Debat over rol koning vergt voorbereiding

De Vlaamse meerderheidspartijen zijn niet bereid om halsoverkop te beginnen aan een debat over de rol van de koning. Naar aanleiding van de controversiële koninklijke kerstboodschap wil de N-VA het staatshoofd elke rol bij toekomstige regeringsformaties ontzeggen en die taak toevertrouwen aan het parlement, meer bepaald de Kamer, want de Senaat is politiek niet relevant.

De meerderheid wijst steekvlampolitiek in de nasleep van een incident af. Heel wat partijen hebben voorstellen over de modernisering van het koningschap in de lade liggen en die strekken er meestal toe om de opdracht van de koning en zijn huis in te perken tot een protocollaire functie naar Scandinavisch model. Dergelijke modernisering, maar eigen- lijk fundamentele verandering vergt diepgaand overleg. Voor een aantal punten (de koning benoemt en ontslaat zijn ministers, hij is opperbevelhebber van het leger) moet de grondwet volgens sommige experts worden aangepast, waarvoor een tweederdemeerderheid nodig is. Volgens anderen volstaat een interpretatieve wet om de formatie bij de koning weg te halen.

Als het initiatief voor de regeringsformatie in handen van de Kamervoorzitter zou komen, is ook daar een grondige voorbereiding noodzakelijk. De hele consultatieperiode na verkiezingen of bij een ernstige regeringscrisis is nergens vastgelegd in wetten. Het gaat hier om algemeen aanvaard constitutioneel gewoonterecht. De vorst regelt alles en treedt op als biechtvader en scheids- rechter, al wordt dit laatste nu stevig betwist. Als de rol van de koning op dat vlak wordt afgeschaft, kan je niet zonder enige voorbereiding stellen dat het vanaf morgen aan de Kamervoorzitter is, punt. België beschikt niet over de jarenlange traditie die Nederland wel heeft vergaard. Bovendien maakt de Kamervoorzitter deel uit van een partij die zeer nauw betrokken is bij de formatie en hoort hij duidelijk tot een bepaalde taalrol.

Naar aanleiding van incidenten met een lid van de koninklijke familie of bij het vastleggen van de dotaties is wel vaker een debat over de rol van de koning en zijn kinderen aangekondigd. Het was altijd koelen zonder blazen. Als het er nu toch komt, moet het op een volwassen manier worden gevoerd, grondig voorbereid en wars van slogans.

Antwerpen is in België al jaren koploper in het aantal geregistreerde criminele feiten die worden gepleegd door illegalen. Vorig jaar waren het er nog net geen 3000. Dat is veel, maar het is niet onlogisch. Illegalen opereren namelijk logischerwijze buiten de reguliere economische circuits, en dan is de verleiding zeer groot om een inkomen te vergaren uit criminele activiteiten.

In vergelijking met de vorige meting in 2010 is het aantal geregistreerde feiten wel met enkele honderden afgenomen. Moeten we nu juichen? Nee, want het zou net zo goed kunnen dat de politie het beu is geworden om pv’s uit te schrijven waar het gerecht vervolgens te weinig mee doet.

Hoeveel procent van de Antwerpse illegalen bezondigt zich aan criminele feiten? Geen idee, want we weten niet hoeveel illegalen er op het grondgebied van de stad aanwezig zijn. Volgens sommige ruwe schattingen zouden het er best wel 50.000 kunnen zijn. Als dat klopt, dan gaat het om bijna 10 procent van de Antwerpse bevolking. Enorm veel mensen die tussen alle mazen van het net glippen. Of vallen, want de overgrote meerderheid bestaat niet uit criminelen, maar uit sukkelaars op zoek naar een beter lot.

België is nooit voorstander geweest van een actieve opsporing van illegalen. Daar valt veel voor te zeggen, want we willen geen politiestaat en het heeft ook weinig zin om illegalen op te sporen als je eigenlijk niet weet wat je met die mensen moet doen nadat je ze hebt opgespoord. Daarvoor is namelijk de jongste decennia evenmin een beleid ontwikkeld. Een briefje van de Dienst Vreemdelingenzaken met het verzoek om het land te verlaten, dat was zo’n beetje de kern van het beleid.

Het vorige en het nieuwe Antwerpse stadsbestuur pleit(t)en voor een gesloten centrum waarin criminele illegalen kunnen worden vastgehouden in afwachting van hun uitwijzing. Daarnaast vermeldt het nieuwe bestuursakkoord een “actiever” beleid rond illegalen. Wat dat precies betekent, zullen we nog even moeten afwachten.

Het feit dat minister van Justitie Annemie Turtelboom nu in Antwerpen woont en met haar partij deel uitmaakt van de nieuwe coalitie, stelt een zeer interessante lakmoesproef in het vooruitzicht. Is zij bereid om samen met de federale oppositiepartij N-VA straks in Brussel op tafel te slaan voor Antwerpen? We zijn benieuwd.

Lees ook het algemene standpunt op blz. 2 van uw krant