Καπετάνιοι σε δύσκολους καιρούς
H«χρυσή» περίοδος για την παγκόσμια οικονομία -με τους ταχύτερους ρυθμούς ανάκαμψης από το 2011- θα παραταθεί για την επόμενη διετία, όπως δείχνουν οι τελευταίες εκτιμήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Το ΔΝΤ προβλέπει ανάπτυξη 3,9% για φέτος και το 2019 και μια πορεία σε αχαρτογράφητα νερά και με πολλές προκλήσεις από το 2020. Στην έκθεσή του για τις παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές εντοπίζει τα πρώτα, πιθανά σημάδια μιας επόμενης κρίσης, που θα μπορούσε να βυθίσει τον κόσμο σε νέα ύφεση.
Γι’ αυτό και προτρέπει τις κυβερνήσεις να εκμεταλλευθούν τη «χρυσή» περίοδο για την υλοποίηση των αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και κατάλληλων φορολογικών πολιτικών που θα στηρίξουν τις οικονομίες τους και θα τις καταστήσουν πιο ανταγωνιστικές και ανθεκτικές σε ένα δυνητικό σοκ.
Η φαινομενικά ισχυρή και συγχρονισμένη ανάπτυξη -καλύπτοντας τα δύο τρίτα των χωρώνκρύβει από πίσω της χρόνιες ανισότητες και μεγάλα προβλήματα. Η δυναμική ανάκαμψη δεν αφήνει άλλα περιθώρια στις κεντρικές τράπεζες από τη στροφή προς τη νομισματική σύσφιγξη, βάζοντας τέλος στην εποχή του εύκολου και φθηνού χρήματος. Το παγκόσμιο χρέος έχει εκτοξευθεί στο ποσό-ρεκόρ των 164 τρισ. δολαρίων. Και στα διεθνή χρηματιστήρια, το πάρτι και τα κέρδη-ρεκόρ του 2017 έχουν δώσει τη θέση τους στην έντονη μεταβλητότητα και στις απότομες διακυμάνσεις. Στις προκλήσεις έρχεται να προστεθεί και ο εμπορικός πόλεμος που έχει κηρύξει ο πρόεδρος Τραμπ εναντίον της Κίνας, με το Πεκίνο έτοιμο για αντεπίθεση. Η διατάραξη της τάξης στο παγκόσμιο εμπόριο θα μπορούσε να θέσει και την ανάπτυξη εκτός τροχιάς.
Δεν είναι η πρώτη φορά του το ΔΝΤ κρούει τον κώδωνα. Ούτε είναι ο μοναδικός οργανισμός που εκφράζει φόβους ότι οι ισορροπίες κρέμονται από μια λεπτή κλωστή, που ανά πάσα στιγμή μπορεί να κοπεί, προκαλώντας ένα νέο χάος - είτε χρηματοπιστωτικό είτε γεωπολιτικό. Οι ειδικοί προειδοποιούν, οι πολιτικοί αποφασίζουν και μπορούν να γυρίσουν το καράβι, ώστε να μην τσακιστεί στα βράχια.
Σε αυτή την περίπτωση, δεν πρέπει, εκμεταλλευόμενοι τη δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων, να προσφέρουν λύσεις-ημίμετρα, όπως ο προστατευτισμός της Ουάσιγκτον ή το ρεύμα λαϊκισμού που εξαπλώνεται στην Ευρώπη. Οι δύσκολοι καιροί απαιτούν καπετάνιους ικανούς να αντέξουν στις φουρτούνες. Όχι ηγέτες ερωτευμένους με την εξουσία.