Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Het fragiele ego van Poetin
Burgemeester Praag was mogelijk doelwit van Russische spion met gif in koffer
Hij maakte eerder al duidelijk niet bang te zijn van grootmachten als China en Rusland. Maar een langlopende ruzie met het Kremlin lijkt nu stevig te escaleren voor de Praagse burgemeester Zdenek Hrib. Uit onderzoek zou blijken dat een Russische spion onlangs naar de Tsjechische hoofdstad reisde met het uiterst giftige ricine in zijn diplomatieke koffer. Het doelwit? Het Praagse stadsbestuur. Rusland ontkent de aantijgingen met klem.
Begin deze maand, op de luchthaven van Praag. Een man met Russische nationaliteit landt op de tarmac. Hij toont zijn diplomatiek paspoort en wordt zonder argwaan weggeleid. Niemand die zich vragen stelt, niemand die zijn bagage controleert. De man wordt opgepikt door een diplomatiek voertuig en rechtstreeks naar de Russische ambassade in de Tsjechische hoofdstad gebracht.
Op zich niets bijzonders, zou men denken. Maar het Tsjechische blad Respekt onthulde dat de lokale autoriteiten in een latere fase achterhaalden dat in het koffertje van de zogenoemde diplomaat een hoeveelheid van het uiterst giftige ricine stak.
Die onthutsende vaststelling deed de Tsjechische politie concrete informatie over de man in kwestie opzoeken. Na uitvoerig onderzoek vermoedt men dat hij een spion zou zijn van een van de Russische geheime diensten. Meer nog: hij zou een “reëel gevaar” betekenen voor enkele politici in
het Praagse stadsbestuur.
Sovjet-standbeeld verwijderd
Een van die vermoedelijke doelwitten is, volgens Respekt, zonder twijfel burgemeester Zdenek Hrib. Het is nooit een geheim geweest dat de
liberaal van de Tsjechische Piratenpartij overhoop ligt met het Kremlin, na eerdere omstreden beslissingen. Hrib – een 38-jarige dokter van opleiding – is nooit bang geweest van een beetje tumult. Ook niet als zijn tegenstanders grootmachten als Rusland of China zijn. Eind vorig jaar deed hij nog wat geen enkel ander land zou durven: China pesten. Hij deed dat onder meer door zijn stad te laten verzusteren met het Taiwanese Taipei, wat een doorn in het oog was van de Chinese regering.
Maar nu zou dus vooral Moskou erg kwaad zijn op Zdenek Hrib en zijn Praagse collega’s. Het stadsbestuur zou zich de woede van Rusland op de hals hebben gehaald met een aantal verrassende beslissingen de voorbije maanden. Zo onthulde burgemeester Hrib in februari het nieuwe naambordje van het gewezen “Onder De Kastanjebomen Plein”, vlak naast de Russische ambassade. Het plein werd omgedoopt tot het “Boris Nemtsov Plein”. Pittig detail: Nemtsov is een Russische oppositiepoliticus die enkele jaren geleden werd doodgeschoten in het centrum van Moskou nadat hij luid kritiek gaf op president Poetin. Zijn moord is officieel “niet opgehelderd”.
Politiebescherming
De andere politici die in het vizier van de mogelijke Russische spion kwamen, zouden districtsburgemeester Pavel Novotny zijn, en Ondrej Kolar van het zesde district van Praag. Hij zou het verhaal van onderzoeksblad Respekt inmiddels volledig bevestigd hebben, en staat net als burgemeester Hrib onder politiebescherming omdat de Russische diplomaat volgens de theorie uitgestuurd zou zijn om hen te vermoorden. Ondrej Kolar zou betrokken geweest zijn bij een andere beslissing die wrevel opwekt in Moskou, namelijk het verwijderen van het standbeeld van een Sovjet-maarschalk in zijn district.
In een interview met Politico zegt burgemeester Zdenek Hrib dat hij de commotie van Rusland om die beslissingen niet goed snapt. De Tsjechische autoriteiten spreken zich officieel niet uit over een mogelijke dreiging op hun politici. Maar burgemeester Hrib neemt de bedreigen wel ernstig, zegt hij tegenover Politico. “Ik kan niet zeggen waarom de politie mij onder bescherming plaatst. Maar in dit land doen ze dat alleszins niet voor niets”, zegt hij. Of hij dan ook bang is? “Het is de taak van een politicus om de vrijheid van meningsuiting te verdedigen. Ook als er een risico voor je eigen veiligheid is. Dat is een principiële zaak.”
“Verzonnen verhaal”
De Tsjechische president Milos Zeman is niet gelukkig om de ruchtbaarheid rond een mogelijke bedreiging op de burgemeester van Praag. Hij hoopte net toenadering te zoeken tot Rusland en China, en beschuldigt Zdenek Hrib er nu van dat hij zijn eigen “buitenlands beleid” voert.
De Russische ambassade noemt de aantijgingen over een moordcomplot met gif compleet verzonnen. “Het artikel van Respekt heeft geen enkele grond”, klinkt het resoluut. Ook het Kremlin reageert gepikeerd. “Dit is een verzonnen verhaal”, zegt woordvoerder Dmitri Peskov.