Δύο μακεδονικοί τάφοι βγαίνουν από το σκοτάδι της Ιστορίας χάρις σε μια διάλεξη
Oλόλευκα ανθέμια και κρίνα. Μυθικοί γρύπες με χρυσαφένια φτερά. Μια ζωφόρος με σκηνή συμποσίου όπου στεφανωμένοι άνδρες απολαμβάνουν τη μελωδία από τα χέρια μιας κιθαρίστριας και μιας αυλητρίδας. Εφιπποι πολεμιστές εντυπωσιάζουν με τη στολή τους και νέοι φρουρούν ήρωες στη μεταθανάτιά τους ζωή. Οι ακροατές της φετινής 67ης διάλεξης της Ελληνικής Αρχαιολογικής Επιτροπής Μεγάλης Βρετανίας, που θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά στις 28 Μαΐου, στις 7.30 μ.μ., θα «βουτήξουν» στα βάθη της ιστορίας για να περιηγηθούν στο εσωτερικό δύο μακεδονικών τάφων και να δουν πώς αυτές οι ανασκαφές μάς έδωσαν μια πληρέστερη εικόνα για την τέχνη του χρωστήρα στην αρχαιότητα. Σε μια περίοδο που ακούμε ξανά ανυπόστατες θεωρίες για τη Μακεδονική δυναστεία, η διάλεξη έρχεται να διατρανώσει τις επιστημονικά τεκμηριωμένες αλήθειες.
Αλλωστε φέτος συμπληρώθηκαν 38 χρόνια προσφοράς της Επιτροπής στο Λονδίνο στην ελληνική αρχαιολογία, ένα θεσμό που ιδρύθηκε από την αείμνηστη Χιώτισσα της διασποράς Μάττη Εγκον-Ξυλά. Μαζί με τον σύζυγό της Νίκολας με ακατάβλητη θέληση και πείσμα, φύτεψαν ένα σπόρο αγάπης στη βρετανική πρωτεύουσα. Προβάλλοντας το αρχαιολογικό έργο που επιτελείται σε Ελλάδα και Κύπρο κάθε χρόνο κατάφεραν να συσπειρώσουν τους φιλέλληνες Βρετανούς, την ελληνική και κυπριακή ομογένεια αλλά και όλους όσοι ενδιαφέρονται για την πατρίδα μας. Δεν είναι και μικρή υπόθεση αν σκεφτεί κανείς ότι εδώ και σχεδόν τέσσερις δεκαετίες συμμετέχουν στις εκδηλώσεις της επιστήμονες πρώτης γραμμής. Ομιλήτρια αυτήν τη φορά θα είναι η δρ Μαρία Τσιμπίδου-Αυλωνίτου, που θα εστιάσει στους μακεδονικούς τάφους στον Φοίνικα και τον Αγιο Αθανάσιο της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για δύο εκπληκτικά ταφικά μνημεία του 4ου αι. π.Χ. που σίγουρα θα συγκινήσουν το απαιτητικό και πιστό κοινό των διαλέξεων της Επιτροπής γιατί αποκαλύπτουν την τεράστια μαγεία της ελληνικής ζωγραφικής.
Η ομιλήτρια έχει ιδία γνώση: υπηρέτησε στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης μέχρι το 2011. Διεξήγαγε πολλές ανασκαφικές έρευνες στην πόλη και την ευρύτερη περιοχή με ειδικό ενδιαφέρον την έρευνα των μακεδονικών τάφων καθώς και τη μελέτη της ζωγραφικής στα ύστερα κλασικά και ελληνιστικά χρόνια. Υπήρξε επίσης μέλος των οργανωτικών επιτροπών πολλών εκθέσεων στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης αλλά και στο εξωτερικό (Ιταλία, Δανία, Αυστραλία, Αργεντινή κ.ά.), προωθώντας την πολιτιστική διπλωματία. Οι δύο τάφοι που θα παρουσιάσει χρονολογούνται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ. και αποδείχθηκε ότι ανήκουν σε ανώτερους αξιωματικούς του βασιλικού μακεδονικού στρατού.
Ο πρώτος, στον Φοίνικα, βρίσκεται σε μικρή απόσταση ανατολικά της πόλης της Θεσσαλονίκης. Φέρει στην πρόσοψη έγχρωμο γραπτό διάκοσμο και στο αέτωμα διακρίνονται αχνά οι δύο ανακεκλιμένοι ένοπλοι Μακεδόνες που πλαισιώνουν την κεντρική σκηνή της «δεξίωσης» του νεκρού. Ο δεύτερος τάφος ήρθε στο φως στον μεγάλο τύμβο ανατολικά του οικισμού του Αγίου Αθανασίου τη δεκαετία του 1990 και είναι κατάκοσμος από άθικτες τοιχογραφίες. Στις παραστάσεις του αντικατοπτρίζεται κάθε πτυχή της ζωής και της κοινωνίας στην αρχαία Μακεδονία. Η μακεδονική γη, που τα τελευταία χρόνια δεν παύει να μας εκπλήσσει, έχει προσφέρει και τα σημαντικότερα δείγματα της μεγάλης ζωγραφικής, που μέχρι σχετικά πρόσφατα θεωρούνταν για πάντα χαμένη. Οποιος θέλει να παρακολουθήσει τη διάλεξη ας επισκεφθεί τη σελίδα της αρχαιολογικής επιτροπής για να μπορέσει να εγγραφεί δωρεάν: www.gaguk.org