Στο κόκκινο η ελευθερία του Τύπου στη Λευκορωσία
Δεκάδες δημοσιογράφοι θύματα αστυνομικής βίας κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων
Εν συντομία
Βίαιη συμπεριφορά των αρχών της Λευκορωσίας προς δημοσιογράφους καταγράφει η ένωση συντακτών της χώρας, ενώ περιστατικά καταγγέλλουν οργανώσεις προστασίας της ελευθερίας του Τύπου σε όλο τον κόσμο.
Γιατί ενδιαφέρει
Πλήγμα στη δημοκρατία.
Μέρα με τη μέρα γιγαντώνεται το κύμα των επιθέσεων ενάντια στην ελευθερία του Τύπου σε μια Λευκορωσία η οποία πάλλεται στον ρυθμό των μαζικών διαδηλώσεων με αίτημα την παραίτηση του πρωθυπουργού Βίκτορ Λουκασένκο. Ολα ξεκίνησαν αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των προεδρικών εκλογών της 9ης Αυγούστου, σύμφωνα με τα οποία ο Λουκασένκο επανεκλέχθηκε για έκτη φορά με ποσοστό 80%, γεγονός που έκανε πλήθος κόσμου να βγει στους δρόμους κάνοντας λόγο για εκλογική νοθεία.
Πολλές διαδηλώσεις έλαβαν χώρα μπροστά σε εργοστάσια αλλά και στην έδρα της δημόσιας τηλεόρασης, η οποία προκήρυξε γενική απεργία διαμαρτυρόμενη για την αμφιλεγόμενη επανεκλογή του προέδρου Λουκασένκο. Την ώρα που δεκάδες χιλιάδες πολίτες κατακλύζουν τους δρόμους του Μινσκ και άλλων πόλεων, πλήθος δημοσιογράφων που επιχειρούν να καλύψουν τις πορείες δέχονται απρόκλητες επιθέσεις από αστυνομικούς, συλλαμβάνονται, κρατούνται και σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα εξαφανίζονται χωρίς να αφήνουν κανένα ίχνος πίσω τους.
Περισσότερες από 170 παραβιάσεις
Από την αρχή της επίσημης προεκλογικής εκστρατείας στις 8 Μαΐου η Ενωση Δημοσιογράφων της Λευκορωσίας (BAJ) κατέγραψε περισσότερες από 170 παραβιάσεις της ελευθερίας του Τύπου. Ειδικότερα, μόνο μεταξύ του διαστήματος 9 και 11 Αυγούστου κατέγραψε τουλάχιστον 84 περιστατικά εναντίον 62 δημοσιογράφων από τη Λευκορωσία αλλά και άλλες χώρες. Ορισμένοι εξ αυτών τέθηκαν υπό κράτηση, άλλοι ξυλοκοπήθηκαν ή τραυματίστηκαν, ενώ πολλοί υπέστησαν σωματική βία αλλά και ζημιές στον εξοπλισμό τους. Αξίζει να σημειωθεί μάλιστα ότι οι αρχές της Λευκορωσίας τις τελευταίες ημέρες έχουν πολλαπλασιάσει τις συλλήψεις αντιπολιτευομένων και επικεφαλής απεργιών.
Σε πολλές περιπτώσεις κατά τη διάρκεια των ταραχών οι αστυνομικοί χρησιμοποίησαν δακρυγόνα, κανόνια νερού και άλλες μεθόδους για να διαλύσουν τα πλήθη, με αποτέλεσμα μία δημοσιογράφος να τραυματιστεί από λαστιχένια σφαίρα, ενώ ένας δημοσιογράφος του Associated Press της Ουκρανίας ξυλοκοπήθηκε σοβαρά και υπέστη διάσειση.
Οργανώσεις προστασίας της ελευθερίας του Τύπου σε όλο τον κόσμο καταγγέλλουν περιστατικά στα οποία διάφοροι δημοσιογράφοι αναγκάζονται να εισέλθουν σε φορτηγά χωρίς σήμανση, συνοδευόμενοι σε πολλές περιπτώσεις από αστυνομικούς με πολιτικά ρούχα.
Πέρα από τις ευθείες επιθέσεις εναντίον των δημοσιογράφων και άλλων εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης, οι αρχές της χώρας φέρεται να έχουν υπονομεύσει και το δικαίωμα των πολιτών της Λευκορωσίας
Μόνο στο διάστημα μεταξύ 9 και 11 Αυγούστου η Ενωση Δημοσιογράφων της Λευκορωσίας (BAJ) κατέγραψε τουλάχιστον 84 περιστατικά εναντίον 62 δημοσιογράφων
για ενημέρωση, καθώς έκοψαν την πρόσβαση στο διαδίκτυο επηρεάζοντας ιστότοπους και δημοφιλείς εφαρμογές, όπως το WhatsApp, το YouTube κ.ά.
Σύμφωνα με την πλατφόρμα NetBlocks, η οποία καταγράφει περιπτώσεις παραβίασης της ελευθερίας του Τύπου, η διακοπή κλιμακώθηκε στις 9 Αυγούστου, ημέρα των εκλογών, δημιουργώντας κενό πληροφόρησης την ώρα που οι πολίτες αγωνίζονταν να δημιουργήσουν επαφή με τον έξω κόσμο. Μάλιστα οι αρχές έκαναν λόγο για επιθέσεις στον κυβερνοχώρο από ξένους πράκτορες. Ορισμένοι εξωτερικοί και ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες ωστόσο επιβεβαίωσαν πως επρόκειτο για απόπειρα περιορισμού του δικαιώματος των πολιτών για ενημέρωση και οργάνωση.
Μπλόκο σε ξένους δημοσιογράφους
Οι συνοριοφύλακες της Λευκορωσίας αρνήθηκαν την είσοδο 17 σε ξένους δημοσιογράφους επικαλούμενοι έλλειψη αναγνωριστικών εγγράφων που να πιστοποιούν την ιδιότητά τους. Συγκεκριμένα, δημοσιογράφοι από Εσθονία, Πολωνία, Σερβία, Γερμανία και Γεωργία επιχείρησαν να εισέλθουν στη χώρα για να καλύψουν όσα διαδραματίζονται, ωστόσο δεν τους επιτράπηκε.
Τα γεγονότα στη χώρα οδήγησαν 16 διεθνείς οργανισμούς προστασίας της ελευθερίας του Τύπου να εκδώσουν κοινό ψήφισμα καλώντας τη Λευκορωσία να προστατεύσει τους δημοσιογράφους που καλύπτουν τα γεγονότα των τελευταίων ημερών.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στο ψήφισμα, «οι υπογράφοντες οργανισμοί καλούμε επειγόντως τις αρχές της Λευκορωσίας να διασφαλίσουν ότι οι επιθέσεις εναντίον δημοσιογράφων και εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης θα σταματήσουν και ότι όλοι όσοι κρατούνται θα απελευθερωθούν χωρίς καθυστέρηση. Ακόμη καλούνται οι αρχές της Λευκορωσίας να τερματίσουν αμέσως όλες τις διακοπές στο διαδίκτυο και να διασφαλίσουν την πρόσβαση σε δωρεάν και ανοιχτό διαδίκτυο και πληροφορίες, να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους για προστασία της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και του κράτους δικαίου και να διασφαλίσουν ότι οι δεσμεύσεις τους έναντι της δημοκρατίας θα είναι κάτι περισσότερο από υποσχέσεις».
Ακόμη, με το ψήφισμα καλούνται τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και η ευρωπαϊκή κοινότητα να χρησιμοποιήσουν κάθε διπλωματική δύναμη που διαθέτουν για να διασφαλίσουν ότι ο λαός της Λευκορωσίας, συμπεριλαμβανομένων όλων των δημοσιογράφων και των εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης, θα λάβει την προστασία που δικαιούται.
«Καλούμε τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και την ευρωπαϊκή κοινότητα να υποστηρίξουν πρακτικά και ουσιαστικά όσα άτομα απειλούνται, συμπεριλαμβανομένων των δημοσιογράφων και των άλλων εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης, προσφέροντάς τους, όπου απαιτείται, ασφαλή διέλευση, καταφύγιο και ιατρική βοήθεια» επισημαίνεται μεταξύ άλλων στην ανακοίνωση.