Lachaert moet al eerste Vivaldi-brand blussen
De onderhandelingen over de Vivaldi-coalitie zijn amper gestart of het vertrouwen was gisteren al zoek. CD&V-voorzitter Joachim Coens pikte het niet dat hij allerlei beloofde garanties niet terugvond in de onderhandelingsnota. “Een misverstand”, is de uitleg.
Vrijdag straalde preformateur Egbert Lachaert (Open Vld) nog optimisme uit. Vijftien maanden na de verkiezingen was er eindelijk een regering in de maak. Maar maandagochtend bleek al dat het vertrouwen zoek was. “Het project staat op dit moment onder druk”, zei Coens nog voor de start van het partijbureau waarop de CD&V-ministers en parlementsleden verzamelden. Preformateurs Egbert Lachaert en Conner Rousseau hebben afgelopen weekend de onderhandelingen voor deze week voorbereid. Zondagavond hebben ze hun integrale onderhandelingsnota verstuurd naar de voorzitters. Coens vond in die integrale versie allerlei afspraken niet terug. Voor de ethische dossiers als abortus kreeg de partij bijvoorbeeld niet wat beloofd was. Maar dat was niet alles. Ook de passage over de staatshervorming was voor CD&V een probleem, net als die over het sociaal overleg. Coens greep daarop naar zijn telefoon, maar zowel Lachaert als Rousseau reageerden niet. Vandaar dat hij bij de start van het partijbureau zo fors uithaalde. “We hebben vorige week duidelijke afspraken gemaakt over een aantal thema’s die we op een bepaalde manier willen opgelost zien en ik heb niet de indruk dat dit voorlopig zo is”, zei Coens maandagochtend. “Ik ben wat dit betreft bijzonder ontstemd.”
Overbodig
CD&V doet er alles aan om niet als overbodige partij in de regering te stappen. Ze heeft vorige week naar alle leden een lijst voorwaarden gestuurd waaraan de regering moet voldoen. Die diende om de bocht te rechtvaardigen van een regering met Vlaamse meerderheid (dus met N-VA) waaraan de partij 15 maanden heeft vastgehouden, naar eentje zonder. Als nu zou blijken dat ze zich zou laten inpakken door de paars-groene partijen, zou dat een geweldige nederlaag zijn. De partij heeft slechte herinneringen aan
de ethische versoepelingen die paars-groen er indertijd door kreeg terwijl ze zelf in de oppositie was geduwd. Meewerken aan een voortzetting van paars-groen is het laatste wat ze wil. “Als we meedoen, is dat om paars-groen onmogelijk te maken”, zei Coens zaterdag op Radio 1.
Vertrouwen
“Om een regering te vormen, moet je op de andere partijen kunnen vertrouwen”, zegt een CD&V’er. “Als blijkt dat er met je opmerkingen geen rekening wordt gehouden dan krijgt dat vertrouwen een deuk. Zo kunnen we niet werken. We willen niet het zevende wiel aan de wagen zijn in die formatie, we gaan niet zomaar deelnemen. Vandaar dat het belangrijk is om de puntjes op de i te zetten.” Coens had vorige week zijn achterban nog moeten overtuigen van een regeringsdeelname, want de partij is daar heel verdeeld over. Daar had hij als argument aangevoerd dat hij Egbert Lachaert vertrouwde, want hij had in de formatiepoging van ‘de drie koningen’ al goed met hem samengewerkt.
Mes in de rug
Ongeveer tegelijkertijd hadden ook Open Vld en sp.a dezelfde soort vergadering met hun achterban. Daar was alles peis en vree. Lachaert kreeg mooie complimenten. Zeker omdat zijn “presidentiële” stijl zo contrasteert met Bart De Wever die zondag via allerlei kanalen verkondigde dat Lachaert hem een mes in de rug had gestoken. Ook bij de socialisten verliep de vergadering rustig. Ze hoorden zelfs dat de sfeer tussen de zeven Vivaldi-partijen goed zat, tot Conner Rousseau de vergadering even schorste omdat er “een probleem” was bij CD&V. De socialisten zijn realistisch, hun trofeeën zijn ook nog niet verworven. Zo is het minimum pensioen van 1.500 euro gekoppeld aan de begroting en is het nog niet duidelijk waarop hun eis voor “eerlijke fiscaliteit” zal uitdraaien. Ook de verhoging van de groeinorm in de gezondheidszorg is nog niet helemaal zoals zij die willen.
Misverstand?
Dat Coens aan de pers zei dat hij “ontstemd” was, was voor zowel sp.a als voor Open Vld een verrassing. Na de middag zouden normaal gezien de onderhandelingen starten, maar de preformateurs hadden hun tijd nodig om eerst de plooien met Coens glad te strijken. In kringen van preformateurs zegt men dat het om “een misverstand” ging dat tijdens die vergadering “uitgeklaard is”. Maar die uitleg wordt tegengesproken door CD&V. “Die afspraken over abortus en staatshervorming zijn voor ons geen details”, zegt een bron. “Onze voorzitter heeft tijdens dat gesprek nog eens herhaald wat de gevoeligheden zijn.”
Dat Lachaert zijn telefoon niet opnam, zou komen omdat hij op dat moment zelf zijn partijbestuur voorzat. Maandagavond zijn de technici van de zeven partijen samengekomen. De vergadering met de partijvoorzitter is uitgesteld naar dinsdag.