Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Alsof we een derde collega mee op interventie hebben”
Antwerpse politie investeert 1,3 miljoen in 400 bodycams
Na uitgebreid onderzoek gaat de politiezone Antwerpen vierhonderd bodycams kopen. “Een goede zaak, na lang wachten op een wettelijk kader”, zegt burgemeester Bart De Wever (N-VA). Volgens de politie kunnen de camera’s zorgen voor bewijs voor politie én burger.
In de nazomer van 2017 werd een fietsteam van de politiezone Antwerpen op de Turnhoutsebaan het slachtoffer van geweld na een banale verkeerscontrole. In de nasleep ontstond een welles-nietesdiscussie over wat er zich op het kruispunt had afgespeeld.
“Met bodycams moeten we dit soort nonsens niet meer ondergaan”, zuchtte Antwerps burgemeester Bart De Wever (N-VA) toen. Tweeënhalf jaar later is het zover en koopt de Antwerpse politie vierhonderd bodycams aan. “Een goede zaak, na lang wachten op een wettelijk kader (dat is er sinds mei 2018, red.)”, reageert De Wever.
De toestellen werden uitgekozen na een lang onderzoek, er werden speciale opzetstukken ontwikkeld om de bodycams aan het politieuniform te bevestigen. Het onderzoek, de testperiode en de aankoop van de bodycams zullen de politie 1,3 miljoen euro kosten over een periode van vijf jaar. “Onze opgedane kennis delen we ook graag met andere politiezones”, zegt men in Antwerpen.
Onderdeel van het uniform
De bodycams zullen in eerste instantie gebruikt worden door de eerstelijnspolitie. Het Orida-fietsteam rijdt er bij wijze van test al even mee rond en ook de interventieploegen, de snelleresponsteams en nadien de mobiele eenheid zullen bodycams kunnen gebruiken. Kúnnen, want het is niet zo dat de camera’s de klok rond zullen draaien. De wet verplicht namelijk dat de politieman of -vrouw eerst aan de burger meldt dat die gefilmd zal worden. Een dubbele tik op een grote knop op het toestel later wordt alles gefilmd, door camera’s met een reikwijdte van 160 graden. De beelden zijn scherp en de geluidskwaliteit doet het ook in de winderige omstandigheden van woensdag behoorlijk.
“Ze worden een standaardonderdeel van ons uniform en onze werking”, zegt commissaris Jochen Tops. “De beelden kunnen belangrijk bewijs zijn voor zowel de politie als burgers. En onze mensen ervaren ook dat mensen bedaarder, beleefder en rustiger blijven als de camera meekijkt.”
Dat bevestigt hoofdinspecteur Tom Hertogs van het Orida-fietsteam. Hij is een van de mensen die al sinds maart de bodycams uittest. “Het was even wennen in het begin, maar ondertussen heb ik die al vaak gebruikt. Bijvoorbeeld
tijdens oudejaarsnacht, toen nogal wat mensen onder invloed waren. Ook die kalmeren als ze weten dat ze gefilmd worden”, zegt Hertogs. “De algemene trend bij Orida is dat de bodycams enorm geapprecieerd worden, al moet het voor onze mensen ook nog een reflex worden om ze te gebruiken.”
Hertogs zelf ervaart een extra gevoel van zekerheid tijdens interventies. “Iemand kan ons proberen aan te smeren wat die wil, dit zorgt voor zekerheid”, legt hij uit. “Het is alsof we een derde collega mee op interventie hebben.”
Unieke stempel
Concreet zullen politiemensen voor hun shift met hun badge een bodycam meenemen. Die is dan aan hun identiteit gekoppeld, waardoor de beelden een unieke stempel krijgen. Die beelden worden dertig dagen bewaard, tenminste als er geen klacht wordt ingediend door een burger en ze in een onderzoek belanden. “Wij kunnen ook zelf een rapport maken na een incident”, legt Hertogs uit. “Dan blijven de beelden een jaar bewaard.”
Om discussies te vermijden over wat voorafging aan het moment van filmen, bevinden de toestellen zich steeds in een soort van ‘filmende stand-bymodus’. Zodra een politieman het nodig vindt de bodycam in te schakelen, herneemt die automatisch ook de laatste dertig seconden uit de stand-bymodus, waardoor de aanleiding voor het filmen duidelijk is.
413 incidenten
Volgens cijfers van de politie werden in de eerste tien maanden van vorig jaar 155 gevallen van slagen en verwondingen aan Antwerpse agenten genoteerd. Voeg daar feiten van weerspannigheid en smaad aan toe en de teller komt op 413 incidenten te staan. Anderzijds ontving de dienst Intern Toezicht van de politiezone Antwerpen in 2018 (de laatst beschikbare cijfers) 54 klachten over disproportioneel politiegeweld. Net als bij de gevallen van geweld tegen de politie leiden lang niet alle klachten tot rechtszaken of veroordelingen.
Met het op grote schaal inzetten van de bodycams treedt de politiezone Antwerpen in de voetsporen van de politiezone Mechelen-Willebroek. Daar zijn sinds december elke dag 128 bodycams op straat. In Antwerpen gebruikt het drugsondersteuningsteam sinds april 2018 al bodycams tijdens huiszoekingen.
Jochen Tops Commissaris “Mensen zijn bedaarder, beleefder en rustiger als de camera meekijkt.”