Abba εναντίον Γκάρμπο για τα μετρητά...
Η διαμάχη κατάργησης των χαρτονομισμάτων στη Σουηδία και η εκτίναξη των e-συναλλαγών σε όλο τον κόσμο
Οι παλαιότεροι, ίσως και κάποιοι από τους νεότερους, θα θυμούνται τους Αbba, το ποπ συγκρότημα της Σουηδίας που μεσουράνησε τη δεκαετία του 1970, με μία από τις επιτυχίες τους, το τραγούδι «Μoney, money, money». Οι κατά πολύ παλαιότεροι θα θυμούνται την Γκρέτα Γκάρμπο, τη θρυλική σταρ της Σουηδίας. Οι περισσότεροι, όμως, δεν γνωρίζουν πως αφ’ ενός οι μεν και αφ’ ετέρου η δε έχουν εξελιχθεί σχεδόν σε σύμβολα της διαμάχης γύρω από την κατάργηση των μετρητών στη Σουηδία.
Ο στιχουργός των Αbba, Μπιορν Ούλβαους, που έγραψε το «Μoney, money, money», έχει προβληθεί τελευταία ως ένθερμος οπαδός της κατάργησης των μετρητών, μιας διαδικασίας που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στη Σουηδία. Σε ό,τι αφορά την παγερά ωραία Γκάρμπο, στολίζει, όπως και πολλές άλλες εμβληματικές διασημότητες της χώρας της, την πλέον πρόσφατη σειρά χαρτονομισμάτων που τύπωσε η Τράπεζα της Σουηδίας πριν από περίπου ενάμιση χρόνο, για να ανταποκριθεί στο αίτημα μερίδας Σουηδών οι οποίοι επιμένουν φανατικά στη χρήση των μετρητών.
Η Σουηδία προηγείται στην κατάργηση των μετρητών ακόμη και μεταξύ των ήδη πρωτοπόρων γειτονικών της χωρών, με τέσσερις στις πέντε πληρωμές να γίνονται ήδη ηλεκτρονικά, και μάλλον θα είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο που θα καταργήσει πλήρως τα μετρητά. Σύμφωνα με τον Μίκλας Αρβιντσον του Πολυτεχνικού Ινστιτούτου της Στοκχόλμης, η μετάβαση θα έχει πλήρως ολοκληρωθεί μέχρι το 2030. Στη Νορβηγία, η μεγαλύτερη νορβηγική τράπεζα, η DNB, έχει ζητήσει την κατάργηση των μετρητών, και διά στόματος διευθυντικών στελεχών της έχει υπογραμμίσει ότι η Τράπεζα της Νορβηγίας μπορεί να ελέγξει μόνον το 40% από τα 50 εκατ. κορώνες που κυκλοφορούν. Στη Δανία, περίπου το 1/3 των πολιτών πληρώνει με την εφαρμογή MobilePay τα κινητά.
Η τάση, όμως, για κατάργηση των μετρητών δεν περιορίζεται στον δυτικό κόσμο. Από τη Σκανδιναβία μέχρι την Κίνα και από τον Καναδά μέχρι την Κένυα, προωθείται η μετάβαση σε μια εποχή χωρίς υλικό χρήμα αλλά με πληρωμές μέσω κάρτας, μέσω τραπεζικών λογαριασμών και μέσω κινητών.
Στην Κίνα, μάλιστα, έχει σε ορισμένες περιοχές προχωρήσει σε τέτοιο βαθμό η μετάβαση στη νέα εποχή, ώστε ορισμένες πόλεις τείνουν να παραλείψουν πλήρως την εποχή της χρεωστικής κάρτας και να μεταβούν απευθείας από τα μετρητά στις πληρωμές μέσω κινητού τηλεφώνου. Σύμφωνα με την εφημερίδα Asia Times, στο νότιο μέρος της πόλης Σεντζέν το 80% πληρωμών γίνεται ήδη μέσω κινητού τηλεφώνου.
Η περίπτωση της Σεντζέν φαίνεται, μάλιστα, να αντικρούει ένα από τα επιχειρήματα όσων εναντιώνονται στην κατάργηση των μετρητών και αφορά τον κίνδυνο πλήρους οικονομικής παράλυσης των μικροπωλητών που δεν θα μπορούν να διαθέτουν την απαιτούμενη τεχνολογία. Η ίδια εφημερίδα αναφέρεται στις περιπτώσεις γυναικών που πωλούν πρόχειρο φαγητό στον δρόμο και πληρώνονται μέσω κινητών.
Στην Κίνα οι χρήστες Ιντερνετ ανέρχονται σε 700 εκατ. άτομα, είναι εν ολίγοις περισσότεροι από το άθροισμα των χρηστών σε ΗΠΑ και Ευρώπη, και το 57,7% από αυτούς κάνει χρήση των κινητών του για να πληρώνει. Εχει, έτσι, αναπτυχθεί αναλόγως η σχετική τεχνολογία και είναι κινεζικές οι τέσσερις μεγαλύτερες εταιρείες υψηλής τεχνολογίας με ειδίκευση στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, οι τέσσερις μεγαλύτερες του λεγόμενου κλάδου των fintechs: η Ant Financial του ομίλου Alibaba με χρηματιστηριακή αξία 60 δισ. δολαρίων και 50% μερίδιο αγοράς, η Lufax αξίας 18,5 δισ. δολαρίων, η JD Finance αξίας 7 δισ. δολαρίων –κοινοπραξία της JD και της Tencent–, και η Qufenqi αξίας 5,9 δισ. δολαρίων. Οι εταιρείες αυτές προσφέρουν εναλλα- κτική έναντι του τραπεζικού συστήματος της Κίνας, καθώς το 80% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη χώρα δεν έχει την κατάλληλη στήριξη από τις κινεζικές τράπεζες.
Ανάλογα καινοτόμες στην κατάργηση των μετρητών αποδεικνύονται ορισμένες χώρες της Αφρικής. Στην Κένυα, για παράδειγμα, δεν είναι καν απαραίτητος πλέον ο τραπεζικός λογαριασμός για μια πληρωμή χωρίς μετρητά. Εδώ και μία δεκαετία υπάρχει η πλατφόρμα πληρωμών M-Pesa που δίνει τη δυνατότητα σε εκατομμύρια χρήστες κινητών να μεταφέρουν χρήματα στέλνοντας μόνον ένα γραπτό μήνυμα από το κινητό τους. Η Ζιμπάμπουε, άλλωστε, γνώρισε το περασμένο έτος μια οξύτατα κρίση ρευστότητας που αναθέρμανε την απέχθεια της κοινής γνώμης προς τις τράπεζες και οδήγησε στην ανάπτυξη μιας σειράς από πλατφόρμες πληρωμών μέσω κινητών. Αυτές οι πλατφόρμες προσέφεραν την εναλλακτική λύση στο εμπόριο, ενώ το σύστημα λειτούργησε αρχικά στην πρωτεύουσα Χαράρε και στη συνέχεια απέδωσε και στις αγροτικές περιοχές.
Στην Κίνα οι χρήστες Ιντερνετ φθάνουν τα 700 εκατ. άτομα και το 57,7% από αυτά χρησιμοποιεί το κινητό του για να πληρώνει.