Εφυγε και ο τελευταίος από τους Socrates

Με τον θάνατο του Αντώνη Τουρκογιώργη, τρίτου και τελευταίου από την πλέον μακρόβια σύνθεσή τους, δεν απομένει πλέον κανένα μέλος του αναμφίβολα πιο ιστορικού ελληνικού rock συγκροτήματος

ΟΑντώνης Τουρκογιώργης γεννήθηκε στον Πειραιά στις 18 Φεβρουαρίου 1951. Από πολλές πλευρές τη ζωή του καθόρισε η αδελφική φιλία του με τον κατά λίγους μήνες μεγαλύτερο και συμμαθητή του Γιάννη Σπάθα. Ο δεύτερος είχε αρχίσει να μαθαίνει να παίζει κάποια όργανα ήδη από την παιδική ηλικία του και αφού -όπως τόσα παιδιά της ηλικίας τους- αγάπησαν το rock που τότε άρχιζε να κυριαρχεί στην Αγγλία και στις ΗΠΑ στην εφηβεία τους ξεκίνησαν να μαθαίνουν μαζί ηλεκτρική κιθάρα.

Το πρώτο και σημαντικότερο πρότυπό τους ήταν ο Jimi Hendrix και έτσι, όταν το 1969 αποφάσισαν να σχηματίσουν ένα συγκρότημα, είχε το σχήμα του δικού του, δηλαδή ένα power rock trio. Χωρίς ο Αντώνης Τουρκογιώργης να στερείται στο ελάχιστο ικανοτήτων στην κιθάρα, ο Γιάννης Σπάθας σαφώς υπερτερούσε, ειδικά στο σολιστικό σκέλος, και έτσι ο πρώτος ανέλαβε το μπάσο, όργανο στο οποίο επέδειξε ακόμα περισσότερες δυνατότητες και ταυτίστηκε μαζί του, ενώ ταυτόχρονα ήταν τραγουδιστής (ενώ ο Σπάθας όχι) και έτσι ανέλαβε και την ερμηνεία. Οι δύο φίλοι εισήχθησαν στην ίδια σχολή, στο Τμήμα Αγγλικής Φιλολογίας του ΕΚΠΑ, καθώς όμως ο Τουρκογιώργης ήταν μάλλον πιο επιμελής, έγραφε τους στίχους των τραγουδιών που συνέθεταν είτε μαζί είτε μόνος του ο Σπάθας.

Ηλεκτρικός Σωκράτης

Το δίδυμό τους ήταν και παρέμεινε μέχρι το τέλος ο πυρήνας των Socrates Drank Τhe Conium, όπως ονόμασαν το συγκρότημά τους, με μια σειρά από ντράμερ να τους συμπληρώνουν. Πρωτοεμφανίστηκαν δισκογραφικά στη συλλογή «Ζωντανοί στο Κύτταρο» το 1971, αλλά ο πρώτος ομότιτλος δίσκος τους κυκλοφόρησε την επόμενη χρονιά με φανερή την αγάπη τους -εκτός βέβαια από τον Jimi Hendrix- στο blues. Ακολούθησαν άλλοι δύο, αλλά -έχοντας ήδη συντομεύσει το όνομά τους σε Socrates- το πιο σημαντικό album τους ήταν το τέταρτο, το «Phos» του 1976, με παραγωγό τον Βαγγέλη Παπαθανασίου. Λίγο μετά την κυκλοφορία του ο -κατά τρία χρόνια νεότερος του διδύμουΝίκος Αντύπας αντικατέστησε τον Γιώργο Τρανταλίδη στα ντραμς, ενώ στις ζωντανές εμφανίσεις τους άρχισαν να προστίθενται κι άλλοι μουσικοί, ακόμα ένας κιθαρίστας και κιμπορντίστας, ενίοτε και μπασίστας όταν ο Τουρκογιώργης αποφάσιζε να παίξει κιθάρα.

Ακολούθησαν άλλοι δύο δίσκοι, ώσπου ξαφνικά το 1983 το τρίο ξανά Σπάθας-Τουρκογιώργης-Αντύπας άλλαξε το όνομά του σε Plaza, κυκλοφόρησε το ομότιτλο album και μετέβη στην Αγγλία σε μια προσπάθεια να αρχίσει μια νέα καριέρα εκεί. Οι συνθήκες όμως δεν τους ταίριαξαν καθόλου και έτσι επέστρεψαν πολύ σύντομα και επί της ουσίας διαλύθηκαν. Υπήρξε μια επανένωση του τρίο για μια πολύ επιτυχημένη συναυλία στο Θέατρο Λυκαβηττού το 1999 και στη συνέχεια μια λίγο πολύ άτυπη επανασύνδεση των Socrates το διάστημα 2002-2010 με ντράμερ τον Μάκη Γιούλη. Εκείνη την περίοδο έκαναν κάποιες ηχογραφήσεις, οι οποίες εντέλει κυκλοφόρησαν πέρυσι με τον κυριολεκτικό τίτλο «Last Forever».

Λάτρης του rock

Μετά τη διάλυση των Socrates τα τρία μέλη τους δραστηριοποιήθηκαν προσωπικά, οι Σπάθας και Αντύπας ως συνθέτες, ενορχηστρωτές και φυσικά εκτελεστές. Καθώς όμως ο Αντώνης Τουρκογιώργης ήταν επίσης τραγουδιστής και στιχουργός, ήταν ο πρώτος που κυκλοφόρησε προσωπικό δίσκο το 1986, το «Τα μάτια 14», ο οποίος ξεκινούσε με το «Ροκάρω γιατί γουστάρω». Ακολούθησαν άλλοι πέντε, στους οποίους συχνά συνεργαζόταν με τον μικρότερο αδελφό του και εξαίρετο κιθαρίστα Άκη Τουρκογιώργη, ενώ το «ΠυρΓυνή και Rock ‘n’ Roll» του 1991 ήταν μια ερμηνευτική σύμπραξη με τη σύζυγό του Λίνα Μπαμπατσιά. Στον τελευταίο, το «Ουφ!» του 1998, υπήρχε και το εμβληματικό για εκείνον τραγούδι «Η ροκιά θέλει μαγκιά».

Ισως και να είχε κατά νου να επανέλθει στην προσωπική διαδρομή του, αλλά οποιοδήποτε σχέδιο, όπως και την επανασύνδεση των Socrates, σταμάτησε το εγκεφαλικό επεισόδιο το οποίο υπέστη το 2010 αφήνοντάς του πολλά και ιδιαίτερα σοβαρά προβλήματα υγείας. Από την αρχή μέχρι το τέλος υπήρξε -έστω με τον κάπως ιδιόρρυθμο κάποιες φορές τρόπο του- ένας ασυμβίβαστος rocker, όχι μόνο στο μουσικό ύφος αλλά και στην ψυχή. Μετά τον θάνατο του Γιάννη Σπάθα το 2019 και του Νίκου Αντύπα το 2022 έφυγε και εκείνος την Κυριακή σε ηλικία μόλις 73 ετών για να πάει να τους συναντήσει σε ένα μεγάλο και ατέλειωτο jam. Keep on rockin’ Tony...

Τα συλλυπητήριά της εξέφρασε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μανδώνη, ενώ η τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ Κυριακή Μάλαμα σε ανακοίνωσή της είπε: «Ο Αντώνης Τουρκογιώργης, με τη χαρακτηριστική μεταλλική φωνή, ήταν ένας εμπνευσμένος μελωδός της ροκ γενιάς του που αφήνει πίσω του μεγάλη πολιτιστική παρακαταθήκη στο ελληνικό τραγούδι συνολικότερα».