Weefgetouwen

Michael O’Leary, de flamboyante topman van de Ierse luchtvaartmaatschappij Ryanair, is niet vies van een straffe uitspraak. Het vult aardig de kranten, ooit stelt er iemand misschien zelfs een boekje mee samen. Dat wordt genieten. Zo zou O’Leary ooit, toen Ryanair zich met een iets betere service ging richten op zakenreizigers, hebben gezegd dat als hij geweten had dat je met beleefd zijn ook geld kan verdienen, hij er veel eerder mee was begonnen. Zou O’Leary ooit nog zeggen dat als hij geweten had dat hij geld kan verdienen door zijn personeel wat beter te behandelen, hij er veel eerder zou mee begonnen zijn? Waarschijnlijk niet. Een eerdere uitspraak van hem luidt immers ook: “De hel zal eerder dichtvriezen dan dat ik vakbonden erken.”

De voorbije maanden waren er voorzichtige signalen dat ook Ryanair de twintigste eeuw zou binnenstappen, maar zoals zo vaak: één zwaluw maakt de lente niet. Toch is de vraag of O’Leary deze krachtmeting kan winnen. Gisteren werden in verschillende landen honderden vluchten geschrapt ten gevolge van stakingen. Zal het O’Leary van gedachte doen veranderen? Allicht niet. Daarvoor zal de druk op de resultaten nog moeten toenemen. De reiziger vliegt inmiddels massaal met Ryanair. Anderhalf uur in een beestenwagon om twee weken te gaan bakken in een all-inclusive in Magaluf. Who cares? De loon- en arbeidsvoorwaarden waar de piloten en het cabinepersoneel het slachtoffer van zijn, het zal de reiziger worst wezen. Hoewel, er was de voorbije dagen toch opvallend veel begrip voor de staking. Alleszins meer begrip dan voor stakende spoorwegarbeiders.

Michael O’Leary, je moet het hem nageven, heeft als geen ander de burgerluchtvaart veranderd. Maar in de relaties met zijn personeel blijft hij een textielbaron uit de negentiende eeuw die zijn werknemers tegen een hongerloon veertien uur per dag aan de weefgetouwen laat zwoegen tot ze erbij doodvallen. Hopelijk gebeurt dat niet op 30.000 voet boven de Alpen.

Relaties met het personeel zijn voor heel wat van die zogenoemde disruptieve bedrijven altijd erg problematisch geweest. Elon Musk verbood zijn werknemers om met familie en vrienden te praten over de slechte arbeidsomstandigheden. Amazon huurde ooit voor de bewaking van centra waar seizoensarbeiders werden ondergebracht een neonazi-militie in. Rond de fabrieken waar Apple zijn toestellen laat produceren, werden netten gehangen om te verhinderen dat de arbeiders moegetergd door het raam springen. Hoe slecht werknemers van Ryanair ook behandeld worden, de topman zelf heeft geen reden tot klagen. De website Forbes schat zijn vermogen op 1,1 miljard dollar (886 miljoen euro).

Relaties met het personeel zijn voor heel wat van die zogenoemde disruptieve bedrijven altijd erg problematisch geweest