“Ooit nog stevige beving hier”

Aardbeving van magnitude 6.2 niet onmogelijk in Limburg

Kan een aardbeving met een 6.2 op de schaal van Richter ook in Limburg? “De aanwijzingen op basis van onze onderzoeksresultaten wijzen daar steeds sterker naar”, zegt de Nederlandse geoloog Ronald van Balen. “België heeft enkele aardbevingsgevoelige plekken”, zegt ook professor Hervé Degée, hoofd van de dienst Bouwkunde van de UHasselt. “We moeten daar meer rekening mee houden in de bouwsector.”

HASSELT -

Als u denkt dat onze streek nooit getroffen werd door aardbevingen, dan zit u goed mis. In de compilatiestudie ‘Seismiciteit in Vlaanderen’ verzamelde een groep onderzoekers maar liefst 1.827 aardbevingen. De aardbeving van Verviers in 1692, met een magnitude van 6.3, veroorzaakte de grootste schade. Ook in het zuiden van Limburg gingen delen van kerken en kastelen tegen de grond. Elf aardbevingen haalden een magnitude tussen 5.0 en 6.0. De zwaarste Vlaamse aardbeving, op 11 juni 1938 in het Oost-Vlaamse Ronse, zorgde volgens de onderzoekers voor een schade die in de huidige tijd tussen de 53 en 236 miljoen euro zou bedragen. Twaalfduizend schoorstenen werden afgerukt. Meer recent bedroeg de schade in Luik (5.0) in 1983 42 miljoen euro en die na de aardbeving van Roermond (1992, 5.4) 103 miljoen euro. In Limburg liepen toen een honderdtal woningen lichte schade op.

Bree

Het seismische gebied rond België, Nederland en Duitsland is binnen Noordwest-Europa één van de meest actieve. Dat heeft onder meer te maken met de Roerdalslenk in Roermond en, nog dichter bij huis, de Feldbissbreuk in Bree. Ronald van Balen, professor geologie aan de Vrije Universiteit van

Hervé DÉGEE Diensthoofd bouwkunde

UHasselt Amsterdam, ontdekte bij veldwerk in Bree dat er ongeveer 2.000 jaar geleden een stevige aardbeving heeft plaatsgevonden met een geschatte magnitude van 6.5 tot 7.0. Verwoestend, kortom. “De Feldbissbreuk én de Roerdalslenk zijn nog steeds in beweging”, legt van Balen uit. “Er vinden steeds kleine, voor mensen niet voelbare aardbevinkjes plaats. Dat er ooit nog een stevige aardbeving aan komt, weten we uit metingen. De kans dat dit vandaag of morgen gebeurt, lijkt klein, maar dat verandert als je dit over een periode van honderd jaar bekijkt.” In de risicoanalyse voor ons land wordt rekening gehouden met één aardbeving van magnitude 6.0 om de 225-355 jaar en eentje van 5.0 om de 33 à 47 jaar.

Ziekenhuizen

België heeft in 2004 de Eurocode 8 ondertekend. Dat is de Europese norm die bepaalt dat er bij het ontwerp van gebouwen rekening moet gehouden worden met het aardbevingsgevaar in de regio. Alle grensgemeenten in het zuidoosten van onze provincie vallen in het meest seismische gebied in België, maar de kans is klein dat er veel rekening gehouden wordt met die code. “In Frankrijk is de norm verplicht en in Italië passen ze hem toe bij openbare gebouwen, maar in België is er geen verplichting. Langzaam groeit wel de bewustwording”, zegt professor Hervé Dégee van de UHasselt. De kerncentrale van Tihange – die In 1992 was de aardbeving van 5.4 magnitude in Roermond voorpaginanieuws. De Roerdalslenk die de beving veroorzaakte, is een van de actiefste in West-Europa. midden in het seismisch gebied ligt – kan volgens de laatste stresstest een magnitude van 6.5 aan. “Ook steeds meer Waalse gebouwen houden rekening met de norm. Het nieuwe ziekenhuis in Luik wordt aardbevingsbestendig gebouwd.” Maar in Vlaanderen en Limburg lopen we blijkbaar nog wat achterop. “Een aardbeving van het niveau van Italië lijkt ver van ons bed, maar in principe hoeft een aardbeving op amper 5 kilometer diepte niet eens zo’n hoge magnitude te hebben. In 1983 in Luik was er schade aan honderd huizen.” “Aardbevingsbestendig bouwen is vijf procent duurder, maar simpele maatregelen hoeven geen geld te kosten. Het begint al bij de architect. Die kan rekening houden met de juiste plaatsing van de muren of kan de vloeren laten verankeren aan de muren.”

Chemelot

Dégee vindt dat er in ieder geval moet gekeken worden naar het veiligheidsniveau van belangrijke openbare gebouwen zoals scholen en ziekenhuizen en Seveso-bedrijven ( bedrijven waar gevaarlijke stoffen aanwezig zijn, red.). “Als er in een aardbevingszone nog één gebouw rechtstaat, zou dat het ziekenhuis moeten zijn. Voor chemische bedrijven zou het wenselijk zijn dat ze de ondergrond isoleren onder citernes. Dan zijn ze beter bestand tegen trillingen. Het Nederlandse chemische bedrijvenpark Chemelot ligt dicht bij aardbevingsgebied, maar ik denk niet dat ze er rekening mee houden.”