Διαφορετικών ταχυτήτων η αγορά εργασίας στην Ε.Ε.

Αν και το ποσοστό των εργαζομένων ανήλθε σε επίπεδα ρεκόρ το α' τρίμηνο, η μερική απασχόληση κερδίζει συνεχώς έδαφος

Ηείδηση ότι το ποσοστό απασχόλησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανήλθε σε επίπεδα ρεκόρ το πρώτο τρίμηνο του έτους ήρθε να ενισχύσει την αίσθηση ότι η Κοινότητα αφήνει πίσω της μία πολυετή, επώδυνη κρίση, που άρχισε στα μέσα του 2008. Σήμερα απασχολούνται στα 28 κράτη-μέλη 234,2 εκατομμύρια πολίτες, δηλαδή περισσότεροι από ό,τι προ κρίσης. Μας δίνει όμως ο αριθμός αυτός την πραγματική εικόνα για την «υγεία» της ευρωπαϊκής αγοράς εργασίας; Πόσοι εξ αυτών έχουν θέσεις πλήρους απασχόλησης και πόσοι υποαπασχολούνται; Τι ισχύει με τις σχέσεις εργασίας και τα επίπεδα των μισθών; Σε πρόσφατη έκθεσή της η ΕΚΤ προειδοποίησε πως οι συνθήκες στην αγορά εργασίας της Ένωσης δεν είναι ακόμη τόσο ισχυρές όσο τις θέλουν οι επίσημοι αριθμοί για την ανεργία και την απασχόληση. Η κεντρική τράπεζα υπολογίζει ότι το πραγματικό ποσοστό ανεργίας κυμαίνεται στο 15%-18% και όχι στο 9,5% και επισημαίνει πως -όπως συμβαίνει σε αρκετά πεδία στους κόλπους της Κοινότητας- η αγορά εργασίας είναι πολλών ταχυτήτων. Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι η μερική απασχόληση κερδίζει συνεχώς έδαφος. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Εργασίας (ILO) το 22% των νέων θέσεων που δημιουργήθηκαν από το δεύτερο τρίμηνο του 2015 έως το δεύτερο τρίμηνο του 2016ήταν μερικής απασχόλησης, ενώ την περίοδο 2013-2015 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 18%. Υπολογίζεται ότι το δεύτερο μισό του 2016 και τους πρώτους μήνες του 2017 το ποσοστό της part-time απασχόλησης στις νέες θέσεις εργασίας αυξήθηκε περαιτέρω, προσεγγίζοντας το 23%. Το ποσοστό των part time θέσεων στο σύνολο της απασχόλησης είναι υψηλότερο στην Ολλανδία (28,5%) και τη Γερμανία (28%). Ωστόσο η μεγαλύτερη άνοδος της μερικής απασχόλησης στα χρόνια της κρίσης σημειώθηκε στις χώρες του Νότου. Για παράδειγμα, από το 2008 έως το 2015 το μερίδιο των part time θέσεων στην απασχόληση σε Ισπανία και Πορτογαλία αυξήθηκε κατά περίπου 5 μονάδες, ανερχόμενο στο 18,5% και 15,7% αντίστοιχα.

Η παγίδα της υποαπασχόλησης

Η Eurostat υπολογίζει ότι σήμερα υπάρχουν 9,481 εκατομμύρια υπο- απασχολούμενοι εργαζόμενοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 28 κρατών - μελών. Είναι όσοι εργάζονται σε θέσεις μερικής απασχόλησης όχι από επιλογή, αλλά επειδή δεν βρίσκουν πλήρη απασχόληση. Η εικόνα διαφέρει αισθητά από χώρα σε χώρα. Ενώ στη Γερμανία όσοι εργάζονται ακουσίως part time αντιστοιχούν μόλις στο 14% του συνόλου των θέσεων ημιαπασχόλησης, στη Γαλλία υπερβαίνει το 30%, στην Ισπανία το 50%, στην Κύπρο προσεγγίζει το 65% και στην Ελλάδα το 75%, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία. Οι υπολογισμοί του ILO θέλουν μάλιστα το μερίδιό τους να υπερβαίνει το 80% σε Ελλάδα, Ισπανία και Κύπρο. Παράλληλα έχουμε 8,782 εκατομμύρια ανθρώπους, οι οποίοι ενώ είναι διαθέσιμοι για εργασία, έχουν σταματήσει να αναζητούν μια θέση. Σε αυτούς μπορούμε να προσθέσουμε και 2,270 εκατομμύρια, οι οποίοι ενώ αναζητούν εργασία δεν έχουν τη δυνατότητα να αρχίσουν να απασχολούνται άμεσα. Οι δύο τελευταίες ομάδες συγκροτούν το λεγόμενο «πιθανό πρόσθετο εργατικό δυναμικό».

Αυτό πρακτικά σημαίνει, όπως επισημαίνει η ίδια η ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία στις εκθέσεις της, ότι 20,533 εκατομμύρια πολίτες ανά την Ε.Ε. παρουσιάζουν εικόνα παρόμοια με εκείνη των ανέργων, αλλά δεν πληρούν τα επίσημα κριτήρια για να θεωρηθούν άνεργοι και να λάβουν επιδόματα ή άλλη στήριξη. Ο αριθμός είναι σχεδόν ίδιος με εκείνον που οι εργαζόμενοι πληρούν τα κριτήρια του ILO για ανεργία (20,908 εκατομμύρια). [SID:11141794]