urineweginfecties bij vrouwen.”

Waar is het op gebaseerd?

In een e-mail laat Goodarzi weten dat zij en Donner de uitspraak baseren op Brits wetenschappelijk onderzoek uit 1991, waarin bij tachtig vrouwen werd gekeken naar hoe snel ze hun blaas legen, hoelang dat duurt en de gemiddelde overgebleven blaasinhoud, „gemeten in een zittende en in een hangende positie”.

In de door Goodarzi meegezonden publicatie lezen we dat er bij de vrouwen die hangend boven de wc-bril plasten, meer urine achterbleef in de blaas. Maar liefst 149 procent meer dan bij de vrouwen die zittend plasten. Volgens Goodarzi is het „reeds langer bekend dat een groter overgebleven volume in de blaas de kans op een urineweginfectie vergroot”.

En, klopt het?

Professor Simon Horenblas, hoogleraar urologie aan de Universiteit Utrecht, noemt zich geen expert op dit gebied, maar bevestigt dat het niet helemaal legen van de blaas (door ongemak of gehaastheid) zeker een oorzaak kan zijn van ontstekingen. Ook zijn collega Laetitia de Kort, afdelingshoofd urologie in het UMC Utrecht en beter bekend met plasproblemen bij vrouwen, benadrukt dat het „belangrijk is goed uit te plassen met een ontspannen bekkenbodem en sluitspier”. Bij normaal plassen knijpt de blaasspier samen en ontspant de sluitspier, zegt zij. Als de sluitspier niet goed ontspant, plas je niet goed uit. En daarvan is bekend dat het een grotere kans op blaasontsteking geeft. Zeker als je vaak niet helemaal uitplast.

Toch is het dirécte verband tussen hangend plassen en de kans op urineweginfecties volgens de Kort nooit wetenschappelijk onderzocht. Maakt dat de uitspraak dan ongefundeerd? Niet helemaal. Als immers bekend is dat niet volledig uitplassen de kans op ontstekingen vergroot, zou je enkel nog zeker moeten weten dat hangen boven de toiletpot leidt tot een grotere overgebleven blaasinhoud, zoals uit het Britse onderzoek kwam.

De Kort plaatst echter nog wel een kanttekening bij dat onderzoek. Zo is niet zonder meer duidelijk wat onder ‘hangen’ verstaan wordt: hangen met de heupen en knieën in een hoek van negentig graden? Of echt diep hurken? Van dat laatste is namelijk bekend dat het juist béter is voor het legen van de blaas, omdat je in die houding de bekkenbodem goed ontspant. „Goed voor het uitplassen dus”, laat De Kort weten.

Conclusie

De bewering dat niet-ontspannen plassen – waarbij de bekkenbodem en sluitspier te zeer aanspannen – de kans op urineweginfecties (een blaasontsteking) bij vrouwen vergroot, klopt. En dat hangen boven de toiletbril niet de meest ontspannen aangelegenheid is, kan menig vrouw beamen. Dus al is het directe verband tussen ‘hangend’ plassen en de kans op urineweginfecties nooit onderzocht, de combinatie van genoemde onderzoeken en wetenschappelijke kennis maakt het wel aannemelijk dat zo’n verband bestaat. We beoordelen de stelling daarom als grotendeels waar. Anne Corré Wil je ook een bewering laten checken? Mail nrccheckt@nrc.nl of tip via Twitter met de hashtag #nrccheckt.