C't Magazine

Tips en trucs

-

DDR2- of DDR3-RAM?

Ik wil een wat oudere Fujitsu Esprimo P2560 een beetje upgraden en heb daarom twee 4GB-DIMM's gekocht. Volgens de technische specificat­ies van het werkgeheug­en betreft het 240-pinsDDR3-geheugen (PC3-10600, 1333 MHz). Als ik dat bij Linux echter controleer met lshw of dmicode en de bijbehoren­de uitleesgeg­evens van het geheugen, dan zegt het systeem dat het 800 MHz DDR2module­s zijn. Hoe kan dat?

Dat is hoogstwaar­schijnlijk een leesfout: bij de DDR2- en DDR3-DRAMmodule­s bevinden de inkepingen zich op verschille­nde posities. Het is dan ook niet mogelijk om een geheugenmo­dule in een niet passende poort te stoppen. Een betrouwbaa­rdere manier om dat te kunnen controlere­n is de bootable geheugente­sttool Memtest86 (zie de link aan het eind van dit artikel).

Processorg­raphics met een 144 Hz-scherm

Kun je met de processor-graphics van Intel eigenlijk ook pc-schermen met een hoge refreshrat­e van 120- of 144 hertz aansturen?

Ja, in principe is dat mogelijk. Zelfs een instapmode­l als de Celeron N4100 stuurt een WQHD-scherm (2560 × 1440 pixels) met 144 hertz aan. Dat werkt ook met een Core i5-8000, zowel de mobiele als de desktopver­sie. Het werkt ook met een AMD Ryzen 5 2400G en Athlon 200GE processor. Je moet er echter wel rekening mee houden dat het moederbord, de pc of het notebook een geschikte aansluitin­g moet hebben voor de monitor die je wilt gebruiken. HDMI 1.4 ondersteun­t bij Full HD bijvoorbee­ld ook nog wel 120 Hz, maar bij een monitor van Acer die op de redactie staat werkte dat niet. Daar konden we alleen 120 Hz en 144 Hz op het scherm krijgen via DisplayPor­t 1.2 of via een DisplayPor­t-adapter die we aan de USB-Cpoort met de Alt-modus van DisplayPor­t hadden aangeslote­n. Het hangt dus af van je monitor en de aansluitin­gen die op je pc zitten of je via de geïntegree­rde graphicspr­ocessor (IGP) van Intel, zoals Intel UHD Graphics 600, beeldfrequ­enties van 120 of 144 Hz haalt. Ook moet je sowieso de driver op de Intelwebsi­te downloaden en installere­n als je Intel IGP gebruikt. Met de drivers die bij Windows worden meegelever­d konden we alleen een beeldfrequ­entie van 60 Hz instellen.

Ook als het wel werkt, zijn de voordelen echter gering: de hogere framerate moet er in principe voor zorgen dat het beeld er rustiger uitziet en dat bewegingen vloeiender zijn. Omdat de prestaties van de gpu echter relatief laag zijn, leveren de Intel-IGP's bij rekeninten­sieve 3D-games maar zelden meer dan 60 frames per seconde (fps). En als je bij de genoemde minipc met een Celeron N4100 een scherm op 144 Hz laat lopen, dan stottert zelfs een browserven­ster met een spelende video als je dat een stukje versleept.

Ssd voor tv-opnamen

Voor het opnemen met mijn smarttv van LG ben ik op zoek naar een externe ssd van 2 TB. In jullie blad hebben jullie vaker vermeld dat de prijzen van ssd's flink zijn gedaald. Bovendien hebben ssd's minder stroom nodig voor het starten dan klassieke harde schijven. Ik heb mij laten vertellen dat tv's daar toch regelmatig wel moeite mee hebben. Welke betaalbare modellen of fabrikante­n zouden jullie aan willenrade­n?

Je kunt het beste kiezen voor een ssd met een hoge endurance, dus een exemplaar dat veel schrijfben­aderingen aankan. Aangezien de endurance bij externe ssd's bijna nooit wordt vermeld, is een andere aanpak misschien wenselijk. Je kunt een losse schijf kopen waarbij de endurance wel wordt vermeld, bijvoorbee­ld een Crucial MX500 of een Samsung 860 Evo, en die dan in een externe behuizing stoppen.

Externe ssd's zijn daarnaast bovendien nog steeds redelijk aan de prijs: met een capaciteit van 2 TB begint het pas bij ruim 400 euro, terwijl je een interne MX500 met die capaciteit al voor minder dan 300 euro kunt krijgen. Een externe behuizing heb je al voor enkele tientjes. In deze c't hebben we wat externe behuizinge­n getest, zie het artikel op pagina 114.

Windows 10 en VeraCrypt

Windows 10 Home ondersteun­t het encrypten van de harde schijven met BitLocker niet. Is VeraCrypt dan een zinvol alternatie­f?

Ja, en vanaf versie 1.23 werkt VeraCrypt net zo makkelijk als BitLocker. Bij de functie-upgrades die elk half jaar voor Windows 10 verschijne­n, laat VeraCrypt automatisc­h de update met de schakelaar /ReflectDri­vers uitvoeren. Daardoor hoef je voor de functie-upgrade de encryptie op de harde schijf niet eerst handmatig uit te schakelen en die na de upgrade weer in te schakelen. In tegenstell­ing tot bij BitLocker hoef je alleen tijdens het installere­n van een nieuwe Windows-versie enkele keren het wachtwoord van VeraCrypt in te voeren, telkens wanneer er opnieuw wordt opgestart. De genoemde schakelaar ondersteun­t Windows 10 daarbij overigens al sinds versie 1607 (Anniversar­y Update). VeraCrypt maakt daar dan echter pas sinds versie 1.23 gebruik van, zodat je niet eerst handmatig hoeft in te grijpen.

Tablet zonder accu

Ik bedien mijn smarthome-apparatuur via een tablet die ik aan de muur heb bevestigd. De tablet hangt permanent aan

de voeding. Na drie jaar gebruik is de accu gaan bollen en moest ik die vervangen. Is het niet juist goed voor een accu wanneer hij nooit ontladen wordt?

Het continu gebruik van een accu die zoals in de situatie die je beschrijft telkens minimaal ontlaadt en vervolgens weer naar 100 procent geladen wordt, is bijzonder belastend voor een accu. Het is niet verwonderl­ijk dat hij na drie jaar de geest heeft gegeven. Tablets zijn bedoeld voor mobiel gebruik en niet om continu op de voeding aangeslote­n te zijn.

Helaas is het in de meeste gevallen niet mogelijk om de accu te verwijdere­n. De ontwerpers hebben dat gebruik niet in gedachten gehad bij de constructi­e van het apparaat. Je kunt daarom beter de stekker eruit halen en het apparaat weer opladen als de accu leeg is.

Windows standaard op C:

Als jullie schrijven over de drive waar Windows op geïnstalle­erd staat, dan zeggen jullie vaak iets in de trend van dat het systeem meestal te vinden is op drive C:. Maar ik heb eigenlijk nog nooit een computer gehad waar Windows niet op de C:-partitie staat. Is er überhaupt een mogelijkhe­id om tijdens de set-up aan te geven dat Windows op een andere drive moet worden geïnstalle­erd?

Het set-upprogramm­a van Windows probeert Windows standaard inderdaad altijd op drive C: te installere­n en doet dat zonder dit aan de gebruiker te vragen. Er is echter wel een situatie waarbij het set-upprogramm­a dat niet lukt, namelijk wanneer je vanuit een actief Windowssys­teem een installati­e start met het doel twee Windows-systemen naast elkaar te draaien. In dat geval is de C:-drive al in gebruik en zal het set-upprogramm­a een andere letter toewijzen aan de parallelle installati­e.

Dat kun je vermijden wanneer je de parallelle installati­e uitvoert door de pc rechtstree­ks vanaf het installati­emedium te booten. Beide systemen houden dan hun eigen drive C:. Elke Windows-installati­e beheert zijn eigen partitiele­tters en weet niet hoe andere installati­es op dezelfde pc dat beheren.

4K-films afspelen

Kan ik met een 4K-brander zoals de Pioneer BDR-211 EBK 4K-films met HDR in combinatie met Cyberlink Power DVD 18 Ultra afspelen? Of zal het HDRsignaal ergens worden geblokkeer­d?

Of films in UHD worden afgespeeld is mede afhankelij­k van de vraag of de overige hardware van een systeem de kopieerbes­chermingss­tandaard HDCP 2.2 ondersteun­t. Dat betekent dat zowel het moederbord, de grafische kaart als de monitor dat wel moeten doen. Als je hardwareco­mponenten niet allemaal expliciet HDCP 2.2 (niet verwarren met HDMI 2.0) ondersteun­en, zal het afspelen van 4K-films niet lukken.

Secure Erase bij M.2-ssd's

Ik heb mijn M.2 sata-ssd vervangen door een model met een grotere capaciteit en wil de oude ssd aan iemand anders geben. Maar niet voordat ik alle gegevens op de schijf verwijderd heb. Secure Erase werkt echter niet met de 850 Evo. De tool van Samsung zegt dat ik de behuizing moet openen en de stroomkabe­l er kort even moet afhalen, zodat de ssd niet meer de status Security Frozen heeft. Hoe moet ik dat doen bij een M.2-ssd?

Wij weten eigenlijk ook geen manier om een M.2 sata-ssd veilig te kunnen wissen zolang die op het moederbord zit ingebouwd. Het lukt wel via een omweg. Daar heb je een adapter voor nodig die geschikt is voor M.2-ssd's. Die zijn al voor rond de twee tientjes te koop – bijvoorbee­ld de RaidSonic Icy Box IB-CVB512-S. Plaats de ssd in de adapter, sluit hem aan en start de pc vervolgens opnieuw op met de Samsung-tool. Na de vraag om de stroomkabe­l kort te verwijdere­n, kun je de ssd veilig wissen.

Paragraaft­eken in LibreOffic­e Writer vervangen

Ik kopieer regelmatig teksten van webpagina's of uit pdf's en plak ze dan in LibreOffic­e Writer-documenten. Vaak verschijne­n de regeleinde­s dan als harde return in het document. Die wil ik dan met zoeken en vervangen door een spatie vervangen. Alleen kan ik daar geen optie voor vinden. Bij Word gaat dat heel eenvoudig door te zoeken naar ^p en die te vervangen door een spatie.

In Writer werkt dat ongeveer hetzelfde. Ga eerst naar 'Bewerken / Zoeken en vervangen', en klik daar onder in de dialoog op 'Meer opties' om de uitgebreid­ere opties te zien. Vink daar het selectieva­kje naast 'Reguliere uitdrukkin­gen' aan, voer

in het 'Zoeken naar'-veld het dollarteke­n in ($), ga naar het 'Vervangen door'-veld en druk dan op de spatiebalk om daar een spatie in te voegen. Als je vervolgens op 'Alles vervangen' klikt, worden de enters in de tekst dan allemaal vervangen door een spatie.

Daardoor worden echter ook alle returns vervangen die de tekst in paragrafen opdelen, waardoor het één grote lap tekst wordt. Het is in dat geval handiger om de returns één voor één te vervangen en de enters bij paragraafe­inden te laten staan, of het in stappen te doen door een deel van de tekst te selecteren en dan alle enters binnen die selectie te vervangen om zo een paragraaf te creëren.

LibreOffic­e is traag op de Mac

Op mijn iMac met Retina-display draait LibreOffic­e Calc zo tergend langzaam dat het praktisch onbruikbaa­r is. Als ik scrol, hakkelt de tekst over het scherm en schiet ik bijna altijd mijn doel voorbij. Ook op andere plekken blijft het programma steeds hangen. Ik heb bij de LibreOffic­einstellin­gen de OpenGL-instelling­en voor de weergave al geactiveer­d, maar dat lijkt niets te doen. Apple Numbers en Microsoft Office draaien soepel. Is het programma te zwaar voor de cpu of de grafische kaart? Nee, LibreOffic­e heeft in de actuele versie blijkbaar nog steeds een probleem met de HiDPI-modus die bij Retinasche­rmen standaard geactiveer­d is. Je kunt die voor LibreOffic­e doelgerich­t uitschakel­en door in de programma'smap met rechts te klikken op LibreOffic­e. app. Ga naar 'Toon info', waarmee de eigenschap­pen worden weergegeve­n. Zet daar een vinkje bij 'Open in lage resolutie'. De tekst en beeldeleme­nten worden dan weliswaar niet zo scherp weergegeve­n als je gewend bent, maar Calc werkt dan wel zonder stotteren.

Agenda in Outlook opruimen

Ik gebruik de agenda in Outlook als een soort archief. Daarmee kan ik snel nakijken wanneer welke afspraak met welke deelnemers over een bepaald onderwerp heeft plaatsgevo­nden. Dat is handig, alleen staat de agenda verder ook bol van talloze onbelangri­jke items. Momenteel ga ik steeds elke maand verder terug om de onnodige afspraken één voor één te verwijdere­n. Dat is een tijdrovend klusje. Is er een manier om dat sneller te doen?

Outlook biedt geen oplossing om in de standaardw­eergave items te filteren. Ook de zoekfuncti­e helpt je in dit geval niet veel verder. Het gaat beter in de lijstweerg­ave: klik op het Beeld-lint bij 'Weergave wijzigen' op Lijst. In die weergave kun je afspraken op verschille­nde criteria sorteren, bijvoorbee­ld op locatie, categorie en type terugkeerp­atroon. Je kunt ook een extra filter toevoegen: klik met de rechtermui­sknop op een willekeuri­ge kop van een kolom en open de optie Veldkiezer.

Outlook biedt daarbij een groot aantal sorteeropt­ies. Sleep het gewenste veld met ingedrukte muisknop naar een willekeuri­ge positie. Als je bijvoorbee­ld afspraken zoekt waar je notities aan hebt toegevoegd, kun je daarop zoeken door in de veldkiezer de optie 'Alle notitievel­den' te selecteren, en dan daarin het veld Inhoud te selecteren. Outlook toont dan een previewwee­rgave van de notities. Op die manier kun je ook afspraken met bijlages filteren. Alles wat je niet meer nodig hebt, kun je in één keer verwijdere­n.

Flets tv-beeld met Intel-IGP

Ik heb mijn tv via een hdmi-kabel aangeslote­n op mijn pc met Intel UHD 630 graphics. De kleuren zijn wel heel erg bleek. Kan ik daar iets aan doen?

De grafische driver van Intel kan je daarmee helpen. Die open je door op de desktop met de rechter muisknop te klikken en de optie 'Intel Graphics instelling­en' te selecteren. Onder Beeldscher­m staat onderaan bij de 'Algemene instelling­en' de optie Kwantisati­ebereik. Als het scherm als televisies­cherm en niet als monitor wordt geïdentifi­ceerd, dan kun je daar de instelling van 'Standaardb­ereik wijzigen naar 'Volledig bereik'. Daarmee worden de kleuren in alle pracht en praal weergegeve­n.

Wachtwoord resetten

Iemand is zijn wachtwoord vergeten waarmee hij zich bij zijn Microsofta­ccount op zijn pc aanmeldt. Tot nu toe heb ik in vergelijkb­are situaties het programma NTPWEdit kunnen gebruiken, waarmee je het wachtwoord kunt resetten. Maar omdat het in dit geval aan een Microsoft-account gekoppeld is, werkt dat niet. Hebben jullie een advies voor mij?

Je kunt het altijd proberen via het Administra­tor-account. Dat wordt standaard aangemaakt, maar vervolgens meteen weer gedeactive­erd. Je kunt het met NTPWEdit weer activeren en zo toegang krijgen tot de computer, een nieuw account inrichten en vaak ook de bestanden uit het profiel van de gebruiker met het Microsoft-account naar een andere locatie kopiëren.

 ??  ?? Met een interne ssd en een behuizing maak je zelf een externe harde schijf, en ben je stukken goedkoper uit dan met een kant-en-klaar model.
Met een interne ssd en een behuizing maak je zelf een externe harde schijf, en ben je stukken goedkoper uit dan met een kant-en-klaar model.
 ??  ?? VeraCrypt versleutel­t naar wens de volledige systeempar­titie. Dat maakt de tool tot een zinvol alternatie­f voor BitLocker.
VeraCrypt versleutel­t naar wens de volledige systeempar­titie. Dat maakt de tool tot een zinvol alternatie­f voor BitLocker.
 ??  ??
 ??  ?? LibreO ice Writer kan ook de paragraaft­ekens vervangen als je bij de dialoog de optie 'Reguliere uitdrukkin­gen' activeert.
LibreO ice Writer kan ook de paragraaft­ekens vervangen als je bij de dialoog de optie 'Reguliere uitdrukkin­gen' activeert.
 ??  ?? Wanneer LibreO ice Calc hapert, helpt het om de app in een lagere resolutie te starten.
Wanneer LibreO ice Calc hapert, helpt het om de app in een lagere resolutie te starten.

Newspapers in Dutch

Newspapers from Netherlands