Momentum beetpakken

Vandaag is het precies een week geleden dat Steve Stevaert overleed. Zijn dood, en dan speciaal de waarschijnlijke aanleiding daartoe, heeft veel losgemaakt rond de problematiek van seksueel geweld. “Voor een verkrachting ga je onmiddellijk bij de politie, of desnoods dag nadien. Niet drie jaar later”, zo schreef Willem Elias, decaan van de faculteit psychologie aan de VUB, op facebook. Zijn boodschap was gericht “aan de dame die deze beslissing op haar geweten heeft.” Met “deze beslissing” doelde de professor op de zelfdoding van Stevaert.

Gelukkig kwam er prompt een antwoord van Ashley Vandekerckhove, een jonge vrouw die eerder het slachtoffer werd van een verkrachting, en ook drie jaar wachtte om naar de politie te stappen om aangifte te doen van de zaak.

Met haar moedige publieke getuigenis wil zij alle vrouwen die hetzelfde hebben meegemaakt, overhalen om steeds klacht in te dienen. Zij legt ook uit waarom slachtoffers vaak zo lang wachten om actie te ondernemen, of helemaal niét naar het gerecht gaan.

Staatssecretaris voor Gelijke Kansen Elke Sleurs (N-VA) wil daar nu wat aan doen. Zij is gynaecologe en dus vanuit haar opleiding en professionele ervaring goed geplaatst om de problematiek aan te pakken.

Steekvlampolitiek? Dat is mogelijk. Het zij zo. Wanneer door recente gebeurtenissen dít het momentum is om een verborgen maatschappelijk probleem uit de wereld te helpen, dan móét dit beetgepakt en gebruikt worden. Zo niet duurt het wellicht nog vele jaren vooraleer zich eenzelfde kans aanbiedt.

De statistieken zijn ontnuchterend. Uit de veiligheidsmonitor blijkt dat er dagelijks een kleine 90 verkrachtingen in België plaatsvinden, maar dat slechts één op de tien van die misdrijven tot een klacht leidt.

Er zijn meerdere oorzaken voor dit fenomeen. De belangrijkste zijn schaamte en angst bij de slachtoffers.

Ze durven met hun verhaal niet naar buiten te komen omdat er nog steeds een soort van taboesfeer rondhangt. Ze worstelen ook vaak met schuldgevoelens. Heb ik het niet uitgelokt? Of zullen de mensen dat niet vinden? Was mijn rok niet te kort? Mijn decolleté niet te diep? Onterecht, overbodig, maar realiteit.

De verkrachting kan zich ook hebben voorgedaan binnen een relatie of de vriendenkring. In de meeste gevallen kent het slachtoffer de dader immers goed tot zeer goed. Kan ik hem dat wel aandoen? Wat gaat mijn familie zeggen?

En ten slotte is er de lijdensweg die men moet ondergaan wanneer men een klacht indient. Vijf keer een mensonterend verhaal doen tegenover een wildvreemde, daar zie je tegenop. Zeker wanneer er geen of slechts weinig bewijzen van de verkrachting zijn. Kan ik mij die martelgang dan niet beter besparen?

Als door de verhalen als die van Ashley Vandekerckhove en de politieke actie van staatssecretaris Elke Sleurs een mentaliteitswijziging bij het publiek en de opvangdiensten kunnen worden teweeggebracht , dan zullen de slachtoffers van verkrachting hopelijk gemakkelijker de stap naar het gerecht zetten.

En zo hoort het ook. Verkrachting is een zwaar misdrijf dat niet verzwegen en niet ongestraft mag blijven.