Gazet van Antwerpen Stad en Rand
ongeldig in Antwerpen “Ik ben net moeder geworden”
Aanvaarden van excuses voor bijzitters: ene gemeente strenger dan andere geldig in Bornem
U heeft geen opvang voor uw kinderen? Spijtig, maar dat is in sommige gemeenten geen geldig excuus om geen voor- of bijzitter te zijn bij de komende gemeenteraadsverkiezingen. Ook als u al bij- of voorzitter bent geweest, ontsnapt u niet overal zo makkelijk aan een bisronde.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober duiden vrederechters en gemeentebesturen in Vlaanderen duizenden voor- en bijzitters aan. De voorzitters worden meestal gekozen uit een beperkte lijst van beroepen, zoals leerkrachten, deurwaarders, advocaten, notarissen en ambtenaren. De bijzitters komen uit alle beroepsgroepen. Elke gemeente legt apart een leeftijdscategorie vast waaruit de bijzitters moeten komen.
In de stad Antwerpen en de districten zijn de voorzitters tussen 35 en 55 jaar. De bijzitters zijn tussen
25 en 35 jaar. “Er zijn in hoofdzaak drie geldige redenen om de taak van voor- en bijzitter te weigeren”, zegt Marc Jespers, coördinator van de verkiezingen in de stad Antwerpen en haar districten. “Iemand kan op de verkiezingsdag in het buitenland zitten, op voorwaarde dat die reis is geboekt voor de oproepingsbrief voor de verkiezingen in de bus zat. Iemand kan ook ziek zijn of een attest hebben van zijn werkgever dat hij moet gaan werken. In Antwerpen hebben 113 van de
386 aangeduide voorzitters (29%, red.) zich om die redenen laten verontschuldigen. Andere redenen om niet te komen opdagen, zijn in principe niet toegelaten.”
Niet alle redenen geldig
Bij de bijzitters zijn er nog meer mensen die de opdracht weigeren. “Meer dan een derde van de opgeroepen bijzitters zegt dat ze niet kunnen komen”, zegt Marc Jespers. “Er zijn er die geen geldige reden kunnen voorleggen. Een gebrek aan kinderopvang op de verkiezingsdag is bij ons in Antwerpen bijvoorbeeld geen geldig excuus. Als de voorzitter op de dag van de verkiezingen te veel bijzitters heeft, kan hij de bijzitter die bij zijn jonge kinderen wil zijn, wel naar huis sturen. Maar die bijzitter zal zich op de verkiezingsdag dus wel eerst moeten aanbieden.”
Ook een jonge moeder die borstvoeding geeft, krijgt niet automatisch een vrijstelling. “Het kan eventueel wel met een attest van de gynaecoloog”, zegt Marc Jespers. “Maar als we te veel vrijstellingen geven, krijgen we onze kiesbureaus niet bemand. We hebben in Antwerpen 1.930 bijzitters nodig. Die vinden we niet zomaar.”
Soepeler regime
In Bornem springt ambtenaar Tom Maetens iets soepeler om met excuses van jonge ouders. “Wie pas bevallen is en voor een baby moet zorgen, heeft voor mij een geldig excuus om niet te moeten voor- of bijzitten. Maar dit jaar is dat excuus maar één of twee keer gebruikt”, zegt hij. “Ook alleenstaande moeders moeten niet voor- of bijzitten als we een document kunnen vinden waaruit blijkt dat iemand inderdaad alleenstaand is.” In Turnhout hebben ze een aparte manier gevonden om niet te veel jonge ouders als bijzitter te kiezen. “Wij selecteren de bijzitters in de kiesbureaus in Turnhout uit vijf geboortejaren: 1958, 1959, 1968, 1969 en 1977”, zegt Jan Van Rompuy, coördinator voor de verkiezingen in Turnhout. “Het zijn dus iets oudere mensen die toch een doorsnede van de leeftijdstructuur van de bevolking vertegenwoordigen. Er zijn wel wat voor- en bijzitters die zeggen dat ze niet kunnen komen. De vrederechter in Turnhout bepaalt dan of die excuses worden aanvaard.”
Software houdt alles bij
En dan is er nog de kwestie van de bijzitters die voor de zoveelste keer hun plicht moeten vervullen. Het bedrijf Cipal Schaubroeck uit Geel heeft een computersysteem ontworpen waarmee gemeenten kunnen vermijden dat een bijzitter meer dan twee keer wordt opgeroepen, maar niet elke gemeente maakt daar gebruik van. “Iets meer dan honderd gemeenten gebruiken vandaag onze software”, zegt Geert De Vulder van Cipal Schaubroeck. “Na de verkiezingen moet iemand van de gemeente de namen van de bijzitters handmatig invoeren. Ons systeem zorgt er dan voor dat iemand die al twee keer bijzitter is geweest, niet meer automatisch kan worden gekozen. Het systeem is wel nog vrij nieuw. Oproepingen van langer geleden worden niet meegeteld.”