Τι γίνεται στην περίπτωση που ο franchisor έχει ισχυρή θέση στην αγορά;

απειλή ή επιβολή κυρώσεων, εκπτώσεις και άλλα χρηματικά κίνητρα), ώστε οι προτεινόμενες ή ανώτατες αυτές τιμές να λειτουργούν στην πράξη ως καθορισμένες τιμές μεταπώλησης. Τότε υπάρχει κίνδυνος οι προτεινόμενες ή ανώτατες τιμές να λειτουργούν ως εστιακό σημείο για τους περισσότερους μεταπωλητές, οδηγώντας τελικά στην ομοιόμορφη εφαρμογή αυτού του επιπέδου τιμών. Παράλληλα, εάν χρησιμοποιείται λογισμικό σύστημα εμπορικής διαχείρισης εντός του δικτύου δικαιόχρησης, η διαχείριση τιμών από το franchisee πρέπει να είναι τεχνητά δυνατή και όχι υπέρμετρα δυσχερής ή/και χρονοβόρα στην πράξη. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή Ανταγωνισμού θεωρεί χρήσιμο στα εγχειρίδια χρήσης και εκπαίδευσης των δικαιοδόχων να υπάρχει σαφής πρόβλεψη για τη δυνατότητα αλλαγής των τιμών στο λογισμικό αυτό σύστημα και σε γενικές γραμμές, πρέπει να αποφεύγονται πρακτικές που επιτείνουν τη διαρθρωτική ακαμψία των τιμών.

Επιτρέπεται ο περιορισμός των αμοιβαίων προμηθειών μεταξύ franchisees ενός συστήματος;

Ο περιορισμός αμοιβαίων προμηθειών μεταξύ εξουσιοδοτημένων διανομέων στο πλαίσιο ενός συστήματος επιλεκτικής διανομής θεωρείται ιδιαίτερα σοβαρός περιορισμός του ανταγωνισμού. Οι franchisees πρέπει να παραμένουν ελεύθεροι να προμηθεύονται τα συμβατικά προϊόντα από άλλους εξουσιοδοτημένους διανομείς του δικτύου, οι οποίοι δραστηριοποιούνται είτε στο ίδιο είτε σε διαφορετικό επίπεδο του εμπορίου. Επομένως, η επιλεκτική διανομή δεν μπορεί να συνδυαστεί με κάθετους περιορισμούς που αποσκοπούν στο να εξαναγκάσουν franchisees να προμηθεύονται τα συμβατικά προϊόντα αποκλειστικά από συγκεκριμένη πηγή, για παράδειγμα, υποχρέωση αποκλειστικής προμήθειας από τον franchisor. Αντιστρόφως, ο franchisor μπορεί να απαγορεύει στους franchisees που συμμετέχουν στο σύστημα να πωλούν σε άλλους μη εξουσιοδοτημένους διανομείς, δηλαδή σε μεταπωλητές που δεν συμμετέχουν στο δίκτυο. Με άλλα λόγια, στις περιπτώσεις που ένα σύστημα δικαιόχρησης λειτουργεί ως δίκτυο επιλεκτικής διανομής, γεγονός που συμβαίνει κατά κανόνα, πρέπει να επιτρέπεται στον franchisee να προμηθεύεται προϊόντα και από άλλα μέλη του δικτύου δικαιόχρησης και σε οποιαδήποτε τιμή συμφωνηθεί μεταξύ τους.

Επιτρέπεται η θέσπιση υποχρέωσης μη ανταγωνισμού του franchisee μετά τη λήξη της σύμβασης με τον franchisor;

Συμβατικοί όροι περί υποχρέωσης μη ανταγωνισμού μετά τη λήξη της σύμβασης δικαιόχρησης είναι κατ’ αρχάς θεμιτοί και δικαιολογημένοι, προκειμένου ιδίως να προστατευθεί η τεχνογνωσία και τα άλλα στοιχεία διανοητικής ιδιοκτησίας του franchisor εν γένει. Ωστόσο, ελέγχονται ως προς τη χρονική διάρκεια και το εύρος τους με βάση τους κανόνες ανταγωνισμού, ώστε να μη θεσπίζουν υπέρμετρους περιορισμούς. Κατά κανόνα, τέτοιοι περιορισμοί είναι συμβατοί με τους κανόνες ανταγωνισμού για εύλογο χρονικό διάστημα μετά τη λήξη της σύμβασης (1 έτος) και εφόσον η γεωγραφική περιοχή που καταλαμβάνει η υποχρέωση μη ανταγωνισμού τελεί σε αντιστοιχία με την περιοχή δραστηριοποίησης του franchisee κατά τη διάρκεια της σύμβασης.

Ποιες προκλήσεις αναδεικνύει το φαινόμενο της συγκέντρωσης και οι εξαγορές;

Τα συστήματα franchise ήταν ανέκαθεν και εξακολουθούν να είναι στόχοι επενδύσεων και εξαγορών. Μάλιστα, σε πολλές αγορές η ζήτηση υπερβαίνει την προσφορά, ως αποτέλεσμα της πληθώρας εξαγορών που υλοποιήθηκαν τα πρόσφατα χρόνια σε διάφορους κλάδους, από τα τρόφιμα μέχρι το λιανικό εμπόριο, τη φιλοξενία κ.α. Η ενίσχυση του ανταγωνισμού έχει ως αποτέλεσμα μεγάλοι όμιλοι να στοχεύουν σε διεύρυνση του χαρτοφυλακίου μαρκών που αναπτύσσουν, όπως π.χ. στην Ελλάδα η Vivartia με τη Goody’s που απέκτησε την Everest ενισχύοντας το χαρτοφυλάκιό της, το οποίο περιλαμβάνει επίσης σήματα εστίασης όπως Flocafe, La Pasteria, Olympic Catering, Papagallino, Olympus Plaza Food Parks και Kuzina. Στον χώρο της