Plots overleden Toumani Diabate leerde de wereld de ‘kora’ kennen
Toumani Diabate was de 71ste telg in een grote muziekdynastie, die terugging tot de twaalfde eeuw. Op zijn vijfde leerde hij de kora te bespelen, die naar Malinese traditie gebruikt werd door vertellers (‘griots’) om de geschiedenis van het Mandingorijk en de grootsheid van de heersers te helpen bezingen. Zijn beroemde vader Sidiki was een belangrijk voorbeeld voor hem.
De kora is een luit met 21 snaren, die resoneren in een kalebas. De muzikant slaat de snaren aan zoals bij een harp en kan ook ritmische patronen toevoegen. Vaak wordt hij begeleid door een marimba, soms door een hele band. Typisch is het kabbelende effect van het spel, vergeleken met het klotsen van water in een rivier.
België was een van de eerste landen waar Diabate, vanuit zijn geboorteplaats Bamako, kwam spelen. Dat gebeurde in de Gele Zaal in Gent. Later speelde hij ook in andere steden, vaak met grote projecten.
Wereldmuziek
Diabate spoorde mee met de interesse aan het eind van de jaren 80 voor ‘wereldmuziek’, een parapluterm die gemoderniseerde, nietwesterse genres een verkoopbaar merk wilde geven. Zijn instrumentale debuutalbum Kaira verscheen op het gereputeerde label Hannibal en kreeg veel aandacht.
Diabate, die niet zong, koos vrij snel voor fusiemuziek. Zijn tweede album Songhai (1988) was een fantasie met de flamencogroep Ketama, waarin beide tradities elkaar opzochten – typisch voor die periode. Diabate toonde zich een improvisator en een nieuwlichter: in westerse oren mocht zijn spel dan traditioneel klinken, voor Malinezen klonk hij bijna ‘hedendaags’.
Geleidelijk aan verwierf hij een gerespecteerde plaats in de westerse muziekwereld. Hij maakte achttien albums en werkte samen met onder meer Björk, Damon Albarn, Taj Mahal en korameester Ballaké Sissoko. In 2005 haalde het succesvolle label World Circuit hem binnen, daarna won hij twee Grammy’s, voor In the heart
of the moon (2005) met Ry Cooder, en voor Ali & Toumani (2010) met Ali Farka Touré.
Toumani Diabate overleed in Bamako onverwacht na een korte ziekte. Zijn laatste album, The sky is the same color everywhere, maakte hij met de Iraanse muzikant Kayhan Kalhor. Zijn zoon Sidiki volgt hem op.