”Groepsimmuniteit opbouwen door 8 op de 10 Belgen te vaccineren”
Het coronavirus krijgen we pas echt klein als een doeltreffend vaccin beschikbaar is én voldoende mensen zich laten inenten. “Mogelijk zal 8 op 10 een spuitje moeten halen om de felbegeerde groepsimmuniteit te bereiken”, zegt vaccinoloog Pierre Van Damme (U Antwerpen). Niet evident, wetende dat een op drie twijfelt over inenting.
CORONAVIRUS
ANTWERPEN
De verlossing van de pandemie begint met een veilig en doeltreffend vaccin. De tweede stap is net zo belangrijk: Voldoende mensen moeten zich laten inenten. Hoeveel precies hangt dan weer af van het vaccin. Hoe beter het werkt, hoe minder groot de vereiste ingeënte groep en vice versa. Eén of zelfs meerdere kandidaatvaccins staan klaar om volgend jaar op de markt te komen. Hoe efficiënt ze zijn weet op dit moment nog niemand. Met wat geluk zit er een type mazelenvaccin tussen, dat werkt 95 op de 100 keer. Volgens een Amerikaanse studie zou dan slechts 60 procent van de bevolking ingeënt moeten worden. Maar het is verre van zeker dat het coronavaccin zo goed zal presteren. Het kan ook anders lopen. Het jaarlijkse griepvaccin schippert rond de 50 procent. Voor een coronavaccin zou dat te laag zijn, zegt vaccinoloog Pierre Van Damme (U Antwerpen).
Zelfs als je dan heel de samenleving inent, levert het geen groepsimmuniteit op. 60 procent is eigenlijk ook te laag. Van Damme rekent op een doeltreffendheid van minstens 70 procent. “Als we dan 8 op de 10 Belgen vaccineren en rekeninghouden met de al opgebouwde natuurlijke immuniteit dan kan de verspreiding van het virus voldoende vertraagd worden.” Toch is het te hopen dat het vaccin nog beter scoort. Volgens een recente bevraging van het Wereld Economisch Forum wil een op drie Belgen zich niet laten inenten. Het cijfer ligt in lijn met wat de Hoge Gezondheidsraad al langer vermoedt. In juli schreef het in een advies dat tussen 20 en 30 procent een vaccinatie zal weigeren.
Twijfelaars overtuigen
De tweewekelijkse bevraging van de Universiteit Antwerpen is optimistischer. Daarin weigert niet een op drie een vaccin, maar zit een vergelijkbare groep wel met twijfels. “Het is normaal dat mensen voorzichtig zijn, maar dat betekent nog niet dat ze zich niet zullen inenten”, zegt immunologe Corinne Vandermeulen (KU Leuven). Volgens haar hebben we een vaccin nodig met een hoge efficiëntie, zeker bij de risicogroepen. Als dat er eenmaal is dan zijn sensibiliseringen informatiecampagnes nodig om de vaccinatiegraad zo hoog mogelijk op te tillen, te beginnen bij de risicogroepen en gezondheidswerkers. Ook de drempel om een vaccin te halen moet zo laag mogelijk. “We gaan creatief moeten zijn”, zegt Van Damme. “We gaan dit via scholen en huisartsenpraktijken moeten doen, maar ook met vaccinatiedagen georganiseerd door lokale besturen.”
Vaccinatieplicht?
De kans dat u bij wet verplicht wordt om een coronavaccin te halen is klein. Momenteel is het niet aan de orde, klinkt het bij de Interministeriële conferentie Volksgezondheid. Het zou meteen op een praktisch probleem botsen. Er zijn onvoldoende dosissen beschikbaar om het bij iedereen af te dwingen.
Zelfs als de stocks overvol zitten is een verplichting ‘het laatste redmiddel’, zegt Van Damme die gelooft dat sensibilisering moet kunnen volstaan. Ook Vandermeulen is er niet voor te vinden. “Dan krijg je mogelijk het omgekeerde effect en creëer je aversie. Er zijn al genoeg samenzweringstheorieën die zeggen dat de pandemie door de overheid is opgezet.”
“Als we 8 op de 10 Belgen vaccineren en rekeninghouden met de al opgebouwde
natuurlijke immuniteit dan kan de verspreiding van het virus voldoende
vertraagd worden”
Pierre Van Damme
Vaccinoloog U Antwerpen