Miserie, miserie, miserie

Alleen in jaren tachtig was het erger dan nu

De economische toestand in ons land gaat er zienderogen op achteruit. De ‘miserie-index’ stijgt in sneltempo. Enkel begin jaren tachtig van vorige eeuw stond die indicator hoger dan nu. En vergeleken met onze buurlanden zijn we goed op weg om het jaar te eindigen als de slechtste leerling van de klas.

“Net als toen is ook nu de hoge inflatie dé boosdoener”, zegt KBC-econoom Johan Van Gompel. “Toen was die opstoot te wijten aan olie, nu aan gas.” De oliecrisis van 1979 – een gevolg van de Iraanse Revolutie, die de sjah van Perzië verdreef en de ayatollahs aan de macht bracht – deed de economie in een recessie belanden. “En dat dreigt nu ook te gebeuren: het derde kwartaal zal wellicht een krimp vertonen, het vierde kwartaal zo goed als zeker. En twee kwartalen van negatieve groei, dat betekent recessie.”

Ook de criteria ‘overheidstekort’ en ‘handelsbalans’ staan op rood. “Het gulle steunbeleid – eerst ten tijde van corona, nu ook tijdens de energiecrisis – heeft een zware impact op de overheidsfinanciën, terwijl we geen buffers hebben aangelegd toen het goed ging. En onze grote afhankelijkheid van buitenlandse energie weegt op de handelsbalans, waardoor we meer invoeren dan uitvoeren, ook al omdat we een zeer energie-intensieve industrie hebben. Denk maar aan de chemiecluster in de

Antwerpse haven”, zegt Van Gompel.

Toch is er één huizenhoog verschil, aldus de KBC-econoom: “In de jaren tachtig piekte de werkloosheid, nu zitten we met krapte op de arbeidsmarkt. Een gevolg van het feit dat de meeste bedrijven door de band genomen de coronapandemie goed zijn doorgekomen, al is ook de demografische toestand niet te vergelijken: door de vergrijzing krimpt de actieve beroepsbevolking. Die lage werkloosheidsgraad is overigens de enige factor waar we beter scoren dan de buurlanden.”

Tweestrijd

De overheid moet de gezinnen en de bedrijven steunen om deze moeilijke periode door te komen, en tegelijk een oog houden op de begroting. “Al was het maar omdat we de factuur niet gewoon mogen doorschuiven naar de volgende generaties”, zegt Johan Van Gompel. “En dus zit er maar één ding op: de maatregelen niet uitsmeren over de brede bevolking, maar specifiek richten op die mensen die ze het hardst nodig hebben.” Alleen is de politiek daar nog van doordrongen, Selien de Schryder, monetair econoom aan de UGent. “In de coronacrisis hield de overheid de economie overeind, vandaag lijkt het meer alsof de overheid met allerlei ingrepen ons energieverbruik in stand houdt. Dat kan niet de bedoeling zijn.”