Aziatische hoornaar verovert Limburg (en vervolgens Europa)
Voor de mens, maar vernietigend voor de bij. Ongevaarlijk
WESP
HASSELT
De Aziatische hoornaar verovert Europa met een snelheid van 60 kilometer per jaar. In 2004 dook de soort voor het eerst op in Frankrijk, binnengebracht met een lading bonsai-boompjes. In 2017 streek ze neer in West-Vlaanderen. Na een verovering van de kuststreek rukt ze nu op naar het oosten. De hoornaar profiteert van de alsmaar langere en warmere zomers. Elke koningin kan steeds succesvoller nestelen en tussen de 50 en 500 koninginnen voortbrengen. Zo’n 10 à 15 procent daarvan maakt het jaar nadien opnieuw een nest. In november 2017 waren er 15 waarnemingen in België, waarvan 6 in Vlaanderen. In 2021 werden 164 nesten gemeld, waarvan 13 in Limburg. Dit jaar waren er tot nog toe in Limburg alleen al acht meldingen. Brandweerzone Noord-Limburg telde dit jaar nog geen enkele melding. Bij de brandweerzones Oost- en Zuid-West Limburg kwamen tientallen meldingen binnen. “Maar in de praktijk bleek het slechts in een enkel geval om de Aziatisch hoornaar te gaan”, zegt een woordvoerder. “De mensen kennen het verschil nog niet goed tussen de Europese en Aziatische hoornaar.”
Gaat het effectief om een nest van Aziatische hoornaars, dan wordt de hulp ingeroepen van brandweerzone Zuid-West Limburg. Die beschikt over een eenheid uitgerust met aangepast materiaal om de nesten van hoornaars te verdelgen, zoals dikkere pakken en lansen om de nesten, die meestal aan hoge takken hangen, te kunnen bereiken en met gif te injecteren.
Boosdoener
In tegenstelling tot de zachtaardige Europese hoornaar is de Aziatische hoornaar een boosdoener. Hij heeft onder meer onze honingbij op z’n menu staan en heeft een succesvolle strategie ontwikkeld om de bijen al vliegend voor hun nesten te vangen. Soms dringen ze bijenkasten binnen om ze zo goed als leeg te maken. Ze bijten kop en vleugels van de bijen af en voeren de borststukken aan hun larven.
Herkennen
Wanneer u een nest van Aziatische hoornaars ziet, dan laat u die best zo snel mogelijk verdelgen. Doe dit nooit zelf. Roep de hulp in van de brandweer. Maak ook melding bij Vespawatch.be.
De Aziatische hoornaar kan worden herkend aan het zwart fluwelig borststuk, de poten met opvallende gele uiteinden en het oranjerood gezicht. Hij is met een lengte van 2,5 à 3 centimeter iets kleiner dan de Europese hoornaar, die rode poten heeft en meer geel op het achterlijf.
Voor de mens vormt de Aziatisch hoornaar (net zoals zijn Europese tegenhanger) geen gevaar. Alleen als u zijn nest bedreigt, kan hij agressief uit de hoek komen. “Er wordt wel eens geschreven dat een hoornaar een paard kan doden. Dat is niet waar. De angel is wel groter, maar het gif is niet sterker dan dat van een gewone wesp”, zegt Win Vertommen, wespenspecialist van Natuurpunt. “In mijn hele loopbaan heb ik zelfs nog niemand gezien die door een hoornaar was gestoken. Een hoornaar zoekt ook de eettafel of frisdranken niet op, en is minder aanwezig dan de gewone wesp.”
Toch gestoken?
“Een hoornaar heeft, net als een wesp, geen angel die blijft steken. Het heeft dan ook geen zin om die uit te zuigen”, aldus Vertommen. “Ook het gif zal u wellicht niet kunnen wegzuigen.”
Azijn neutraliseert het gif. IJs of een koele doek kan de pijn verzachten. Bij een steek in een vinger, ontdoet u die best meteen van een eventuele ring. Bij een steek in de mond, keel of halsstreek kan een ijsblokje helpen om zwelling en ademnood te voorkomen. Neem dan wel onmiddellijk contact op met de hulpdiensten via 112.